مأموریت غیرممکن در تایلند!

 یک روز معمولی در ژوئن 2018 پسربچه‌های تیم فوتبال «گرازهای وحشی» مثل همیشه از خانه بیرون می‌زنند تا تمرین‌شان را شروع کنند. مربی جوان‌شان هم آن‌ها را همراهی می‌کند. پسرها و مربی تصمیم می‌گیرند چند ساعتی از روزشان را به گشت ‌و گذار در غار «تام ‌لوآنگ» بگذرانند؛ یکی از مجموعه‌ غارهای واقع در استان «چیانگ‌ ری» که جزو جاذبه‌های گردشگری تایلند به ‌شمار می‌رود. فوتبالیست‌های جوان دوچرخه‌های‌شان را در ورودی غار به ‌هم زنجیر می‌کنند. با هیجان و سروصدایی که مشخصه پسربچه‌هایی به سن آن‌ها (11 تا 16ساله) است، وارد تونل‌های تو در توی غار می‌شوند، سرخوش از تجربه جذابی که پیش‌رو دارند اما ماجرا طور دیگری پیش می‌رود. فصل باران‌های موسمی است. سیلاب وارد غار می‌شود و راه خروج را مسدود می‌کند... . «گرازهای وحشی» حالا چند روزی است که در غار به  ‌دام افتاده‌اند؛ بدون آب و غذا. کسی نمی‌داند آن‌ها در کدام قسمت از هزار توهای آب ‌گرفته غار گیر افتاده‌اند، کسی نمی‌داند چطور باید از مخمصه بیرون‌شان کشید، اصلا کسی نمی‌داند پسرها زنده‌اند یا نه؟مستند «نجات» محصول سال 2021 که مدتی است در پلتفرم‌های نمایش ‌خانگی عرضه شده‌، ماجرای باورنکردنی و هولناک تیم فوتبال گرازهای وحشی را روایت می‌کند. به همین بهانه در پرونده امروز عملیات غیرممکن در غار تام ‌لوآنگ را بازخوانی می‌کنیم؛ عملیاتی که چهارسال پیش موجی از نگرانی، ترس و امید در دل مردم سراسر جهان کاشت.
 
قصه پرهول‌ و هراس آغاز می‌شود تیم گرازهای وحشی در چنگال غار خشمگین  رشته ‌غارهای تودرتوی «تام ‌لوآنگ» با طولی حدود 10کیلومتر در نزدیکی مرز تایلند با میانمار قرار دارد؛ جاذبه‌ای گردشگری با امکاناتی اندک و شرایط طبیعی پرخطر. تام ‌لوآنگ در فصل باران‌های موسمی، یعنی با شروع ماه ژوئن (تیر) دچار سیل و آب گرفتگی می‌شود و این وضع تا سه، چهار ماه بعد یعنی سپتامبر و اکتبر ادامه دارد. حالا اواخر ژوئن است، دقیق‌تر بگویم بیست‌وسوم ژوئن، بدترین روز برای بازدید از تام‌ لوآنگِ خشمگین. نیروی دریایی تایلند هدایت عملیات نجات را در دست می‌گیرد. غواصان جست‌وجو را شروع می‌کنند اما اوضاع از آن ‌چه به ‌نظر می‌رسد، پیچیده‌تر است. سطح آب مدام بالا و بالاتر می‌آید، درون غار کاملا تاریک و دید، صفر است. خبر خیلی ‌زود از رسانه‌های سراسر دنیا سر در  می‌آورد. نیروهای داوطلب، راهی تایلند و تیم‌های امداد  و نجات از انگلیس، آمریکا و استرالیا نیز به منطقه اعزام می‌شوند. 90 غواص حرفه‌ای که بیش از نیمی‌ از آن‌ها اهل کشورهای خارجی هستند، در عملیات نجات شرکت می‌کنند؛ عملیاتی که خیلی سخت و خیلی کند پیش می‌رود. روزها می‌گذرد، یک، دو، سه، چهار، ...، بالاخره بعد از 9 روز جست‌وجو گروه‌های نجات موفق می‌شوند محبوس‌ شدگان را در بستری گلی در چند کیلومتری ورودی غار پیدا کنند؛ هر  13نفرشان را، صحیح و سالم! حالا باید آن‌ها را از دل تنگ و تاریک غار بیرون کشید؛ چند  تا پسربچه وحشت‌زده، خسته، گرسنه و احتمالا بیمار را که شنا و غواصی بلد نیستند اما باید به دل آب بزنند.     نوری به دل تاریک غار می‌تابد گرفتاران غار رویت می‌شوند «جان ولانتن» و «ریک استنتون»، غواصان بریتانیایی، اولین کسانی بودند که فوتبالیست‌ های گیرافتاده در غار را دیدند. در کنار آن‌ها شماری از غواصان نیروی دریایی تایلند هم حضور داشتند. بچه‌ها به ‌محض دیدن غواصان شروع کردند به سپاسگزاری از آن‌ها با صدای بلند. بخشی از گفت‌وگوی بین آن‌ها و غواصان را که مثل برشی از فیلمی آخرالزمانی است، می‌خوانید: غواص: «چند نفر هستید؟»، بچه‌ها: «13 نفر»[12 نوجوان و یک مربی] .غواص: «13 نفر؟ عالی است»، بچه‌ها: «بله، بله». پسری صورتش را پاک می‌کند و غواص می‌گوید: «ما می‌آییم. همه چیز روبه‌راه است. خیلی‌ها دارند می‌آیند. ما اولین گروه هستیم. مردم زیادی می‌آیند». بچه‌ها: «امروز چند شنبه است؟»، غواص: «دوشنبه. اما یک هفته و یک دوشنبه. شما ۱۰ روز است که در این غار هستید. شما خیلی قوی هستید. خیلی قوی. ما برمی‌گردیم». سپس غواصان چند عکس از بچه‌ها می‌گیرند و به آن‌ها توصیه می‌کنند که تا حدامکان در بالاترین نقطه غار بایستند. غواصان به بچه‌ها می‌گویند که فردا با غذا و دکتر و چیزهای دیگر برمی‌گردند. یکی از بچه‌ها می پرسد که چه زمانی می‌توانند به بیرون از غار بروند و غواص در پاسخ می‌گوید: «امروز نه، شما باید غواصی کنید». یکی دیگر از بچه‌ها از تیم نجات می‌پرسد که آیا می‌توانند وسیله‌ای برای روشنایی داشته ‌باشند؟ پس از آن پسران به بالای صخره‌های درون غار می‌روند. تازه از این‌ روز است که بچه‌ها غذا گیر می‌آورند.      قصه با بیم و امید اوج می‌گیرد عملیات نجات؛ دشوار، بعید و ناگزیر چه باید کرد؟ آیا تیم نجات موفق به خالی کردن غار از آب باران می‌شود یا غواصان نحوه غواصی کردن را به پسربچه‌ها یاد خواهند داد؟ ارتش تایلند اعلام می‌کند که اگر قرار باشد پسربچه‌ها پیش از ماه اکتبر یعنی زمان آرام گرفتن «تام ‌لوآنگ» نجات پیدا کنند، باید شنا و شیرجه زیرآب را یاد بگیرند و از عهده عبور کور از کانال‌های آب گل‌آلود بربیایند. در غیر این ‌صورت باید چند ماه صبر کنند تا سیلاب فروکش کند و بتوانند بدون غواصی از غار بیرون بیایند. عملیات نجات همزمان با بالا آمدن سیلاب ادامه دارد. نیروهای امداد، مواد غذایی و اقلام دارویی موردنیاز را به محل می‌آورند؛ به ‌اندازه‌ای که گیرافتادگان چهار ماه پیش‌رو را در غار دوام بیاورند. چهار ماه در غار؟ خب تلاش برای تخلیه آب بی‌نتیجه است. تیم نجات به‌ سرعت در حال خارج کردن آب به ‌وسیله پمپ‌های قدرتمند و بزرگ است اما تخلیه تمام آب، زمان زیادی طول می‌کشد و بارش‌های موسمی ادامه‌دار عملا روند تخلیه آب را بی‌فایده کرده‌ است. تیم نجات هر ساعت بیش از 10هزار لیتر آب از غار خارج می‌کند اما این مقدار تخلیه تنها یک سانتی‌متر سطح کلی آب درون غار را پایین آورده ‌است و ادامه بارش‌ها می‌تواند فضای کنونی تیم نجات را هم زیر آب ببرد. دوستان و همکلاسی‌های فوتبالیست‌های گیر افتاده در غار برای دلگرمی دادن به خانواده‌های آن‌ها به محوطه تام ‌لوآنگ می‌آیند. خانواده‌ها در نزدیکی غار بساطی از میوه‌، دسر و انواع نوشیدنی‌ پهن می‌کنند تا با پیشکش کردن آن‌ها به ارواح محافظ غار، نجات فرزندان‌شان را طلب کنند. بعد از یک روز امیدبخش بدون باران، بارش از نو آغاز می‌شود. باران شدید نه‌ تنها باعث ناکام ماندن عملیات نجات می‌شود که جان نیروهای امدادی را هم به‌ خطر می‌اندازد. تیم نجات، با استفاده از پمپ‌های هوا به درون غار اکسیژن تزریق می‌کند تا نفس کشیدن برای بچه‌ها راحت‌تر شود و برای نحوه فرستادن پزشک به درون غار برای اطمینان از سلامتی جسمی بچه‌ها تلاش می‌کند. قرار است تیمی همراه با غذای کافی به ‌منظور آموزش غواصی وارد غار شود. بچه‌ها روزهای متمادی در شرایط بسیار بدی از نظر بهداشتی و سلامتی قرار داشته‌اند و معلوم نیست این شرایط نامساعد تا چه زمانی ادامه پیدا کند. آن‌ها به تزریق مایعات، غذا و گرم شدن نیاز دارند. احتمالا حواس‌شان دچار اختلال شده و امکان تکان خوردن و جابه‌جایی ندارند. این وضع تا کی ادامه خواهد داشت؟     پایان قصه همه را غافلگیر می‌کند عاقبت خوش فوتبالیست‌های نوجوان  بچه‌ها تا الان  12روز است که در غار گیر افتاده‌اند. پتو، دارو و موادغذایی دارند و زیرنظر دو پزشک هستند اما ادامه دادن این شرایط، عاقلانه نیست. معلوم نیست بچه‌ها چقدر دیگر دوام بیاورند. نقطه‌ای که مهمانان ناخوانده غار در آن حبس شده‌اند تا ورودی غار بیش از شش کیلومتر فاصله دارد. ۴۰۰متر ابتدایی این مسیر که مانع اصلی محسوب می‌شود، بسیار باریک و غواصی در آن سخت و خطرناک اما تنها راه ممکن است. سرانجام پس از روزها سنجیدن شرایط، پیش از بالا آمدن بیشتر آب، غواصان امدادگر طی یک عملیات متهورانه، چهار نفر از پسران گرفتار را از غار بیرون می‌آورند. یک غواص 38ساله که برای رساندن کپسول اکسیژن به بچه‌ها وارد غار می‌شود، در راه برگشت به ‌دلیل تمام شدن مخزن اکسیژن دچار خفگی می‌شود. روز بعد، چهار نفر دیگر هم به‌ سلامت از دل تام ‌لوآنگ بیرون کشیده‌ می‌شوند. تیم نجات، خسته و فرسوده است و زیر فشار دوربین رسانه‌های سراسر جهان اما از سلامتی نجات ‌یافتگان، قوت ‌قلب و اعتماد به ‌نفس گرفته‌ است و با خوشبینی آمیخته به نگرانی به کارش ادامه می‌دهد. چهار پسر باقی ‌مانده و مربی، روز سوم از غار بیرون آورده می‌شوند. پزشکان می‌گویند نجات ‌یافتگان در سلامت هستند اما به ‌دلیل احتمال ابتلای‌شان به بیماری عفونی، باید مدتی تحت مراقبت‌های ویژه قرار بگیرند.       درحاشیه قصه چه خبر بود؟     ایلان ماسکِ همیشه ‌در صحنه  در کش‌وقوس بحث‌های جهانی درباره بهترین و سریع‌ترین راه نجات و رفت‌وآمد نیروهای داوطلب به تایلند، سر و کله «ایلان ماسک» مالک تسلا و یکی از ثروتمندترین آدم‌های جهان در اخبار پیدا شد؛ کسی که ظاهرا به ماجرای مدنظر هیچ ارتباطی ندارد اما از آن ‌جایی ‌که آقای ماسک علاقه زیادی به سر زبان‌ها آمدن دارد، این ‌بار هم ورود غیرمنتظره‌اش به قصه‌، باعث تعجب زیادی نشد. ایلان ماسک اعلام کرد مهندسانی از «اسپیس ‌ایکس» و «بورینگ کمپانی» را برای نجات گیرافتادگان غار به تایلند خواهد فرستاد و چند ساعت بعد از این وعده، از ساخت چیزی شبیه یک زیردریایی برای مشارکت در عملیات نجات خبر داد. خب زیردریایی به تایلند رسید اما دستیار تیم عملیات، ماسک را متهم کرد که با این کار قصد خودنمایی دارد و دنبال آن است که از این نمد برای خودش کلاهی دست ‌و پا کند. «ورتون اونسورث» در گفت‌وگو با خبرگزاری‌ها اعلام کرد که راهکار ایلان ماسک، قابلیت اجرایی ندارد چون آقای ماسک اصلا هیچ تصوری درباره دالان‌های غار ندارد. ورتون، زیردریایی ماسک را چنین توصیف می‌کند: «شیئی سخت و غیرقابل‌انعطاف با طولی بین 150 تا 180سانتی‌متر که نمی‌تواند از پیچ‌ها و موانع عبور کند و حتی نمی‌تواند از 50متر اول بخش زیرآبی غار بگذرد». بعد از این اظهارات، ماسک در توئیتی ادعا کرد که ویدئویی دراختیار دارد که نشان می‌دهد زیردریایی با موفقیت از غار گذر کرده‌ است. آقای ماسک، توئیتش را با بی‌احترامی به ورتون، تمام کرد. کمی بعد این توئیت حذف شد و مقامات تایلند، خبر از ناکارآمدی زیردریایی ماسک و رفقا دادند.   فیلم‌سازها در رقابت  در بحبوحه امداد و نجات برای خلاصی از کابوس «تام‌ لوآنگ»، وقتی هنوز 13 گرفتار غار نه از آن بیرون آمده‌ بودند و نه امید روشنی به نجات‌شان وجود داشت، فیلم‌سازان هم مثل نیروهای امدادی داوطلب، راهی تایلند شدند؛ به‌ سودای به تور انداختن قصه‌ای شنیدنی از دل آن سیلاب هولناک. در همان روزهای ابتدایی بود که تهیه‌کنندگانی از شرکت فیلم‌سازی آمریکایی «پیور فلیکس» در محل حادثه حاضر شدند و با اعضای تیم نجات گفت‌وگو کردند. کمپانی «آیوانهو»ی آمریکا هم ادعا کرد که مقامات دولتی تایلند، اجازه ساخت فیلمی از ماجرای درحال وقوع را به آن‌ها داده‌ است. به این ‌ترتیب رقابتی بر سر دست یافتن به امتیاز ساخت فیلم از قصه «گرازهای وحشی» درگرفت، در حالی‌ که خود آن‌ها در واقعیت درحال دست ‌و پنجه‌ نرم کردن با مرگ بودند. مستند «The Rescue»، به فارسی «نجات» که بهانه نوشتن این مطلب شد، فیلمی 107دقیقه‌ای است که سعی دارد روایتی جذاب و دست ‌اول از این ماجرا نشان بدهد. این مستند که محصول مشترک آمریکا و بریتانیاست، طی یک مجموعه مصاحبه اختصاصی با اعضای تیم امدادونجات، جزئیاتی از یکی از خطرناک‌ترین و دشوارترین مأموریت‌های نجات در زمان معاصر ارائه می‌کند. این مستند را می‌توانید با زیرنویس و دوبله در پلتفرم‌های  داخلی تماشا کنید؛ البته حواس‌تان به گروه سنی تعیین ‌شده برای آن، PG باشد؛ پی‌جی در سیستم درجه‌بندی آمریکا، مخفف «Parental Guidance Suggested» است. یعنی ممکن است محصول مدنظر مواردی نامناسب برای بچه‌ها داشته‌ باشد و تصمیم‌گیری با والدین است که اجازه بدهند فرزندان‌شان این فیلم را ببینند یا خیر.   به شهرت رسیدن غارِ بدنام  بالاتر گفتیم که مجموعه‌غارهای «تام ‌لوآنگ» از جاذبه‌های گردشگری تایلند به ‌شمار می‌رود اما پیش از قصه گیرافتادن پسربچه‌ها در آن، شهرت و جذابیتش به ‌حدی نبود که بشود روی ظرفیت درآمدزایی‌اش حساب کرد. اسم تام ‌لوآنگ گرچه با ترس و نگرانی پیوند خورده ‌بود اما بارها و بارها شنیده ‌شدنش به‌ طرز غیرمنتظره‌ای برایش خوش‌شانسی آورد. البته تأثیر پایان خوش قصه را هم نباید در حسن شهرت تام ‌لوآنگ نادیده گرفت. مقامات تایلندی اعلام کردند که در مجموعه ‌غارها موزه‌ای برپا خواهند کرد و جزئیات عملیات نجات را به ‌نمایش خواهند گذاشت. پارک جنگلی که مجموعه ‌غارها در آن واقع شده ‌است، با سیلی از گردشگر مواجه شد. مردم بومی با برپایی غرفه‌های فروش خوردنی و لباس‌هایی منقوش به تصاویری مرتبط با قصه «تام‌ لوآنگ» از فرصت پیش‌آمده برای کسب درآمد استفاده کردند. مسئولان محلی هم به این فکر افتادند که برای مجموعه ‌غارهای پیش از این بی‌امکانات و پرخطر، امکانات رفاهی مهیا کنند. اقامتگاه، تأسیس شد و کارها افتاد روی غلتک و پایان قصه‌ای که یک‌ روز هول ‌و هراس زیادی به دل مردم سراسر جهان انداخت، شد شروع قصه‌های خوب.     منابع: کجارو، همشهری‌آنلاین، بی‌بی‌سی، شرق، دیجیاتو، رکنا، خبرآنلاین، ایسنا، الف، روزیاتو، یورونیوز