روزنامه وطن امروز
1401/01/28
غرور و انفعال آفات حکمرانی
محمد سلحشور: رئیس‌جمهور چند شب پیش در حاشیه دیدار با هنرمندان از کنترل سیل ویرانگر تورمی که از دولت روحانی برای کشور به ارث رسیده است خبر داد. حجت‌الاسلام والمسلمین سیدابراهیم رئیسی از مرداد سال گذشته و آغاز فعالیتش به عنوان رئیس‌جمهور سعی کرده بود کمتر مانند رئیس سابق جمهوری که نیمی از عمر ریاست‌جمهوری خود را به کنایه زدن به دولت اسبق گذرانده بود، از شرایطی که به ارث برده است سخن بگوید، با این حال اشاره‌های جسته و گریخته وی و باقی دولتمردان درباره شرایط کشور در زمان پایان ریاست‌جمهوری حسن روحانی کمابیش نشان از ویرانه‌ای دارد که مدیریت و نگاه جریان غربگرا به کشورمان تحمیل کرده است. در چنین فضایی تکرار رویه دولت سابق و صرف کردن وقت دولت به توجیه شرایط با حمله به دولت سابق نمی‌تواند چندان آورده ملی‌ای برای کشورمان داشته باشد. قید کردن این مساله که شرایط جامعه ایران نیز در سال‌های گذشته تغییرات محسوسی داشته و بخش قابل توجهی از جامعه در موقعیت سرخوردگی قرار گرفته‌اند، بیش از پیش بی‌حاصلی تکرار حرف‌های قدیمی را نمایان می‌کند. در این میان البته نمی‌توان چشم بر این واقعیت بست که تشریح شرایط موجود حق انکارناپذیر دولت و شخص رئیس‌جمهور است اما باید نسبت به این مساله واقف بود که تشریح شرایط به مثابه مکانیسمی دفاعی برای فرار از پاسخگویی، به وجهه دولت ضربه وارد می‌کند. عبرت روحانی به عنوان تمثالی از ناکارآمدی و تبلوری از خاطرات بد در حافظه جمعی مردم باید به عنوان الگویی برای کارگزاران جدید در نظر گرفته شود. نقطه‌ای که امروز حسن روحانی در آن قرار گرفته است، موقعیت بالقوه‌ای است که می‌تواند برای هر جریان و گروهی تکرار شود. بر همین اساس دوری جستن از صفات حکمرانی روحانی به جد می‌تواند به بهبود اوضاع کشور و احیای وجهه عمومی دولتمردان جدید کمک کند. دوری جستن از مشی متکبرانه و مدیریت منفعلانه به عنوان برجسته‌ترین صفات حکمرانی روحانی در سال‌های گذشته باید سرلوحه رفتاری دولتمردان جدید باشد. توصیه رهبر انقلاب در دیدار هفته گذشته جمعی از کارگزاران نظام بخوبی ضرورت یک انقلاب رفتاری را برای دولتمردان جدید و باقی مسؤولان نمایان کرد. ایشان در بخشی از سخنان‌شان مسؤولان را به مراقبت کامل از ۲ آسیب مهم یعنی «غرور» و «انفعال» فراخواندند و فرمودند: غرور به خاطر پست و مقام، موفقیتها، غَرّه شدن به لطف پروردگار و هر منشأ دیگری، «طلیعه شکست» و «مقدمه سقوط درونی و اجتماعی و کاری» انسان خواهد بود و با ایجاد توهم و بزرگ‌بینی، فرد مسؤول را از مردم دور می‌کند. رهبر حکیم انقلاب اسلامی آسیب دوم را «انفعال» برشمردند و گفتند: انفعال به معنای احساس بن‌بست در امور، نقطه مقابل غرور و خطرناک است که دشمنان تلاش دارند با روش‌های گوناگون آن را در جامعه و در میان مسؤولان القا کنند که البته بر اساس وعده تخلف‌ناپذیر الهی، راه مقابله با این طراحی دشمن، «صبر» و «تقوا» است. دولت سیزدهم در کمتر از 9 ماهی که سکان قوه مجریه را به دست گرفته است، بیشترین تلاش را داشته تا تصویر تثبیت شده از دولت منفعل را در افکارعمومی با تردیدهای جدی مواجه کند که در این زمینه شخص رئیس‌جمهور پیشقدم بوده و آنچنان که گزارش‌های افکارسنجی نیز نشان داده، جامعه چنین تغییری را احساس کرده است. تمجید رهبر انقلاب از سفرهای استانی و حضور در میان مردم نیز تا حد زیادی موید این مساله است. بازگشت امید و اعتماد مردم نیز نیازمند استمرار چنین رویه‌ای در رفتار دولتمردان و باقی مسؤولان کشور است. در کنار تغییر وجه مدیریت منفعلانه، دوری جستن از آفت «غرور» نیز امری ضروری است؛ آنچنان که دولت‌های سابق نیز عبرت‌های فراوانی از این غرور به حساب می‌آیند و در مدت زمان کوتاهی از اوج محبوبیت، به حضیض بی‌اقبالی در قضاوت مردم سقوط کردند.
