ادامه رکود اکران رمضانی سینما‌ها با تداوم بی‌تدبیری‌ها

طرح «اکران رمضانی» که قرار بود در فصل مرده اکران سینما‌ها اندکی از رکود آن ایام را جبران کند، طی سال‌های اخیر با نوسانات زیادی همراه بوده است؛ گاهی خوب و گاهی ناامیدکننده. امسال این طرح تاکنون شرایط و اوضاع نامطلوبی را پشت سر گذاشته و اگر فکری به حال ادامه آن و به خصوص اکران عید فطر نشود، باید شاهد به محاق رفتن مجدد سینما‌ها طی ایام و روز‌های آینده هم باشیم.
هدف اولیه طراحان و پیشنهاددهندگان طرح اکران سینما‌ها در رمضان یا همان طرح «اذان تا اذان» که بعد‌ها به «اکران رمضانی» تغییر نام داد، این بود که فصل مرده اکران سینما‌ها با اجرای آن بتواند اندکی از رکود کرونایی و کاهش مخاطب را جبران کند و تماشاگران را به سالن‌های سوت و کور سینما‌ها بکشاند. سال ۸۸ تب انتخابات و شرایط اجتماعی و بروز فتنه بعد از انتخابات از همان ماه خرداد گیشه سینما‌ها را تحت تأثیر قرار داده بود، این در حالی بود که اگر رکود حاکم بر سینما‌های کشور در ماه مبارک رمضان هم که تعداد مخاطبان سینما کاهش پیدا می‌کند، ادامه می‌یافت، قطعاً ضرر و زیانی که سینما دیده بود بیشتر از قبل می‌شد. به همین علت بود که تعدادی از اعضای شورای صنفی نمایش، انجمن سینماداران و پخش‌کننده‌ها طرح ویژه اکران رمضان تحت عنوان طرح «اذان تا اذان» را مطرح کردند. بر اساس توافق صورت گرفته قرار شد پیش از افطار، بلیت‌ها به‌صورت نیم‌بها عرضه شود و پس از آن، سینما‌ها مجاز بودند تا سحر به فعالیت بپردازند و بهای بلیت کامل را دریافت کنند. سرآغاز اجرای طرح اذان تا اذان
همان موقع اعلام شد که شورای صنفی نمایش و اداره اماکن نیروی انتظامی با اجرای این طرح موافق هستند و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز موافقت اولیه خود را برای اجرای این طرح اعلام کرده‌اند، این در حالی بود که اجرای موفق این طرح نیاز به هماهنگی بین سینماداران و تهیه‌کنندگان فیلم داشت و اینکه فقط نباید محدود به نمایش فیلم‌ها باشد، بلکه این مسئله به حضور تهیه‌کنندگان، بازیگران، کارگردانان و سایر عوامل فیلم در سالن سینما نیز بستگی داشت. به همین منظور اعلام شد سالن‌های سینمایی خصوصاً پردیس‌های بزرگ شهر تهران در سانس‌های ویژه بعد از افطار تا ۲ بامداد فیلم‌های روی پرده را با بلیت نیم‌بها برای علاقه‌مندان به نمایش بگذارند.
این سرآغاز طرح اکران رمضانی بود که سال اول آن به لطف استقبال مردم و مخاطبان، سینما‌ها اولین تجربه رمضانی پرفروش و خوشایندی را پشت سر گذاشتند. اگرچه سیاستگذاری‌های سینمایی اکران رمضان در نیمه اول دهه۹۰ به خوبی نتیجه داد و مخاطبان بسیاری به سینما‌ها رفتند و سالن‌های سینمایی خلوت نماند، اما این طرح از سال ۹۶ به بعد با رکود قابل‌توجهی همراه شد. توهم فروش زیاد آنتی‌تز اکران رمضانی


امسال بعد از فروکش کردن نسبی شیوع ویروس کرونا در کشور و دستور بازگشایی اماکن مختلفی از جمله سینما‌ها با درصد معینی از مخاطبان و تماشاگران بار دیگر رونق به گیشه سینما‌ها برگشت که البته از جمله دلایل رونق گرفتن سالن‌های سینما غیر از کم شدن محدودیت‌های کرونایی قابل قبول شدن کیفیت آثار سینمایی در حال اکران بود که باعث کشاندن مخاطبان به سالن‌های سینما شد. آغاز ماه مبارک رمضان امسال در حالی شروع شد که اولاً فیلم‌های نوروزی در بهترین سطح فروش قرار داشتند و ثانیاً فاصله زیادی با شروع ایام امتحانات داشت و خانواده‌ها هنوز درگیر آن نبودند، بنابراین احتمال موفقیت اکران رمضانی امسال سینما‌های کشور به نسبت گذشته خیلی بیشتر بود؛ اتفاقی که برخلاف گذشته حدود نیمی از این ایام برآورده نشد و فروش فیلم‌ها به شدت پایین آمد. یکی از دلایل مهم این اتفاق احتمالاً فروش خوب سینما‌ها در اکران نوروزی بود که بی‌خیالی شورای صنفی نمایش را فراهم آورد. این فروش نسبتاً خوب برخی آثار در حالی بود که تعداد مخاطبان سینما به نسبت سال‌های قبل کمتر شده بود و علت بالا رفتن رقم فروش فیلم‌ها به گران شدن قیمت بلیت سینما‌ها برمی‌گشت و نه اقبال مخاطبان. این اتفاق احتمالاً در ذهن مدیران سینمایی و تصمیم‌گیران اکران توهم روند رو به تزاید مخاطبان ادامه‌دار باشد؛ انگاره‌ای که تبدیل به آنتی‌تز اجرای طرح اکران اذان تا اذان یا همان اکران رمضانی سینما‌ها شد تا جایی که علاوه بر گران کردن ۵۰ درصدی قیمت بلیت سینماها، تدابیر معمول سال‌های گذشته از جمله نیم‌بها کردن بلیت سینما‌ها تا قبل از افطار را نیز ضروری ندانست.
فروش این روز‌های سینما‌ها نشان می‌دهد انگاره‌های ذهنی مدیران در رابطه با رونق گرفتن سالن‌های سینما در ماه مبارک رمضان سال جاری امری محتمل و در دسترس باشد، چه اینکه امسال مانند دو سال گذشته دیگر خبری از محدودیت‌های کرونایی و اجبار و الزام به مراعات دستورالعمل‌های ستاد مقابله با کرونا هم وجود ندارد. سینما محتاج تدبیر
مسئولان و مدیران حوزه اکران آثار باید این نکته را در نظر داشته باشند که بازه اکران عید فطر تنها فرصتی است که می‌توانند از آن استفاده کنند، چه اینکه بعد از سپری شدن این ایام طلایی برای اکران آثاری سینمایی بدون هیچ گونه محدودیت محتوایی، با ورود به ماه‌های محرم و صفر قطعاً فروش سینما‌ها به ترازی کمتر از روز‌های فعلی می‌رسد. نکته دیگری که مدیران سینمایی باید به آن توجه داشته باشند، پایین آمدن کیفیت آثار ساخته شده و رضایت‌نداشتن مخاطب از آنهاست، این در حالی است که رقبای قدرتمندی مثل شبکه نمایش خانگی و پلت‌فرم‌های اینترنتی که مزایا و محاسن خاص خودشان از جمله نداشتن محدودیت‌های زمان و مکان و وسعت گزینه‌های انتخابی را دارند نیز به عنوان گزینه‌های احتمالی مخاطبان برای تماشای فیلم و سریال در حال فعالیت و جذب مخاطب هستند. به همه شاخصه‌هایی که تا اینجا برشمردیم، باید شرایط بد اقتصادی و اوضاع نابسامان معیشتی مردم را نیز به عنوان مهم‌ترین عامل در رکود حال و آینده سینما‌ها و فیلم‌ها مورد توجه قرار داد. چه اینکه در وضعیت بد اقتصادی فعلی که ظاهراً ادامه‌دار هم خواهد بود، اولین چیزی که از سبد هزینه خانوار حذف می‌شود، هزینه‌های فرهنگی و سرگرمی است که یکی از آن‌ها سینما رفتن و فیلم دیدن است.
به هر حال آنچه مسلم است اینکه اتخاذنشدن تدابیر لازم از سوی مسئولان باعث شده است شاخص میزان استقبال مخاطب از آثار سینمایی روندی نزولی را در پیش بگیرد که در صورت تداوم آن قطعاً این سیر نزولی تا پایان ماه مبارک و بعد از آن نیز ادامه خواهد داشت و قطعاً باعث بروز بحران‌هایی به مراتب بدتر از دوران رکود تجربه شده در ایام شیوع ویروس منحوس کرونا برای سینما‌ها خواهد شد.