روزنامه ابتکار
1401/01/28
چرا پس از 33 دوره، همچنان محل برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران محل مناقشه است؟ خانه به دوشی کتاب دوستان
گروه فرهنگ و هنر – سرانجام پس از دو سال وقفه قرار است نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به صورت فیزیکی برگزار شود. سال‌ها است که این نمایشگاه که مهمترین اتفاق فرهنگی کشور است، خانه به دوشی را تجربه می‌کند و بلاتکلیف است. روزهای گذشته هم همین روال تکرار شد تا سرانجام تصمیم بر آن شد که امسال هم مصلی امام خمینی(ره) میزبان این گردهمایی مهم کتابخوان‌ها و کتاب‌دوست‌ها باشد.
نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، سرگذشت پر فراز و نشیبی داشته است. در اواخر جنگ هشت‌ساله وزاری کابینه وقت تصمیم گرفتند که این نمایشگاه برای اولین بار برگزار شود، آن هم در محل نمایشگاه بین‌المللی تهران در انتهای اتوبان چمران.
این محل برای 19 دوره، میزبان اهالی کتاب بود تا تازه‌های نشر را در اختیارشان قرار دهد. اما با افزایش جمعیت و همینطور استقبال روزافزون از نمایشگاه کتاب که حالا از یک نمایشگاه – فروشگاه تبدیل شده بود به محلی برای قرارهای سالانه کتابخوان‌ها، دیگر محل نمایشگاه بین‌المللی تهران محل مناسبی برای برگزاری این نمایشگاه نبود.
سال ۱۳۸۶ رسید و نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به خانه جدید خود، مصلای تهران آمد. البته این جابه‌جایی با انتقاد عده‌ای از ناشران مواجه شد. آنها معتقد بودند که مصلی برای برگزاری نمایشگاه کتاب طراحی نشده، با این حال محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهوری وقت، بیستمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را در اردیبهشت ماه ۱۳۸۶ افتتاح کرد.
اردیبهشت ماه ۱۳۹۳؛ حدود یک سال پس از اینکه حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی رئیس جمهوری ایران شد بیست‌وهفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با ریاست سیدعباس صالحی کلید خورد.
رویداد بین‌المللی کتاب تهران، با تغییر اوضاع سیاسی کشور با تفاوت‌هایی نسبت به گذشته همراه شد تا اینکه در دوره بیست‌ونهم (از ۱۵ تا ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۵) بار دیگر به خانه‌ای دیگر کوچ کرد؛ این بار مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب.
اما به نظر شهر آفتاب هم خانه مناسبی برای این نمایشگاه نبود؛ در هر دو سال برگزاری این رویداد در این مکان غرفه‌هایی که در سازه‌های موقت و چادری استقرار داده شده بودند، با مشکل آب‌گرفتگی مواجه شدند.
سی‌ویکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که در اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ برپا شد، به خانه سابق خود، مصلای تهران برگشت و در دوره سی‌ودوم نیز در آنجا ماند، این آخرین‌باری بود که این رویداد از نزدیک میزبان مخاطبان خود شد.
پس از شیوع ویروس کرونا، این نمایشگاه که بنا بود دوره سی‌وسوم آن در ابتدای سال ۱۳۹۸ برگزار شود، هنوز برگزار نشده است. در زمستان سال گذشته، پس از گمانه‌زنی‌های بسیار و بعد از اعلام برگزار نشدن این نمایشگاه بنا شد تا نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران در بستری متفاوت برپا شود. پس از اجرای این طرح، در بهمن‌ماه این سال نیز دومین دوره این رویداد برگزار شد.
حالا پس از ۳۲ دوره برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، هنوز بحث محل برگزاری این نمایشگاه یکی از چالش‌های اصلی مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهرداری تهران است؛ موضوعی که مدیران فرهنگی و شهری در حل آن مانده‌اند و به همین خاطر هرساله چند ماه مانده به برگزاری این رویداد، جنجال تعیین محل برگزاری نمایشگاه کتاب آغاز میشود و نهایتا با تصمیم‌های متکی بر قول‌های بدون پشتوانه - حداقل برای آن سال - ماجرا برای مدتی فروکش می‌کند.
در ماه‌های پایانی سال ۱۴۰۰ محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پس از دو دوره برگزاری نمایشگاه کتاب به صورت مجازی، از حضوری شدن نمایشگاه خبر داد و گمانه‌زنی‌ها برای مکان برگزاری نمایشگاه کتاب در مصلی و شهر آفتاب شروع شد. درنهایت اواسط فروردین ماه اعلام شد نمایشگاه کتاب تهران از ۲۱ تا ۳۱ اردیبهشت ماه در مصلی برگزار خواهد شد و وزیر ارشاد نیز بر برگزاری نمایشگاه کتاب در مصلی تاکید کرد. البته عباس تقدسی‌نژاد از آمادگی شهر آفتاب برای برگزاری نمایشگاه خبر داد هرچند به گفته یاسر احمدوند، معاون فرهنگی وزیر ارشاد، شهر آفتاب آمادگی برگزاری نمایشگاه را به لحاظ زیرساخت نداشت و مصلی گزینه بهتری برای برگزاری نمایشگاه بود.
اما مکان اعلام‌شده برای برگزاری نمایشگاه با مخالفت‌هایی مواجه شد؛ سیدجعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران اعلام کرد: برابر مصوبه شورا مقرر شد نمایشگاه‌های پرمخاطب به خارج از شهر تهران منتقل شود و برگزاری نمایشگاه کتاب در مصلای امام(ره) در مغایرت با مصوبه شورای اسلامی شهر تهران است.
او افزود: اگر نمایشگاه کتاب در مصلای امام(ره) برگزار شود افزایش ترافیک و تردد حجم بسیار بالای خودروها را در ساعت‌های طولانی در سطح شهر شاهد خواهیم بود و شهروندان برای سفرهای داخل شهر با مشکل روبه‌رو خواهند شد.
همچنین سردار محمدحسین حمیدی، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ هم گفت: ما هیچ مشکلی با برپایی نمایشگاه‌های تخصصی و عمومی نظیر نمایشگاه کتاب و... نداریم. اتفاقا از برگزاری هر رویداد فرهنگی هم به شدت استقبال می‌کنیم اما نباید برگزاری یک نمایشگاه سبب ایجاد مزاحمت برای دیگر شهروندان شود و در روند ترافیک اخلال ایجاد کند. ما بارها در جلسات مختلف تاکید کرده‌ایم که باید برای مدیریت ترافیک و همچنین کاهش آلودگی هوا در زمان و محل برگزاری نمایشگاه‌های پرمخاطب تجدیدنظر صورت بگیرد. ما در سال گذشته نیز این موضوع را اعلام کردیم و قول‌هایی نیز به ما داده شد.
اما عصر روز چهارشنبه، ۲۴ فروردین در جلسه شورای ترافیک شهر تهران که با حضور علیرضا زاکانی، شهردار تهران و نمایندگان دستگاه‌های مسئول در حوزه حمل و نقل پایتخت شامل نمایندگان وزارت کشور، پلیس راهور تهران بزرگ، شورای اسلامی شهر تهران و استانداری برگزار شد، درباره انتقال نمایشگاه‌ها به مجموعه شهر آفتاب بحث‌هایی مطرح شد و در انتها با موافقت شهردار تهران و اعضای جلسه، برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در سال جاری در مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب به تصویب رسید.
این در حالی بود که این جلسه بدون حضور نماینده‌ای از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی برگزاری این رویداد برگزار شد.
اما پس از آمدن مصوبه یادشده که حکایت از انتقال نمایشگاه کتاب به شهر آفتاب داشت، بامداد پنجشنبه، ۲۵ فروردین ماه، علی رمضانی، قائم‌مقام سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در حساب کاربری خود در توئیتر با تاکید بر برگزاری این دوره از نمایشگاه در مصلای تهران نوشت: «نمایشگاه کتاب تهران طبق برنامه تعیین‌شده قبلی با همکاری همه دستگاه‌های ملی، استانی و شهری از جمله شهرداری تهران در اردیبهشت‌ماه سال جاری در مصلای امام خمینی(ره) تهران برگزار خواهد شد.»
عبدالمطهر محمدخانی، سخنگوی شهرداری تهران هم در حساب کاربری خود نوشت: «نمایشگاه امسال در مصلای تهران برگزار خواهد شد و شهرداری تهران نیز به امید خدا با همه توان در کنار وزارت ارشاد، خادم اصحاب فرهنگ و مردم عزیز خواهد بود. در عین حال تلاش می‌کنیم با تمهید بهترین امکانات، زمینه انتقال این رخداد بزرگ فرهنگی را از سال ۱۴۰۲ به شهر آفتاب فراهم کنیم.»
همچنین عباس تقدس‌نژاد، مدیرعامل شهر آفتاب نوشت: «با توافق مجدد شهرداری تهران و وزارت ارشاد برای برگزاری نمایشگاه کتاب امسال در مصلی، تابع محض تصمیمات شهردار محترم تهران بوده و امید که در سال‌های آتی توفیق داشته باشیم به بهترین نحو ممکن میزبان مشتاقان کتاب در نمایشگاه بین‌المللی شهر آفتاب باشیم.»
با اینکه نمایشگاه بین‌المللی کتاب در طول عمر سی و چند ساله‌اش به بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی کشور تبدیل شده که میزبان علاقه‌مندان بسیاری در حوزه کتاب است اما گویا سرنوشتش بی‌خانمانی است و هیچ کس فکری دائمی برای حل مشکل جابه‌‌جایی‌هایش نمی‌کند.
سایر اخبار این روزنامه
چرا پس از 33 دوره، همچنان محل برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران محل مناقشه است؟
خانه به دوشی کتاب دوستان
ژوبین صفاری
میانکاله و چالش دوباره بی‌منطقی
چرا قانون «پلاک سوم» هنوز اجرایی نشده است؟
صفر تا صد اجرای قانون «پلاک سوم» پس از ۱۷ سال
بی‌برنامگی در تولید محصولات کشاورزی
حکایت سفره‌هایی که هر روز کوچک‌تر میشود
برای افتتاح یک باشگاه فیتنس
بزرگان دنیای فوتبال در تهران
طرح «شفافیت قوای سه‌گانه» مسئولیت‌پذیری یا راه فرار از مهمترین وعده مجلس؟
فرار زیرکانه مجلس از شفافیت
جنجال موافقان و مخالفان پتروشیمی میانکاله همچنان ادامه دارد
قلدری زیر چتر قانون؟
دبیر شورای عالی فضای مجازی خبر داد
«صیانت» به شورای عالی فضای مجازی رفت
شکست ماکرون چه مفهومی برای اتحادیه اروپا دارد؟
شوک احتمالی لوپن به اقتصاد اروپا
یک وکیل دادگستری:
از جداسازی پارک‌ها برای ایجاد محدودیت نمی‌توان استقبال کرد
اوکراین و فلسطین؛ دو کفه نامتوازن در ترازوی عدالت غرب
سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی
لیست‌های افشا شده از بدهکاران بانکی کامل نیست
