سردار سربلند از نیروی مقاومت تا جبهه مقاومت

بسیاری از پیشکسوتان دفاع مقدس با پایان جنگ همچنان سنگر‌ها را حفظ کرده‌اند و مشغول خدمت و فعالیت هستند. سردار سیدمحمد حجازی همانند دوست و رفیق قدیمی‌اش، حاج قاسم سلیمانی تا آخرین لحظات حیات به فعالیت و جهاد ادامه داد و خستگی ناپذیر در جبهه‌های مقاومت فعالیت کرد. رهبر معظم انقلاب در مورد شهید حجازی تعبیر «نیرویی که یکسره در خدمت اسلام بود» را به کار برده بودند و همین تعریف را می‌توان مهم‌ترین شاخصه این فرمانده پرتلاش دانست. شهید حجازی از سال‌های دفاع‌مقدس تا پس از آن در گمنامی مجاهدت‌های بسیار کرد و حضورش مسبب برکات زیادی برای نظام و انقلاب بود.
همراه برادر
سردار سیدمحمد حجازی راه و رسم مردانگی و ایثار را از همان دوران کودکی از برادر و پدرش آموخته بود. سیدحسین حجازی از معتمدین اصفهانی بود که در بازار پارچه‌فروشی داشت و بسیاری از اتفاقات مبارک با نظر ایشان انجام می‌گرفت، واسطه ازدواج جوانان می‌شد، اگر دعوا و اختلافی بین بازاری‌ها رخ می‌داد، حکمیت را به حاج حسین می‌سپردند و با توجه به احترامی که مردم برای ایشان قائل بودند، بین طرفین صلح و آشتی برقرار می‌کرد.
احمد یک سال بزرگتر از محمد بود و این دو برادر همه‌جا با هم بودند. احمد پختگی و آگاهی خوبی از شرایط زمانه داشت و یک راهنمای خوب برای محمد بود. برادر شهیدان حجازی، حجت‌الاسلام مجید حجازی، درباره فعالیت‌های انقلابی دو برادرش به «جوان» می‌گوید: «این دو در جذب جوانان اصفهانی به نهضت حضرت امام فعالیت قابل توجهی داشتند. جالب است که احمد و محمد در سن نوجوانی در زمانی فعالیت‌هایشان را شروع کردند که هنوز بحث انقلاب بین عموم مردم باب نشده بود. اگر اشتباه نکنم هر دو در سال ۱۳۵۳ دستگیر شدند. سیدمحمد چند ماهی در زندان ساواک حبس کشید و سیداحمد، چون داوطلبانه جرم‌ها را به جان خریده بود، دو سال تمام زندان رفت.»


این زندانی شدن‌ها بر شدت فعالیت‌های دو برادر افزود. هر دو پس از آزادی از زندان فعالیت‌هایشان را از سر گرفتند. سیدمحمد تصمیم گرفت که به قم برود و درس طلبگی بخواند. او در قم با روحانیون سرشناسی مثل آیت‌الله قدوسی و آیت‌الله بهاءالدینی ارتباط نزدیکی داشت. با اوج‌گیری مبارزات انقلابی، محمدِ جوان حوزه را پس از دو سال رها می‌کند و به اصفهان برمی‌گردد. شهادت سیداحمد
پس از پیروزی انقلاب سردار محمد حجازی جزو اولین فرماندهان تشکیل دهنده سپاه بودند. در همان ابتدای جنگ به سمت جبهه‌ها شتافتند و مسئول اعزام نیرو‌ها به جبهه‌های جنوب شدند. هر دو برادر خستگی‌ناپذیر و پرتلاش در جبهه حضور داشتند تا اینکه خبر شهادت احمد را به محمد می‌دهند. احمد که در صحنه‌های مبارزه نقش لیدر و راهنما را برای محمد داشت، اینجا هم گوی سبقت را از او ربود و با شهادتش، برادر را برای ادامه مسیر محکم‌تر و ثابت قدم‌تر از قبل کرد.
شهید سیداحمد حجازی که زیر نظر دکتر مصطفی چمران در لبنان آموزش‌های نظامی متعددی را دیده بود، پس از انقلاب و عضویت در سپاه پاسداران دوره‌های تخریب و انفجار را پشت سر گذاشت و به یکی از مربی‌های خبره در این زمینه تبدیل شد. او در زمان جنگ به تدارکات سپاه رفت و اقدام به تأمین سلاح و ملزومات جبهه‌های جنگ کرد. عاقبت شهید احمد حجازی در پنجم بهمن ماه ۱۳۶۰ وقتی که تعدادی از شاگردانش در یگان انفجار و تخریب از او می‌خواهند در خنثی‌سازی ماسوره تعدادی از مین‌های جمع‌آوری شده از مناطق عملیاتی دفاع مقدس آن‌ها را یاری بدهد بر اثر انفجار مین به شهادت می‌رسد.
احمد برای محمد فراتر از یک برادر بود؛ او یک دوست، همراه و رفیق شفیق برای محمد بود و در خیلی از زمینه‌ها به کمک برادر کوچک می‌آمد. غم از دست دادن چنین برادری برای محمد سخت و سهمگین بود، اما او با خود عهد کرده بود که راه احمد را باصلابت همیشگی‌اش زنده نگه دارد. سردار محمد حجازی در دوران دفاع مقدس مسئولیت ستاد سپاه منطقه دوم کشوری، جانشین فرمانده سپاه منطقه چهارم کشوری، جانشین قرارگاه عملیاتی سلمان در جبهه‌های میانی و غربی و جانشین فرمانده قرارگاه قدس سپاه تا پایان دوران دفاع مقدس را عهده می‌گیرد.
همرزمان سردار حجازی او را فرمانده‌ای قاطع، شجاع و مخلص می‌دیدند که تمام هدفش خدمت به جبهه اسلام بود. سردار حسین رضایی قدرت فرماندهی شهید حجازی را اینگونه بیان می‌کند: «یادم است وقتی با ایشان به عملیات می‌رفتیم، سعی نمی‌کرد صرفاً حرف خودش را بزند. اهل مشورت با نیرو‌ها بود و بچه‌ها را هم در تصمیماتش شریک می‌کرد. مثلاً همان موقع که به روستای سلمانیه رفتیم، ایشان در مشورت با بچه‌ها تصمیمات لازم را گرفت. یک نکته دیگر خوش‌فکری شهید حجازی بود. آدم باهوشی بود و همین مسئله هم باعث شد در سمت‌های مختلف در بسیج، لبنان و جا‌های دیگر خدمات ارزنده‌ای داشته باشد.» موفق در کادرسازی
پایان دفاع مقدس، پایان مجاهدت‌های سردار محمد حجازی نیست. او پس از جنگ نیز همچنان پرتلاش در صحنه حضور دارد و تمام وجودش را وقف خدمت به نظام اسلامی می‌کند. معاون هماهنگ کننده نیروی مقاومت بسیج، معاون نیروی انسانی نیروی مقاومت، فرمانده نیروی مقاومت بسیج، معاون هماهنگ کننده فرماندهی کل سپاه و فرماندهی قرارگاه ثارالله از جمله فعالیت اجرایی به شمار می‌رود که سردار حجازی پس از جنگ برعهده می‌گیرد.
سردار حجازی در کسوت فرمانده نیروی مقاومت بسیج تحولات خوبی را در این سازمان به وجود می‌آورد. این مجاهد نستوه در کادرسازی و ساختارسازی بسیار موفق عمل کرد و کمک زیادی به کادر‌سازی در بسیج کرد. شکل‌گیری بسیج سازندگی یکی از اقدامات مؤثر شهید حجازی بود که امروز برکات و اثرات این کار‌ها را در کشور شاهد هستیم.
سردار مجید خراسانی که در زمان فرماندهی سردار حجازی، رئیس بسیج سازندگی می‌شود، درباره اقدامات شهید حجازی در گفتگو با «جوان» می‌گوید: «می‌توان گفت تشکیل بسیج سازندگی در زمان فرماندهی شهید حجازی کمتر از راه‌اندازی نیروی مقاومت بسیج نبود و چهره جدیدی از بسیج را در اموری مثل خدمات‌رسانی، سازندگی و کمک به محرومان که ادبیات و فلسفه تشکیل انقلاب بوده به تمام مردم کشور نشان داد. رسیدگی به محرومان و کمک به سازندگی در مناطق محروم در دوره فرماندهی ایشان الگوسازی شد و این حرکت بر پایه اخلاص، تدبیر، ابتکار و نوآوری بود و شکر خدا هنوز آثار توسعه این ادبیات سازندگی در مناطق محروم و رسیدگی به محرومان دیده می‌شود. ایده‌ها و فعالیت‌های سردار حجازی فقط معطوف به بسیج سازندگی نبود. ایشان در حوزه‌های دانشجویی و دانش‌آموزی که ارتباط قوی با جوانان کشور داشت و در حوزه‌های امنیتی، فرهنگی و حوزه‌هایی که با آحاد مردم سر و کار داشت، اقداماتی متناسب با انقلاب پایه‌گذاری کردند که امروز محصول آن بسیج اقشار شده است.»‌
می‌توان گفت در دوره ۱۰ ساله سردار حجازی در نیروی مقاومت بسیج، سازمان‌های مردمی بسیج کاملاً حرفه‌ای و تخصصی شد و اقشار مختلفی در سازمان بسیج به وجود آمد. این انسجام و قشربندی در بسیج مدیون ابتکارات و مدیریت سردار حجازی است. تکلیف‌مداری سردار حجازی
سردار حجازی پس از فرماندهی نیروی مقاومت بسیج، مسئولیت‌های مهم دیگری مثل رئیس ستاد مشترک سپاه پاسداران، جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران، جانشین فرمانده قرارگاه ثارالله و جاشینی فرمانده نیروی قدس را برعهده گرفت. شهید حجازی تمامی این مسئولیت‌ها را براساس تکلیف‌مداری بر عهده می‌گرفت. یکی از ویژگی‌های برجسته سردار حجازی این بود که بنا به میل خود انجام وظیفه نمی‌کرد و بلکه بنا به تکلیف و اثربخشی‌اش عهده‌دار مسئولیت می‌شد. برای ایشان ملاک نبود که کجا خدمت کنند و چه مسئولیتی داشته باشند و ملاک اصلی برای شهید حجازی فقط انجام تکلیف و خدمت بود. رهبر انقلاب در رثای شهادت سردار حجازی، ایشان را این چنین توصیف کردند: «عمری سراپا مجاهدت، فکری پویا، دلی سرشار از ایمان راستین و آکنده از انگیزه و عزم راسخ و نیرویی یکسره در خدمت اسلام و انقلاب، خلاصه‌ای از شخصیت این مجاهد فی سبیل‌الله است.»
شهید حجازی دوستی و ارتباط نزدیکی با حاج قاسم سلیمانی داشت. روز‌های پس از شهادت حاج قاسم، روز‌های بسیار سختی برای سیدمحمد بود. او را به یاد شهادت برادرش انداخت و به همان اندازه غمگین و دلتنگش کرد. سردار حجازی از زمان جنگ حاج قاسم را می‌شناخت و عمر رفاقت‌شان به چندین دهه می‌رسید. پس از شهادت حاج قاسم، وقتی به سردار حجازی جانشینی سردار قاآنی پیشنهاد شد، شهید حجازی با توجه به همان روحیه تکلیف مدارانه و برای ادامه دادن راه حاج قاسم، مسئولیت جانشینی فرماندهی نیروی قدس را پذیرفتند.
شهید حجازی همچنین ارتباط ویژه‌ای با سیدحسن نصرالله داشت. این فرمانده بزرگ در جنوب لبنان و سایر جریان‌های مقاومت نیز حضوری تأثیرگذار داشت. معروف است که سردار حجازی از افراد مؤثر و طبق گفته برخی از منابع، مؤسس واحد موشکی حزب‌الله لبنان بود. سردار حجازی توانست حزب‌الله را در دقیق کردن موشک‌ها توانمند کند. ارتقای موشک‌های حزب‌الله در برد و کیفیت مرهون زحمات این سردار شجاع است. نباید از نقش سردار حجازی در کنار رزمندگان جبهه مقاومت در دفع شر تروریست‌ها در سوریه غافل شد. پس از شهادت سردار محمد حجازی، سیدحسن نصرالله در پیامی زیبا نوشت: «رفتن ایشان در حالی که در اوج جهاد خود قرار داشت و محور مقاومت نیز به وجود مبارکش احتیاج داشت، باعث ناراحتی ما شد. سیدمحمد حجازی برادری بزرگ، پشتیبانی قوی، فداکار، الگوی اخلاق، اندیشه‌ای درخشان و تجربه‌ای پیشگام بود.»