تلاش‌های «آی‌فیلم ۲» برای نزدیکی ایران و افغانستان

در روز‌های اخیر تلاش‌های مشکوک برای ایجاد تفرقه و دشمنی میان مردم دو کشور همسایه ایران و افغانستان که دارای ریشه مشترک تاریخی و فرهنگی هستند، بازتاب‌های زیادی داشت. تحرکاتی مانند تعرض به کنسولگری ایران در هرات، با هدف دامن زدن به اختلافات پیش آمد و در این بین شبکه اجتماعی فیس‌بوک، بدون هیچ دلیلی صفحه شبکه آی‌فیلم ۲ را که عمده مخاطبانش افغانستانی‌ها بودند، بست! ناصر حجازی‌فر، مدیر شبکه آی‌فیلم ۲ که از زمان راه‌اندازی این شبکه مدیریت آن را بر عهده داشته، در گفتگو با «جوان» درباره فعالیت‌های این شبکه و دلایل احتمالی دشمنی‌ها با این شبکه ایرانی گفته است. پیش از اینکه به موضوع بسته شدن صفحه اجتماعی «آی‌فیلم ۲» بپردازیم، درباره شکل‌گیری این شبکه توضیح دهید.
«آی‌فیلم ۲» به چند دلیل راه‌اندازی شد. ابتدا توجه و اقبال خوبی که به فیلم‌ها و سریال‌های ایرانی در منطقه می‌شد، به خصوص در میان کشور‌های همزبان مثل افغانستان و تاجکیستان این استقبال بیشتر بود. از طرفی هم ما شاهد این بودیم که شبکه‌های ماهواره‌ای تولیدات ما را بدون مجوز کپی و پخش می‌کنند. دلیل مهم دیگر همان ریشه‌های فرهنگی و تاریخی مشترک بود. اشتراکات تمدنی ما با کشور‌های افغانستان و تاجیکستان لزوم پشتوانه خوبی برای فعالیت بود. از سوی دیگر نیاز به تقویت زبان فارسی در منطقه به چشم می‌خورد. در سال‌های اخیر با موج ورود سریال‌های هندی، ترکی و عربی، فرهنگ و زبان کشور‌های منطقه دستخوش تغییر شده بود. این سریال‌ها زمینه تغییرات زبانی را به وجود آورده بودند، یکی از دلایل ما تقویت جایگاه زبان فارسی در منطقه بود. ما در شبکه آی‌فیلم، آرشیو غنی از فیلم و سریال ایرانی را داشتیم که برای پخش نیازی به دوبله نداشت. چه سالی «آی‌فیلم ۲» راه‌اندازی شد؟
در اسفند ۱۳۹۶ این شبکه راه افتاد. راه‌اندازی این شبکه چه واکنشی در میان مخاطبان افغانستانی و تاجیکستانی داشت؟
از همان سال اول ما شاهد استقبال خوبی بودیم، اما به دلیل اینکه شبکه از طریق ماهواره پخش می‌شود، تا مردم آن را پیدا کنند و در فهرست شبکه‌های خود قرار دهند طول می‌کشید، این اتفاق به خاطر تغییر ماهواره و قطع پخش ماهواره قبلی، کمی زمانبر شد. چرا مجبور به تغییر ماهواره پخش‌کننده شدید؟


یکی از دلایل آن شاید سختی انتقال پول به دلیل تحریم‌ها بود، با این حال صداوسیما هزینه ماهواره را به هر نحو که شده می‌رساند، اما متوجه شدیم سرمایه‌گذاران آن ماهواره صهیونیست هستند و فشار آوردند که به دلیل تحریم‌های امریکا نمی‌توانیم با شما همکاری کنیم. ما هم ماهواره پخش‌کننده را عوض کردیم. الان به ثبات رسیده‌ایم و این ثبات کمک کرده است به مخاطبان شناسانده شویم.
روی کار آمدن طالبان تأثیری در فعالیت شما داشت؟
با روی کار آمدن طالبان محدودیت‌هایی برای برخی شبکه‌های تلویزیونی داخل افغانستان پیش آمد. این شبکه‌ها تا پیش از این هر چه می‌خواستند پخش می‌کردند، ولی الان محدود شده‌اند و فضا برای رقابت بیشتر شده است. «آی‌فیلم ۲» فقط برای مخاطبان افغانستانی و تاجیکستانی برنامه پخش می‌کند یا دیگر کشور‌های منطقه هم مخاطب آن هستند؟
ما از دیگر کشور‌های منطقه هم مخاطب داریم و این را از کامنت‌هایی که دریافت می‌کنیم متوجه شده‌ایم، ولی آن‌ها مخاطبان پراکنده هستند و زبان رسمی کشورشان فارسی نیست، هر کسی می‌تواند در این کشور‌ها از طریق ماهواره مخاطب ما باشد، ولی مخاطب ما بیشتر افغانستان است. چرا تاجیکستان نیست؟
در تاجیکستان رسم‌الخط متفاوتی وجود دارد و برای ارتباط بهتر باید رسم‌الخط آن کشور را استفاده کنیم. از سوی دیگر به دلیل تنوع ارتباطات فرهنگی فعلی، زمینه فعالیت در تاجیکستان کمتر است. مردم هم اغلب از شبکه‌های تلویزیونی داخلی استفاده می‌کنند، اما در مورد افغانستان این مشکلات کمتر است و به دلیل وجود مهاجران افغانستانی در ایران، ما برای همکاری مشکلی نداریم، مثلاً برای انتخاب مجری از مهاجران افغانستانی استفاده می‌کنیم. این روز‌ها تلاش‌های زیادی برای ایجاد دشمنی بین مردم ایران و افغانستان می‌شود و بحث مهاجران افغانستانی هم زیاد پیش می‌آید، آیا بسته شدن صفحه فیس‌بوک شما ربطی به این ماجرا دارد؟
ما همه قوانین و مقررات پلت‌فرم فیس‌بوک را رعایت کرده‌ایم و حتی محتوای ما سیاسی نبوده و کار سیاسی هم نمی‌کنیم، حتی اخطاری هم برای حذف پست‌های صفحه نداشتیم که منجر به بسته شدن صفحه شود. ماه پیش فیس‌بوک این صفحه را به عنوان صفحه رسمی شبکه «آی‌فیلم ۲» تأیید کرده بود. یکی از حدس‌های ما این است که به صورت دسته‌جمعی «ریپورت» صورت گرفته باشد. صفحه چه مقدار مخاطب داشت؟
دنبال‌کننده رسمی ما بیش از ۵/۱ میلیون نفر بود، اما مهم‌تر از آن «اینتراکشن» صفحه بود که به رقم قابل توجه ۶۰ میلیون رسیده بود. در افغانستان تنها یک شبکه می‌توانست ادعا کند این میزان بازخورد را دارد. بقیه خیلی از ما عقب‌تر بودند. احساس نمی‌کنید همین محبوبیت باعث دشمنی و بسته شدن صفحه شده است؟
ما در «آی‌فیلم ۲» فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی مهاجران افغانستانی در ایران را پوشش می‌دادیم. هر کجا فعالیت فرهنگی و هنری باشد، دوربین ما برای نمایش آن حاضر می‌شود. همچنین مسابقه «نواهنگ» را ویژه استعدادیابی خوانندگی از میان افغانستانی‌ها برگزار می‌کنیم که در سری دوم آن داوران افغانستانی حاضر بودند و شرکت‌کنندگانی از داخل افغانستان در آن شرکت کردند. اتفاقاً نفر دوم این مسابقه، در برنامه «عصر جدید» حاضر شد و خواند. به نظر می‌رسد این فعالیت‌ها باعث خنثی شدن تلاش کسانی می‌شد که می‌خواستند القا کنند مهاجران افغانستانی در ایران دچار تبعیض هستند و دیده نمی‌شوند یا کسی به آن‌ها بها نمی‌دهد. تیم نوازندگان برنامه «نواهنگ» ایرانی و افغانستانی بودند و در دوره قبل مجری این برنامه افغانستانی بود. در کنار آن هم برنامه آشپزی با حضور آشپز افغانستانی داریم که طرز پخت غذا‌های افغانستانی را آموزش می‌دهد. «آی‌فیلم ۲» در دیگر شبکه‌های اجتماعی در دسترس مخاطبان به خصوص افغانستانی‌ها هست؟
صفحه اینستاگرام داریم، اما اینستاگرام در افغانستان کمتر از فیس‌بوک استفاده می‌شود. مخاطبان اینستاگرام ما بیشتر مهاجران افغانستانی و ایرانی‌ها هستند. صفحه یوتیوب هم داشتیم که دو سال پیش بدون دلیل از ما گرفته شد! الان صفحه در یوتیوب هست، اما مدیریت دیگر دست ما نیست. به غیر از این‌ها در ماهواره پخش داریم و سایت اینترنتی شبکه هم فعال است. برای بازگرداندن صفحه فیس‌بوک اقدامی انجام داده‌اید؟
نامه‌ای به فیس‌بوک زده شده و اعلام کرده‌ایم هیچ تخطی‌ای در فعالیت‌ها وجود نداشته و حتی عنوان کرده‌ایم به دلیل نوع فعالیت فرهنگی نیازمند حمایت هستیم نه بسته شدن صفحه! منتظریم ببینیم جواب این نامه چه می‌شود.