روزنامه اعتماد
1401/01/31
داغ تازه دشت برچي
شهاب شهسواريتفاوتي نمي‌كند امريكا در افغانستان حاكم باشد يا طالبان، اشرف غني يا هبت‌الله آخوندزاده، سنگفرش‌هاي كابل هر از گاهي با خون شيعيان هزاره افغانستان شسته مي‌شود. درست ۱۸ روز مانده به سالگرد قتل عام وحشتناك ۹۰ دختر دانش‌آموز در مكتب سيدالشهدا در غرب كابل، اين‌بار دو مدرسه پسرانه در محله شيعه‌نشين دشت برچي هدف حمله تروريست‌ها بودند. درد هزاره‌هاي افغانستان نسبت به ديگر شهروندان مضاعف است، آنها علاوه بر اينكه كمبودهاي اقتصادي و مشكلات ناشي از ۴ دهه جنگ را تحمل مي‌كنند، روزي نيست كه هدف حملات هدفمند براي كشتار شيعيان قرار نگيرند. مانند حمله سال گذشته، تروريست‌ها بار ديگر ماه مبارك رمضان را براي حمله انتخاب كرده بودند و جوانان روزه‌دار شيعه را هدف حملات وحشيانه خود قرار دادند. در دو انفجار كه مقابل مدرسه‌هاي مركز تعليمي ممتاز و ليسه عالي عبدالرحيم شهيد رخ داد، تعداد زيادي از كودكان و نوجوانان عمدتا شيعه كابل در انفجارها جان خود را از دست دادند. ساعت 9:50 دقيقه صبح ديروز رسانه‌ها از سه انفجار پياپي در محله دشت برچي كابل خبر دادند. پسر نوجواني كه پس از حادثه با شبكه تلويزيوني طلوع‌نيوز افغانستان مصاحبه كرده است از «وضع خراب» محل انفجار خبر مي‌دهد و صحنه را پر از «دود و خاك و خون» توصيف مي‌كند. او كه از كلاس دوازدهمي‌هاي ليسه يا دبيرستان دولتي عبدالرحيم شهيد است، مي‌گويد كه همكلاسي‌هاي او ابتدا از مدرسه خارج شده بودند و بعد قرار بود كه كلاس يازدهمي‌ها و دهمي‌ها از مدرسه بيرون بيايند كه انفجار رخ داد. شاهدان عيني مي‌گويند انفجارها كه احتمالا با بمب‌هاي دستي يا نارنجك رخ داده‌اند ابتدا يكي جلوي در مدرسه و ديگري درون مدرسه اتفاق افتاده‌اند.
ممانعت طالبان از انتشار اخبار
به‌رغم انتشار گسترده خبر انفجارها در كابل، امارت اسلامي (دولت خودخوانده طالبان در افغانستان) به سرعت خبرنگاران را از محل وقوع حادثه دور كرده و تعدادي از خبرنگاران را ضرب و شتم كرد. بلافاصله شروع به جمع‌آوري اجساد از محل وقوع انفجارها در مقابل مدرسه‌ها و اعلام كرد كه ۶ تن شهيد و ۱۱ تن ديگر زخمي شده‌اند. در حالي كه كشته‌شدگان و مجروحان به سه بيمارستان محمدعلي جناح، استقلال و ايمرجنسي منتقل شده‌اند، فقط آمار منتشرشده از سوي يك بيمارستان ۲۲ كشته و زخمي را نشان مي‌دهد. با اين حال شاهدان عيني و خبرنگاران افغان معتقدند كه تعداد كشته‌شدگان بسيار بيشتر از اين ارقام است و طالبان با ضرب و شتم و بازداشت خبرنگاران و جلوگيري از نزديك شدن افراد مستقل به محل حادثه جلوي اطلاع‌رساني دقيق از حادثه را مي‌گيرد. پايگاه خبري آواپرس مي‌نويسد: «نيروهاي امنيتي از بازتاب رسانه‌اي رويداد تروريستي امروز جلوگيري كنند و دست‌كم بازداشت دو خبرنگار و لتوكوب سه تن از آنها تاكنون گزارش شده است.» يك كاربر افغان در توييتر با انتشار تصويري نوشته است: «علي‌‌رضا شهير، خبرنگار تلويزيون راه فردا كه براي پوشش انفجارهاي امروز در مكتب عبدالرحيم شهيد به محل رويداد رفته بود، از سوي طالبان براي دو ساعت بازداشت و لتوكوب شده است. آقاي شهير مي‌گويد كه افراد طالبان دوربين تصويربرداري و تلفن همراه او را با خود برده‌اند.»
هدا خموش، فعال حقوق زنان با انتشار تصويري از جمع‌آوري اجساد شهداي اين واقعه تروريستي در حساب كاربري خود در شبكه اجتماعي توييتر مي‌نويسد: «طالبان جسدهاي خونين فرزندان مردم را همچون زباله با بي‌حرمتي تمام در كانتينري انداخته‌اند تا خانواده‌ها شناسايي كنند و ببرند. براي پنهان كردن جنايت، خانواده‌ها و خبرنگاران را لت و كوب مي‌كنند و از صحنه مي‌رانند. اين جنايت اما پنهان‌شدني نيست!»
برخي كاربران افغان گزارش كرده‌اند كه طالبان حتي از حضور شهروندان براي اهداي خون به آسيب‌ديدگان حادثه روز گذشته هم خودداري كرده‌اند. يك كاربر افغان در توييتر نوشته است: «طالبان به كساني كه مي‌خواهند براي زخمي‌هاي حادثه خون اهدا كنند اجازه داخل شدن به شفاخانه را نمي‌دهد.» پايگاه خبري آماج تصاويري را از مقابل شفاخانه محمدعلي جناح منتشر كرده است كه نشان مي‌دهد تعدادي از مردم كه براي كمك به مجروحان در مقابل بيمارستان تجمع كرده‌اند با نيروهاي امنيتي طالبان كه مانع ورود آنها به بيمارستان شده‌اند، درگير شده‌اند.
طالبان اما اين حادثه را توطئه اجنبي نسبت مي‌دهند و هدف آن را شوراندن هزاره‌ها عليه حكومت خودشان مي‌دانند. عبداللطيف نظري معاون وزير اقتصاد دولت طالبان در واكنش به حمله گفت: «مجريان پروژه استعمار و جيره‌خواران اجنبي قصد برهم زدن امنيت افغانستان را دارند. معارضين فراري كه از اشتراكات خود با داعش سخن گفته بودند، خائن‌ترين فرد به كشور و هميشه شرمسار تاريخ هستند.» وي ادامه داد: «هدف حمله بر مكتب اين است تا هزاره‌ها را با نظام درگير كند، اما هزاره‌ها اهل تعامل، هوشيار و بيدارند.»
داغ‌هايي كه تكرار مي‌شوند
انفجار در مكاتب غرب كابل در آستانه سالگرد انفجار مكتب دخترانه سيدالشهدا در ارديبهشت‌ماه سال گذشته، كاربران افغان شبكه‌هاي اجتماعي را واداشت تا از هشتگ #تكرار_يك_داغ براي بيان نظرات‌شان در مورد اين حادثه استفاده كنند. يك كاربر با انتشار تصويري از جوي آبي در نزديكي محل انفجار كه در آن خون جاري است، مي‌نويسد: «لعنت به شما كه هر سال تشنگي‌تان را با خون كودكان برچي رفع مي‌كنيد.» يك كاربر افغان در توييتر مي‌نويسد: «مادري كه سال گذشته دو دخترش را در حمله انتحاري بر مكتب سيدالشهدا از دست داده بود امروز سه پسرش را در حمله انتحاري بر مكتب عبدالرحيم شهيد از دست داد.» كاربري ديگر مي‌نويسد: «شوهرش در انفجار دهمزنگ كشته شد، حمله بر مركز آموزشي موعود دخترش را از او گرفت و امروز انفجار در مدرسه عبدالرحيم شهيد پسر دانش‌آموزش را تكه تكه كرد. اين زندگي‌نامه مختصر يك زن هزاره است.»
كاربر ديگري مي‌نويسد: «ما هنوز داغدار دختركانِ مكتب سيدالشهداييم. نفرين بر دل‌هاي سياه‌تان، از تفكر و قلم اين مردم مي‌ترسيد و اين‌چنين داغدارشان مي‌كنيد.» كاربري ديگر با اشاره به پرچم سياه‌رنگ داعش و پرچم سفيدرنگ طالبان مي‌نويسد: «دختران را از رفتن به مكتب منع مي‌كنند و پسران را در داخل مكتب مي‌كشند. لشكر تاريكي گاهي با بيرق سفيد حمله مي‌كند، گاهي با بيرق سياه.»
نتيجه دست‌كم گرفتن خطر داعش
پايگاه خبري طلوع‌نيوز افغانستان در يادداشتي با اشاره به اينكه احتمال زيادي وجود دارد كه مسووليت اين حمله برعهده داعش باشد، مي‌نويسد: «اين حمله و حملات احتمالي ديگر در آينده از يك بي‌خيالي شرم‌آور و ننگين در برابر تهديدات گروه تروريستي داعش ناشي مي‌شود زيرا حكومت موجود در چند ماه اخير كه بر سر كار آمده، همواره تهديد گروه تروريستي داعش را دست‌كم گرفته يا كاملا كتمان كرده است. هرچند درهمين چندماه پسين نيز دو مسجد شيعيان در قندوز و قندهار و همچنان محله‌هاي شيعه‌نشين كابل مورد حمله داعش قرار گرفته است.» در ادامه اين يادداشت آمده است: «اكنون نيز حمله به مراكز آموزشي در يك منطقه شيعه‌نشين كابل نشان از سهل‌انگاري حكومت هم در تامين امنيت اين مناطق و هم در مقابله با تهديد داعش مي‌دهد. تهديدي كه به صورت بالقوه و بالفعل در چند ماه گذشته همواره وجود داشته و زندگي شيعيان را تهديد كرده، اما حاكميت موجود همواره از آن چشم پوشيده و در خوش‌بينانه‌ترين حالت، بزرگنمايي داعش از سوي غربي‌ها خوانده است.» طلوع‌نيوز در ادامه مي‌نويسد: «اكنون با اين حمله تروريستي، معلوم مي‌شود كه تهديد گروه تروريستي و خون‌آشام داعش هرچند هم كه ناچيز باشد، بايد جدي گرفته شود. اين گروه بايد تمام و كمال سركوب شود و حتي يك هسته آن در كل منطقه مي‌تواند خطرناك باشد.»
واكنش‌ها به حملات تروريستي كابل
سعيد خطيب‌زاده، سخنگوي وزارت خارجه جمهوري اسلامي ايران با انتشار پيامي در حساب كاربري خود در شبكه اجتماعي توييتر عاملان اين جنايت را «حراميان ضددين» معرفي كرد. خطيب‌زاده نوشت: «كوردلان تكفيري بارديگر جنايت و خاك افغانستان را به خون نونهالان بي‌گناه آغشته كردند. اين حراميان ضددين، حرمت ماه رمضان را نيز نگاه نداشتند. ضمن محكوم‌كردن اين جنايت، از مقامات مسوول افغانستان مي‌خواهيم عوامل اين اقدام تروريستي را شناسايي و مجازات كنند.» سفارت ايران در كابل نيز در واكنش به اين حمله در توييتي نوشت: «سفارت ايران در كابل وقوع حادثه تروريستي در منطقه غرب كابل كه منجر به كشته و زخمي شدن تعداد زيادي از مردم مسلمان و روزه‌دار افغانستان خصوصا دانش‌آموزان مظلوم و بي‌گناه شد را محكوم نموده، براي قربانيان اين حادثه غفران الهي و براي بازماندگان صبر از درگاه خداوند مسالت مي‌نمايد.» دفتر سازمان ملل متحد در افغانستان با صدور بيانيه‌اي اين انفجارها را محكوم كرده است و مي‌نويسد: «دفتر سازمان ملل در افغانستان شديدا حملات نفرت‌انگيز امروز به مدرسه‌ها را در كابل محكوم مي‌كند. مسوولان اين جنايات كه مدرسه‌ها و كودكان را هدف قرار مي‌دهند بايد محاكمه شوند.» سازمان نجات كودكان در يك اعلاميه انفجارهاي امروز در غرب كابل را محكوم كرده و در مورد تلفات اين انفجارها كه گفته مي‌شود بيشتر كودكان و دانش‌آموزانند، به‌شدت ابراز نگراني كرده است.
عبدالله عبدالله، رييس شوراي عالي مصالحه ملي در حكومت پيشين، وقوع انفجارها در غرب كابل را محكوم كرده است. آقاي عبدالله در صفحه فيس‌بوكش نوشته است كه «اين كشتار قساوت‌بار كار دشمنان صلح و ترقي افغانستان است.» حامد كرزي، رييس‌جمهور پيشين افغانستان انفجارهاي امروز در غرب كابل را محكوم كرده و اين رويدادها را «جنايت ضد بشري» خوانده است. آقاي كرزي در توييترش نوشته است كه اين كار «دشمني آشكار با علم و دانش و هراس از نسل تعليم‌يافته» در كشور است.
كاري كنيد كه از قتل‌عام‌تان جلوگيري كنيد
مخالفان حكومت طالبان هم در واكنش به وقوع انفجارهاي روز گذشته در غرب كابل از شيعيان و هزاره‌هاي افغانستان خواسته‌اند كه براي دفاع از خود برنامه‌اي تهيه كنند، چرا كه حكومت طالبان قادر و مايل به دفاع از آنها نيست. به گزارش آماج‌نيوز، عارف رحماني، عضو پيشين مجلس نمايند‌گان با انتقاد از اينكه حتي حكومت جمهوريت توان دفاع از هزاره‌ها را نداشت، مي‌گويد كه طالبان قادر به تامين امنيت و دفاع از هزاره‌ها و شيعيان نيستند. آقاي رحماني تاكيد كرد كه هزاره‌ها بايد سازوكارهاي فعالي را براي دفاع از خود طراحي و اجرا كنند. مسلم شيرزاد، استاد دانشگاه و فعال سياسي با انتشار توييتي خطاب به هزاره‌ها گفته است: «در ده سال اخير در مكتب كشتند، در شفاخانه كشتند، در گهواره كشتند، در آموزشگاه كشتند، در تظاهرات كشتند؛ ديگر منتظر چه هستيد؟» آقاي شيرزاد تصريح كرده است: «نمي‌گويم چه كنيد، كاري كنيد كه از قتل عام‌تان جلوگيري كنيد، به هر قيمت ممكن؛ به هر قيمت.»
علي ميثم نظري، مسوول روابط خارجي جبهه مقاومت ملي افغانستان نيز واكنش نشان داده و گفته است: «دلم براي خانواده‌هاي حمله تروريستي امروز بر هزاره‌ها در كابل مي‌سوزد.» او افزوده است: «تروريست‌هاي طالب امنيت هيچ‌كس را تامين نكرده‌اند؛ بلكه زندگي همه را به جهنم تبديل كرده‌اند.» داوود ناجي، فعال مدني نيز گفته است: «وقتي مردم مي‌گويند كار نيست، نان نيست، آزادي نيست، مي‌گويند ما امنيت آورده‌ايم. اين است امنيت آورد‌گي‌تان؟» سميرا حميدي، مسوول سازمان عفو بين‌الملل در افغانستان نيز خاموش ننشسته و گفته است: «اين آخرين مورد از چندين حمله در كمتر از يك ماه است. دانش‌آموزان بار ديگر هدف قرار گرفته‌اند. صلح كجاست؟»
محمد محقق، رهبر حزب وحدت اسلامي مردم افغانستان با محكوم‌كردن انفجارهاي امروز در غرب كابل گفته است كه تامين امنيت و حفظ جان مردم مسووليت طالبان است. او تاكيد كرده است كه اين عمل تروريستي، يك نسل‌كشي هدفمند و مصداق واضح جنايت عليه بشريت است. محقق افزوده است كه وضعيت در شفاخانه‌ها خيلي غيرانساني و تكان‌دهنده است. جبهه مقاومت در اعلاميه‌اي گفته است كه جامعه جهاني نبايد در قبال چنين قضايا و حمله‌هاي تروريستي، بي‌تفاوت باشد. اين جبهه افزوده است: «طالبان را كه دشمن آموزش و ميزبان شماري از خطرناك‌ترين گروه‌هاي تروريستي منطقه‌اي و جهاني است، مسوول مستقيم اين حمله‌ها مي‌دانيم.»
جبهه آزادي افغانستان از گروه‌هاي مقاومت ضدطالبان در افغانستان مي‌گويد كه مسووليت انفجارهاي امروز در غرب كابل به دوش طالبان است. در اعلاميه اين جبهه آمده است كه حمله بر افراد ملكي در زمره تاكتيك‌هاي اصلي جنگي طالبان، داعش و ساير گروه‌هاي هراس‌افكن قرار دارد. در اعلاميه ذكر شده است: «همان‌طوري كه در بيست سال اخير، جنگ نامشروع طالبان زمينه بدبختي مردم ما را فراهم كرد، در شرايط كنوني نيز، مسووليت چنين حمله‌هايي در گام نخست برعهده طالبان است.» جبهه آزادي افغانستان تاكيد كرده است كه انتقام خون‌هاي ريخته‌شده مردم را از طالبان و ساير گروه‌هاي تروريستي خواهند گرفت.
سایر اخبار این روزنامه
كوه زباله پشت وعده‌هاي انجام نشده
افق‌هاي مابعدالطبيعه در دل ماترياليسم
يادداشت‌هاي امروز
دستور تعديل آمد
چرا اسم من را منتشر كردي؟
داغ تازه دشت برچي
زنده مانديم تا روايت كنيم
قيام فرزندان
ريشه خشونت در جامعه
خشونت، ميوه طبيعي خودشيفتگي...
هركجا هست، خدايا به سلامت دارش...
نقدي بر ديدگاه‌هاي اقتصادي رايج
مطلق‌گرايي در سياست سمّ مهلك جامعه
