دوستان نادان و دشمنان آگاه نهج‌البلاغه را مهجور کردند

محبوبه بیات، سطح دو حوزه و یکی از اعضای «نهضت جهانی نهج‌البلاغه» است که با همکاران خود تلاش می‌کنند شیوه آسان‌خوانی نهج‌البلاغه را نشر دهند. «جوان» با او گفتگو کرده است. «نهضت جهانی نهج‌البلاغه» با چه اهدافی تشکیل شده است؟
کتاب نهج‌البلاغه گنجینه باارزشی است که به همه جوانب زندگی فردی، اجتماعی و کاری انسان توجه دارد. ما اگر می‌خواهیم قدمی برای ظهور امام زمان (عج) برداریم و سبک زندگی علوی و مهدوی داشته باشیم باید نهج‌البلاغه را بشناسیم و بخوانیم و نگذاریم در گنجه خاک بخورد تا اولاً به یک گفتمان واحد برسیم. ثانیاً این کتاب، گفته‌ها و نوشته‌های امام علی، پدر امت اسلامی است که می‌توان در آن سیره و منش امام را دریافت تا از این طریق آماده ظهور باشیم و بدانیم امام علی (ع) چه حرف‌هایی برای مردم داشتند.
چهل‌و‌اندی سال از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذرد، اولاً چرا اینقدر دیر به فکر افتادید و ثانیاً چرا نهج‌البلاغه غریب است؟
بله، متأسفانه در کشور اسلامی و شیعی نهج‌البلاغه هنوز جایگاه شایسته و بایسته‌ای ندارد و باید از غربت بیرون بیاید. در این زمینه خیلی کم‌کاری شده، اما نمی‌شود دست روی دست گذاشت. ما تلاش می‌کنیم با یک سبک آسان و روان نهج‌البلاغه را معرفی کنیم و طعم شیرین آن را به همه بچشانیم.


به نظر شما ریشه این کم‌کاری کجاست؟
دوستان نادان و دشمنان آگاه مانع شدند. به این شکل که دوستان نادان، گفتند نهج‌البلاغه سخت و ثقیل است و دشمنان آگاه با زیرکی مانع از رسیدن به سبک زندگی علوی شدند و آن را به حاشیه بردند، در صورتی که تمام بخش‌های نهج‌البلاغه از نامه، خطبه‌ها و حکمت‌ها پر از نکته، پند و آموزه به‌روز برای تمام مردم در همه دوران‌هاست.
فعالیت و همکاری در نهضت جهانی نهج‌البلاغه چگونه است؟
ما با ۳۷ کشور جهان در این رسالت دینی، همگام و همکار هستیم تا به صورت امتی واحد پیام پدر امت را بخوانیم و نشر دهیم و، چون هدف آسان‌خوانی و نشر نهج‌البلاغه است و هر کس در هر کشور زبان خاص خودش را دارد که ممکن است زبان عربی فصیح نهج‌البلاغه برای او سخت و غیرقابل فهم باشد، تصمیم به ترجمه ساده آن گرفتیم. در این میان، ترجمه مرحوم دشتی به نسبت سایر ترجمه‌ها روان‌تر و ساده‌تر است که توصیه می‌کنم در هر خانه‌ای ترجمه نهج‌البلاغه ایشان باشد و بخوانند.
ترتیب خاصی برای خواندن نهج‌البلاغه پیشنهاد می‌کنید؟
بله، نهج‌البلاغه سه بخش خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌هاست که خطبه اول به نسبت سنگین و سخت‌تر است. اغلب از همین خطبه شروع به خواندن می‌کنند که به دلیل سختی ادامه نمی‌دهند، در حالی که ما در این شیوه می‌گوییم از حکمت‌ها شروع کنند که راحت، کوتاه و روان است و بعد نامه‌ها را از آخر به اول بخوانند. سپس خطبه‌ها، آن هم از آخر به اول، یعنی خطبه اول را آخر از همه بخوانند که ذهن آمادگی پیدا کرده باشد و قابل درک‌تر نیزهست. اگر شبی ۱۰ دقیقه برای مطالعه این کتاب وقت بگذاریم، بهره زیادی خواهیم برد.
با توجه به اینکه امروزه کمتر کسی کتاب می‌خواند، چه راهکاری دارید؟
ما در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی هم هستیم. اتفاقاً مطالب بازخورد‌های خیلی خوبی هم داشته است، چون هر کس یک گوشی با خودش دارد و هر جایی باشد به راحتی می‌تواند وارد سایت نهضت جهانی نهج‌البلاغه‌خوانی شود و از مطالب استفاده کند.
شما با کارشناسان روانشناسی و جامعه‌شناسی هم ارتباط دارید؟
صددرصد. با تعامل و همکاری متخصصان مختلف حوزه‌های دیگر کار می‌کنیم تا بهتر بتوانیم ابعاد شخصیتی افراد و جامعه را بررسی کنیم و براساس آن نهج‌البلاغه را نشر دهیم، چون این کتاب ارزشمند در همه زمینه‌ها حاوی مطالب است. مثلاً درباره شب یلدا، امام حرف دارد. درباره محیط‌زیست و اقتصاد روابط بین‌الملل و پزشکی حرف دارد.
به نظر می‌رسد هر مسئول و مدیری در نظام جمهوری اسلامی باید روی نهج‌البلاغه اشراف داشته باشد.
قطعاً و اینکه از هر مدیری امتحان نهج‌البلاغه به‌خصوص نامه ۵۳ گرفته شود و از او تضمین بگیرند.
چرا نامه۵۳؟
این نامه امام به مالک اشتر است که صفر تا صد مملکت‌داری در آن قید شده است، بنابراین اگر هر مدیری نامه۵۳ را بخواند، راحت‌تر مسائل را رسیدگی می‌کند و موفق خواهد بود یا حتی نامه ۲۴ امام که وصیت به امام حسن است که فرمود فرزندم درختان باغ را نفروش، میوه‌های آن را بفروش، یعنی خام‌فروشی نکن که توصیه به مسئولان امروز است.
وظیفه رسانه‌ها در این رابطه چیست؟
وظیفه مهم اطلاع‌رسانی و روشنگری بر عهده رسانه‌ها، به‌خصوص رسانه ملی است که در لابه‌لای این همه پیام بازرگانی، مطالب کوتاه و نغز نهج‌البلاغه را هم در قالب‌های تأثیرگذاری، چون انیمیشن ارائه دهد تا ذهن مخاطب عام به این مفاهیم آشنا و علاقه‌مند شود. البته اخیراً وضعیت بهتر شده و حتی علما در رسانه هم در گفته‌های خود از نهج‌البلاغه استفاده می‌کنند، ولی کافی نیست و باید با فرهنگ‌سازی بیشتر به آن پرداخت.