روزنامه آرمان ملی
1401/02/10
برجام؛ امیدها و چالش
یوسف مولایی استاد دانشگاهمذاکرات احياي برجام از وقت‌هاي تلف شده هم گذشته و از وقت اضافه هم عبور کرده و اکنون در مقطع فرازماني پيش مي‌رود. به اين معنا که مذاکرات در يک وقت خاص استثنايي ادامه دارد. ولي به رغم گذشت زمان زياد نقطه اميدوارکننده اين است که طرفين نمي‌گويند مذاکرات به طور کلي کنار گذاشته شده و به عنوان راه حل محسوب نمي‌شود. و چون هنوز قطع اميد نکرده‌اند بنابراين بايد اصل را بر اين بگذاريم که به شيوه‌اي غيرعلني يا با واسطه يا به هر صورتي، طرفين هنوز اميدوار هستند که مذاکرات نتيجه دهد و به احيا يا بازنگري در برجام منتهي شود. مبناي تحليل خوشبينانه‌ام نسبت به نتيجه بخش بودن احياي برجام از طريق مذاکره اين است که گزينه ديگري براي طرفين وجود ندارد و گزينه غيرمذاکراتي بسيار پرهزينه است. ايران که با تشديد تحريم‌ها و فشارهاي بيشتر اقتصادي و سياسي مواجه خواهد بود و حتي خطر توسل به زور هم وجود دارد. براي آمريکا هم اگر نتيجه بخش نباشد، علاوه بر اينکه شکستي بر سياست‌هاي بايدن است ولي آنها هم نهايتا به اين سمت خواهند رفت که ايران در مسير فعاليت غيرصلح‌آميز است و دنيا بايد اقدام جدي‌تري عليه ايران به عمل آورد و گزينه‌هايي که گفته مي‌شود هميشه روي ميز است حتي گزينه نظامي وجود دارد. پس براي آمريکا هم هزينه دارد چون خطراتي برايش خواهد داشت ترجيح مي‌دهند به آن گزينه متوسل نشوند. از طرفي پرونده برجام در مقطع فرازماني درحال حرکت است و در مدت طولاني ظرفيت به طول انجاميدن را ندارد لذا چنانچه طرفين طي يکي، دو ماه آينده به نتيجه نرسند با وضعيت غيرقابل پيش بيني مواجه خواهيم بود. واقعيت اين است که مشکل سياسي است و طرفين از بحث‌هاي فني و حقوقي عبور کرده‌اند و به نوعي به توافق رسيده‌اند يا حداقل به توافق نزديک شده‌اند و اختلافات زيادي باقي نمانده است. ولي در حوزه سياسي، ايران خواستار رفع تحريم‌ها عليه سپاه يا بحث‌هايي که مبتني بر مسائل سياسي است، است تا تحريم‌هايي که ماهيت سياسي دارد و عليه ايران به کار گرفته شده، معلق شود. اما آمريکايي‌ها مي‌خواهند بحث را به برجام محدود کنند و بيشتر آثار اقداماتي که ترامپ به اجرا گذاشته را برطرف کنند و به حوزه‌هاي جديد نپردازند. اينطور که از اخبار جسته گريخته و پراکنده مي‌توان نتيجه گرفت، اختلاف متمرکز بر حوزه سياسي است و به همين دليل است که در پايتخت‌هاي دو کشور يا مراکز تصميم گيري سياسي اين موضوع بايد حل و فصل شود و ديگر نيازي به ميز مذاکره نيست و اراده‌هاي سياسي مقامات دو کشور براي حل موضوع لازم است. تحريم‌هايي که ايجاد شده مانند دروازه يا در بزرگي است که به روي ما بسته شده که همانا ورود به بازار جهاني است اما با باز شدن در بايد مشکلات ديگر هم حل شود. تا اين در باز نشود و وارد محوطه نشويم، نمي‌توانيم از ظرفيت‌هاي اقتصادي استفاده کنيم. درحقيقت وقتي وارد محوطه شويم، به حل مشکلات ديگر بستگي دارد. مثل اينکه يک زماني براي ورود به فروشگاهي ممنوع بوديم و حالا وارد شديم. موضوع اين است که بايد پول و آمادگي خريد داشته باشيم تا بتوانيم خريد کنيم. اينجا مسئله اف‌اي‌تي‌اف مطرح است که ايران بايد چاره‌اي بينديشد. ايران در حوزه سياست خارجي هم بايد بازنگري و تنش‌زدايي کنيم تا بتواند مسير خود را به طرف فعال شدن طي کند. قطعا ايران مي‌تواند از اين فرصت استفاده کند و اگر تحريم‌ها برداشته شود با برنامه‌ريزي اساسي به منظور استفاده از فرصتي که از جنگ اوکراين در حوزه انرژي به‌وجود آمده، اوضاع خود را بسامان کند.
سایر اخبار این روزنامه
ايران و عربستان؛ يک گام تا روابط مجدد
طنین فریاد آزادی قدس در سراسر ایران
قهر مردم با خنده؛ نگران نيستيد؟
در رثای محقق دغدغه‌مند آسیب‌های اجتماعی
مناسبات پنهان كارانه مشكل اقتصاد امروز ماست
وضع صدا وسيما؛ -هم ريزش مخاطب، هم حذف برنامه هاي پرطرفدار
وعده گران نشدن دارو در سال جاري
تكذيب محاكمه ياران روحانی!
در آینده جهان جایی برای صهیونیست‌های پلید وجود ندارد
مشکلات آموزش و پرورش را ببینید
برجام؛ امیدها و چالش
راهپیمایی روز قدس در ایران از نگاه رسانه‌های عربی
چکيده 80 سال در 5 درس
