روزنامه ابتکار
1401/02/10
آیا مخاطب سینما تحمل افزایش قیمت بلیت را دارد؟ بار سنگین هزینه بر دوش سینما‌روها!
گروه فرهنگ و هنر – دو سال گذشته سال‌های خوبی برای سینما نبود و ویروس کرونا چراغ بسیاری از سینماها را کم فروغ کرده بود اما حالا دیگر تقریبا ویروس کرونا در کشور مهار شده و آمار مبتلایان به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کرده است. مخاطبان سینما هم اعتمادشان را بازیافته‌اند و دوباره در سالن‌ها حاضر می‌شوند. می‌شد امید داشت که بار دیگر چرخ صنعت سینما روی غلتک بیوفتد و گیشه‌های پرفروش در انتظارش باشد اما حالا با گران شدن بلیت سینما آیا باز هم دستیابی به چنین هدفی آسان میکند؟دو سال گذشته سال‌های عجیبی برای سینما بود. اقبال بلند سینما که در سال‌های پیشین سبب شده بود تا گیشه‌ها رونقی باورنکردنی داشته باشند به یکباره کم فروغ شد. گرچه بعد از مدتی سال‌های سینما می‌توانستند با نیمی از ظرفیت کارشان را از سر بگیرند اما عدم اعتماد مخاطب برای حضور در سالن میزان فروش فیلم‌ها را به آنجا رساند که بسیاری از فیلمسازان ترجیح بدهند یا فیلم‌شان را به اکران آنلاین ببرند یا تا عادی شدن شرایط صبر کنند. در نیمه دوم سال گذشته کم کم اوضاع بهتر شد و پس از چهلمین جشنواره فجر به نظر می‌رسید اوضاع بهتر شود. در اکران نوروزی 1401 هم چنان که انتظار می‌رفت فروش فیلم‌ها با استقبال روبه‌رو نشد.
در سال ۱۴۰۰، ۴۲ فیلم روی پرده رفت. از این تعداد، ۱۱ فیلم به اکران سال گذشته و ۳۱ فیلم نیز جدید بودند. البته اگر بخواهیم ۷ فیلم اکران نوروز ۱۴۰۱ را درنظر بگیریم، این تعداد به ۴۹ فیلم و ۳۸ فیلم جدید در سال‌جاری می‌رسد. بخش عمده این آمار متعلق به ۶ماهه دوم امسال است که سینماگران جرات پیدا کرده و فیلم‌های جدید خود را روی پرده بردند.
میزان فروش سینمای ایران در سال ۱۴۰۰ نهایتا ۱۵۹ میلیارد تومان برآورد میشود؛ رقمی که تقریبا نصف گیشه‌ای است که با بلیت ۲۰ هزار تومانی در پایان سال ۹۸ رقم خورد و این نشان می‌دهد اگر بخواهیم این پایش را با شاخص تعداد مخاطب درنظر بگیریم، متوجه می‌شویم که رقم فروش تکنیکی سینمای ایران در سال ۱۴۰۰، حدود یک‌سوم فروش سال ۹۸ بوده است.
بنابراین اگرچه این خلا در سال ۱۴۰۱، به نعمت افزایش ۵۰ درصدی بلیت به‌نسبت سال ۱۴۰۰ و دوبرابری شدن آن به‌نسبت سال ۹۸ جبران میشود، اما تحلیل‌ها باید به‌سمتی برود که به‌جای میزان فروش ریالی فیلم‌ها، تعداد مخاطبان آن مورد سنجش قرار گرفته و با آخرین سال نرمال سینمای ایران یعنی سال ۹۸ قیاس شود.
در سال ۱۴۰۰، ۶ میلیون و ۹۹۰ هزار نفر به تماشای فیلم نشستند. همچنین تعداد ۴۱ هزار نفر هم تاکنون آثار نوروز ۱۴۰۱ را تماشا کرده‌اند که روی‌هم به ۷ میلیون و ۳۳۰ هزار نفر و نهایتا تا پایان سال، ۷ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر می‌رسیم که یک‌دوازدهم جمعیت ایران است.
در حالی که بسیاری از دلسوزان سینما، سال جاری را سال آشتی گسترده مخاطب با سالن‌های سینما و اعتماد بیشتر آنها به اینکه سینما، محلی امن برای تماشای فیلم است، می‌دانستند، ناگهان تصویب افزایش ۵۰درصدی قیمت بلیت، بسیاری از رشته‌ها را پنبه کرد تا در سالی که امیدواری‌های بسیاری به استقبال گسترده مردم شکل گرفته بود، تعداد مخاطبان نوروزی، طی یک رویه معکوس، کمترین میزان مخاطبان طی یک دهه اخیر را به خود اختصاص دهند.
با تمام این احوال اما در سالی که مشکلات اقتصادی خانواده‌ها، بیش از هر زمان دیگری، سینما را در سبد فرهنگی آنها تهدید میکند، این میزان افزایش قیمت بلیت، تاثیر مستقیمی بر میزان مخاطبان امسال و درنتیجه چرخه اقتصادی این سینما خواهد داشت و فرآیند صنعتی‌شدن آن را با گره‌های کورتر بیشتری مواجه می‌سازد.
ضمن اینکه باید به این نکته نیز توجه داشت که آنچه در اکران نوروزی رقم خورد که طی آن کمتر از ۹۰۰ هزار نفر به سینماها رفتند، در بهترین و طلایی‌ترین زمان نمایش فیلم حاصل شد. حالا اگر این چالش را به دیگر زمان‌های سال که دربردارنده اکران‌هایی عادی و یا در ایامی مانند محرم و صفر هستند، اشاعه دهیم، می‌بینیم این تصمیم تا چه اندازه می‌تواند به بحران‌های عمیق‌تری در سینمای ما منجر شود.
البته که این شیوه قیمت‌گذاری بلیت، سال‌هاست که با انتقادهایی جدی مواجه است. طبق این شیوه سنتی، قیمت بلیت سینما در صبح شنبه با شب پنجشنبه هیچ فرقی ندارد و این، اجحاف بزرگی به طیف‌های مختلف سینمارو است که از هیچ تسهیلاتی به‌جز سه‌شنبه‌های نیم‌بها برخوردار نیستند. اینطور به نظر می‌رسد که بسیاری از تصمیم‌گیران افزایش قیمت بلیت، تنها به نرخ بلیت کشورهای دیگر ازجمله آمریکا توجه می‌کنند و به سیاست‌های دیگر سینماهای آن کشورها نظیر قیمت بلیت شناور، هیچ توجهی ندارند.
سعید خانی از تهیه‌کنندگان و پخش‌کنندگان فعال سینمای ایران در این رابطه به ایرنا می‌گوید: در رابطه با افزایش قیمت بلیت سینماها، باید این نکته را مورد توجه قرار دهیم که هزینه تولید فیلم، طی این ماهها، بسیار بالا رفته است و از طرف دیگر، بلیت سینماها هم ۲ سال است که در مرز ۳۰ هزار تومان ثابت باقی مانده بود.
پخش‌کننده فیلم قهرمان درباره این شیوه اشتباه قیمت‌گذاری نیز توضیح می‌دهد: من به این شیوه قیمت‌گذاری اعتقادی ندارم چراکه معتقد هستم قیمت بلیت سینما باید شناور باشد و در هر روز و هر سانس، به فراخور آن روز و شرایط آن، یک کف و سقفی برای بلیت در نظر گرفته شود و به این ترتیب، قیمت بلیت سینماهای ایران مانند سینماهای تمام جهان بر اساس سیستم عرضه و تقاضا مشخص شود اما فعلا این روش سنتی در نظر گرفته شده است و واقعا چاره‌ای جز اتخاذ این تصمیم وجود نداشت چون هم هزینه تولید بالا رفته است و هم سینمادارها، هزینه‌های بسیاری را در این مدت متقبل شده‌اند که سبب شده تا سینماداری، دیگر آن سود سابق را برای آنها نداشته باشد.
شناور شدن قیمت بلیت یکی از طرح‌هایی است که در بسیاری از کشورهای صاحب صنعت به کار گرفته میشود. این شیوه در ایران نیز در طول این سال‌ها مدام مطرح شده است که البته هیچ‌گاه به فرآیند اجرایی نزدیک نشده است. جالب آن‌که تصمیم‌گیران قیمت بلیت هیچ‌گاه توضیح نداده‌اند که چرا تا این اندازه در برابر این شیوه رایج بین‌المللی از خود مقاومت نشان می‌دهند.
به نظر می‌رسد ایرادات فراوان سیستم سمفا که اجازه تقسیم لحظه‌ای سهم سینمادار، پخش‌کننده و تهیه‌کننده را نمی‌دهد، بزرگ‌ترین مانع بر سر اجرایی شدن این شیوه مرسوم جهانی است.
سپهر پهلوانی مدیر جوان پردیس ارگ تجریش، اما ضمن دفاع از این افزایش قیمت بلیت، گفت: هر سینماداری می‌داند که هزینه‌های جاری سینما به اندازه‌ای بالا رفته که این میزان افزایش برای قیمت بلیت، نه‌تنها زیاد محسوب نمی‌شود که به اعتقاد بسیاری از همکارانم، کم نیز است که می‌بایست بیشتر باشد تا بتواند پاسخگوی این میزان هزینه‌های جاری باشد.
این مدیر سینمایی جوان ادامه می‌دهد: البته که این میزان افزایش نسبت به رخدادهای بین‌المللی این حوزه نیز چندان عجیب به نظر نمی‌رسد چرا که قیمت بلیت در حال حاضر، کمتر از ۲ دلار است حال آن‌که این قیمت در بسیاری از کشورهای جهان، میان ۱۰ تا ۱۵ دلار در نوسان است. اینکه قیمت بلیت، گران به نظر می‌رسد، به شرایط اقتصادی مردم مربوط است که سبب شده تا سینما، به شکلی جدی، از سبد خانواده‌های دوستدار فرهنگ حذف شود.
پهلوانی به تبعات این افزایش قیمت بلیت اشاره میکند و می‌گوید: تا قبل از امسال، یک نفر می‌آمد و برای چند نفر بلیت تهیه می‌کرد اما با افزایش قیمت بلیت، همان روش قدیمی پرداخت دونگی باب شده و افراد سعی می‌کنند تا تنها، بهای بلیت خود را بپردازند. ضمن اینکه درحال حاضر بسیاری از افرادی که به صورت حضوری به گیشه مراجعه می‌کنند، از میزان قیمت بلیت سوال می‌پرسند درحالی‌که تا پیش از امسال، این میزان پرسش درباره میزان قیمت بلیت اصلا مطرح نبود.
مدیر پردیس ارگ تجریش در انتها به رابطه افزایش قیمت بلیت با کاهش چشمگیر میزان مخاطبان اکران نوروزی اشاره میکند و می‌افزاید: قطعا این افزایش قیمت بلیت، سهم بزرگی در میزان استقبال پائین مردم از فیلم‌های نوروزی داشته است. البته که در این زمینه باید به یک مورد مهم نیز توجه داشت و آن اینکه، تاثیر پلتفرم‌های اینترنتی را نیز نباید در این میزان کاهش، نادیده قلمداد کرد. این پلتفرم‌ها، زمینه‌ای را موجب شدند تا افراد دوست داشته باشند در کنار اعضای خانواده خود و در خانه‌هایشان بنشینند و یک فیلم را تماشا کنند.
موضوع افزایش قیمت بلیت، حالا پررنگ‌تر از هر سال دیگری، تاثیر خود را بر اقتصاد سینمای ایران می‌گذارد. اتفاقی که اگرچه همه‌ساله در اواخر اسفندماه رقم می‌خورد اما سیاست‌های تدوینی آن می‌تواند حتی در زمان کنونی، در مقام ناجی ظهور کند. برای بلیت سینمایی که هیچ انعطافی از خود نشان نداده،؛ راهکارهایی چون تعدد روزهای نیم‌بها یا شناور شدن آن در روزها و سانس‌های مختلف، اگرچه ضرر بیشتری را به نسبت امروز به سینمادارها، پخش‌کنندگان و تهیه‌کنندگان وارد نمی‌آورد بلکه سبب احیای سانس‌های مرده و گسیل داشتن جمع بیشتری از مخاطبان در روزهای خلوت به سالن‌های تاریک میشود.
قیمت بلیت سینماها برای سال جاری، با ۵۰درصد افزایش، از سقف ۳۰ هزار تومان برای پردیس‌های ممتاز، به سقف ۴۵ هزار تومان رسیده است.
سایر اخبار این روزنامه
رهبر انقلاب در سخنرانی تلویزیونی به مناسبت روز جهانی قدس:
کل فلسطین صحنه مقاومت و همه طرح‌های سازش باطل شده است
محمد علی وکیلی
قافیه‌ای بنام حیثیتی کردن
آیا مخاطب سینما تحمل افزایش قیمت بلیت را دارد؟
بار سنگین هزینه بر دوش سینما‌روها!
افزایش طلاق ریشه در فقر مردم دارد
ازدواج های صوری، طلاق‌های غیابی
«ایمنی» فقط یک کلمه است
مرگ در ارتفاعِ سنگینِ نان درآوردن!
« ابتکار» روند معاملات در بازار مسکن را بررسی کرد
مسکن در دوراهی ثبات یا افزایش قیمت
روز جهانی قدس با حضور پرشکوه مردم برگزار شد
فریاد آزادی قدس در ایران
در سخنرانی پایانی راهپیمایی روز قدس در مشهد مطرح شد
رونمایی فرمانده سپاه قدس از یک عملیات موفق در خاک اسرائیل
ابراهیم رئیسی:
همبستگی امت اسلامی به نابودی رژیم صهیونیستی منتهی خواهد شد
پیامدهای تشدید محدودیت‌های قرنطینه در چین
اقتصاد جهانی و زنجیره تامین در انتظار شوکی تازه
سرلشکر سلامی پیش از خطبه های نماز جمعه تهران:
کاخ سفید به لانه عنکبوتی تبدیل شده است
پرویز اسماعیلی:
ایران و ۱+۴ در نقطه توافق ایستاده‌اند
