سانتریفیوژهای دست نیافتنی!

گروه سیاسی: اظهارات جدید مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره ادعای راه‌اندازی سالن زیرزمینی ساخت قطعات سانتریفیوژ در نطنز و همچنین باقی ماندن برخی مسائل روشن‌نشده میان ایران و آژانس، اهمیت فراوانی در فرآیند و ماهیت برنامه هسته‌ای ایران در آینده پیدا کرده است.  به گزارش «وطن‌امروز»، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مدعی شده ایران کارگاه جدید خود برای ساخت قطعات سانتریفیوژ را در یکی از سالن‌های زیرزمینی کارخانه غنی‌سازی سوخت در تأسیسات نطنز راه‌اندازی کرده است. رافائل گروسی در واکنش به اظهارات یک خبرنگار مبنی بر اینکه آژانس در گزارشش اشاره‌ای داشته به اینکه ایران کارگاه جدید خودش را به کدام قسمت از سایت نطنز منتقل کرده، از یکی از دستیارانش پرسید: آیا ایران عملیات خود برای راه‌اندازی این کارگاه‌ها را به پایان رسانده است یا خیر؟ که دستیار گروسی گفت: «آماده فعالیت هستند. همه سیستم‌های نظارتی ما مستقر هستند». گروسی سپس تأیید کرد ایران این کارگاه را در یکی از سالن‌های زیرزمینی کارخانه غنی‌سازی سوخت در تأسیسات نطنز راه‌اندازی کرده است. گروسی همچنین بار دیگر بر برخی مسائل برطرف نشده بین آژانس و تهران تاکید کرد و گفت: «آنچه باید بدانیم این است که روند روشن شدن مسائل، باقی مانده است. موارد خاصی وجود دارد که برای ما چندان واضح نیست و آنها [ایران] باید توضیح دهند. این موضوع ادامه دارد».  این ادعای قابل تامل مدیر کل آژانس در شرایطی است که آژانس باید پرونده موضوعات حل نشده را به عنوان یکی از پیش‌شرط‌های حصول توافق خاتمه بدهد اما این موضع گروسی نشان می‌دهد آژانس در حال حاضر بنایی برای این کار ندارد! گروسی همچنین درباره احتمال شکست مذاکرات احیای برجام گفت: «اگر مذاکرات با شکست روبه‌رو شود، موضوعی که نمی‌خواهم آن را تصور کنم اما یک احتمال است، پس باید با همتایان ایرانی‌ام بنشینیم و دوباره موضوعات را بررسی کنیم».  آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیش از این در گزارشی در روز ۱۷ فروردین‌ اعلام کرده بود ایران تمام تجهیزات لازم برای ساخت قطعات سانتریفیوژ را از تأسیسات کرج به نطنز منتقل کرده است. طبق ادعای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ایران این اقدام را 6 هفته بعد از ساخت سایت دیگری در اصفهان برای ساخت همان قطعات انجام داده است.   چرایی تصمیم تهران نسبت به اتخاذ تصمیماتی در جهت ایمن کردن فرآیندهای حفاظتی در تاسیسات هسته‌ای ریشه در چند عامل و متغیر کلیدی دارد.   پس از وقوع برخی عملیات‌های خرابکارانه در تاسیسات ایرانی بویژه در کارگاه «تسا»ی کرج در تیر سال گذشته و عدم ایفای نقش موثر آژانس در جلوگیری از تکرار اینگونه حملات، تهران راسا در این زمینه برای تامین امنیت تاسیسات و تجهیزات خود اقدام کرد. در واقع آژانس خود بخشی از مشکل بوده است!  در مقطع فعلی کشورمان به این نتیجه رسیده در شرایطی که طرف آمریکایی برای بازگشت به برجام و انجام تعهدات خود نه حاضر است خطوط قرمز ایران را بپذیرد و نه توانایی دادن تضمین‌هایی برای پایداری توافق را دارد، راهکار موثر حفظ بازارندگی هسته‌ای و بازگشت‌پذیری برنامه هسته‌ای در ازای عدم تضمین طرف مقابل است.   ایران با منطق واقع‌گرایی به این درک رسیده که حفظ بازگشت‌پذیری هسته‌ای، موضوعی است که می‌تواند منافع ملی کشور را با توافق یا بدون توافق تحصیل کند. بنابراین از دسترس خارج کردن محل ساخت قطعات سانتریفیوژ که برای ادامه توسعه برنامه هسته‌ای ایران که با سانتریفیوژهای پیشرفته‌تر و سریع‌تر به حرکت خود ادامه می‌دهد، ضروری است.  گفتنی است معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی در گفت‌وگوی اخیر خود با بیان این نکته که برنامه کلی برای توسعه تولید ماشین‌های سانتریفیوژ و تامین و امنیت آن تو‌‌أمان برای ما مهم است، گفت: متاسفانه به دلیل عملیات تروریستی انجام شده در مجتمع تسای کرج مجبور شدیم یک مقدار تدابیر امنیتی را تشدید کنیم، یعنی بخش مهمی از ماشین‌ها را جابه‌جا کنیم. باقیمانده‌ای هم داشت که این باقیمانده را به نطنز و قبل از آن هم به اصفهان منتقل کردیم. بهروز کمالوندی که با العالم گفت‌وگو می‌کرد، یادآور شد: به عبارت دیگر ماشین‌های تولید قطعات سانتریفیوژ به دلیل اهمیتی که دارند به جای امن‌تر جابه‌جا شدند و الان هم در حال کار هستند. کمالوندی خاطرنشان کرد:‌ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ۲ مرحله گزارش داده بود؛ یکی در مرحله انتقال این ماشین‌ها و دوم هم در مرحله نصب دوربین‌ها و شروع به کار آنها که با توجه به اینکه برخی ابهام‌ها هم مطرح شده بود، توضیحاتی در این رابطه دادیم از جمله اینکه کاری که انجام می‌شود در چارچوب توافقاتی است که داریم و نظارت‌ها هم وجود دارد، بدون اینکه اطلاعات در اختیار آژانس قرار داده شود. سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: همچون سابق دوربین‌ها اطلاعات را ذخیره می‌کند و در نهایت اگر توافقی شکل بگیرد، آژانس به اطلاعات دوربین‌ها دسترسی دارد و اگر هم توافقی حاصل نشود، اطلاعات نزد ما خواهد ماند و احتمالا حذف خواهد شد. پایگاه خبری نورنیوز هم در رابطه با این اقدام ایران نوشت: «در طول چند سال اخیر و در سایه عدم حساسیت و کم‌توجهی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نسبت به ضرورت ایفای نقش مسؤولانه در حوزه صیانت از فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز کشورها، برخی اقدامات شرورانه که رژیم صهیونیستی به صورت تلویحی مسؤولیت آن را پذیرفت، موجب وارد شدن خسارت‌هایی به تاسیسات هسته‌ای کشورمان شد. اقدام سازمان انرژی اتمی کشورمان در زمینه افزایش ضریب حفاظتی کارگاه‌های تولید سانتریفیوژ که با استفاده از اصول پدافند غیر‌عامل انجام شده، در شرایطی دنبال شده است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نسبت به انجام وظایف صیانتی خود کوتاهی کرده است. اتخاذ این رویکرد که با اطلاع آژانس انجام شده پاسخی طبیعی در برابر شرارت‌هایی است که هدف آن ضربه زدن به فعالیت‌های صلح‌آمیز ایران است».  ***     تکذیب سفر گروسی به ایران    هیچ برنامه‌ای برای سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران تنظیم نشده است. پایگاه خبری نورنیوز نوشت: برخی کانال‌های غیر‌رسمی در فضای مجازی با انتشار خبری مدعی شدند رافائل گروسی بزودی به ایران سفر خواهد کرد. بر اساس رویه جاری، اطلاع‌رسانی درباره تعاملات ایران با آژانس صرفا از طریق سازمان انرژی اتمی انجام می‌شود و طبیعتا انتشار اخباری خارج از این مسیر قابل استناد نیست.