روزنامه اعتماد
1401/02/17
غم نان و تصميمات سخت
بحث تورم و كمبود ارز سرانجام براي دولت مشكل‌ساز شد و دولت را مجبور به اتخاذ تصميماتي كرد كه انتقادات بسياري را از طيف‌هاي حامي و منتقد دولت برانگيخت. در روزهاي گذشته، بعد از افزايش قيمت ماكاروني، تعداد زيادي از فعالان شناخته شده اصولگرا در فضاي مجازي، شروع به نقد دولت كردند. اين انتقادات، نه فقط متوجه عملكرد يك نهاد يا يك وزارتخانه، بلكه متوجه شخص رييس‌جمهور نيز بود. پس از گراني ماكاروني، افزايش قيمت آرد نيز فضاي انتقادات را گسترده‌تر كرد. آزادسازي قيمت آرد موجب شد كه گمانه‌زني درباره افزايش قيمت انواع نان، موجي از نگراني را در افكار عمومي ايجاد كند. هر چند سخنگوي دولت اعلام كرده كه قيمت نان تا پايان سال جاري افزايش نخواهد يافت اما طرح اصلاح نظام پرداخت يارانه انتقاداتي را در پي داشت كه از زبان برخي نمايندگان مجلس شوراي اسلامي بيان شد.روح‌الله ايزدخواه نماينده مجلس در واكنش به اظهارات جواد ساداتي‌نژاد وزير كشاورزي كه از ارايه يارانه به مردم به خاطر گران كردن آرد خبر داده نوشت: «گران كن و يارانه بده، نسخه وارداتي مديريت اقتصادي.» او مي‌گويد: حذف ارز ترجيحي كار خودش را مي‌كند. به آقايان گفتم اين كار تورم دارد؛ گفتند فقط ۷درصد. گفتيم تورم از يارانه جلو خواهد زد. گفتند ارز ترجيحي به هدف اصابت نكرده. گفتيم از اصلاح ساختار توليد شروع كنيد نه گران كردن. گفتند ارز نداريم. حالا معلوم شد اولا ارز ترجيحي با تمام مشكلاتش به هدف اصابت كرده بود، والا نبايد شاهد اين گراني‌هاي فاحش مي‌بوديم. ثانيا مشكل كمبود ارز از راه ديگري قابل حل بود. ثالثا معلوم شد كه نسخه‌نويسان دولت چقدر پيش‌بيني‌هاي‌شان از گراني، واقعي بوده است. جليل رحيمي جهان‌آبادي، عضو كميسيون امنيت ملي مجلس نيز در توييتي هشدارآميز خطاب به دولت نوشت: آزاد نمودن قيمت آرد و محاسبه آن با نرخ جهاني به دلار؛ اشتباه فاحش مديران اجرايي دولت است. اگر قرار است هزينه مردم به قيمت جهاني باشد درآمدشان هم بايد در سطح جهاني و با دلار باشد نه ريال بي‌ارزش. صبر مردم را آزمايش نكنيم. آستانه تحمل مردم سال‌هاست به پايين‌ترين حد ممكن رسيده است. احمد نادري ديگر نماينده اصولگراي حامي دولت نيز در توييتي نوشت: افزايش عجيب قيمت قوت غالب مردم، محرومان و مستضعفان را درگير بازي بقا خواهد كرد.
با جدي شدن احتمال افزايش قيمت نان صنعتي، موج انتقادات، توسط نيروهاي مشهور غيرموثر اصولگرا نيز ادامه يافت. حامد سالك خطيب محبوب اعضاي جبهه پايداري كه امسال براي بازگشت او به برنامه‌هاي سحري صدا و سيما، پويش‌هايي از طرف اصولگرايان راه‌اندازي شده بود، در صفحه توييتر خود نوشت: «اگر داريد جراحي اقتصادي مي‌كنيد و اصلاح ساختار (البته اميدوارم)، قبلش بايد با مردم صحبت كنيد و پيامدها را توضيح دهيد و اقدامات جبراني را تبيين كنيد كه اگر موفق بوديد دلگرم شوند و اگر موفق نبوديد، بدانند چه چيزي را مطالبه كنند. مردم نوكر مبين مي‌خواهند، مردم دارند از گراني له مي‌شوند.»
به جز حامد كاشاني، ميثم مطيعي هم چهره‌اي بود كه غيبت او در مراسم عيد فطر امسال، مورد توجه اصولگرايان قرار گرفته بود. او هم در انتقاد به عدم دعوت به اين مراسم در صفحه شخصي خود نوشت: «با صف اول نشينان حرف‌هايي داشتيم/ مثل آه روزه‌داران، داغ‌تر، تب‌دار‌تر.../ قرص ناني بر سر اين سفره بود و ناگهان/ شد هلالي، رويتش از ماه نو دشوارتر!» ميثم مطيعي، مداح و از فارغ‌التحصيلان دانشگاه امام صادق است و بارها در حضور بزرگان نظام، شعرهاي سياسي انتقادي عليه دولت حسن روحاني خوانده است.
اين انتقاد همزمان با بيانيه شوراي تبيين مواضع بسيج دانشجويي كشور بود كه در نامه سرگشاده‌اي خطاب به ابراهيم رييسي نوشته بود، متاسفانه در چند ماه اخير افزايش قيمت‌هاي متعدد در كالاهاي عمومي اتفاق افتاده كه افكار عمومي پاسخ قانع‌كننده‌اي براي اين افزايش قيمت‌ها دريافت نكرده است. مشخصا اين جمله كه «اين تكليف قانوني است كه در بودجه نوشته شده است!» پاسخي قانع‌كننده براي عموم مردم نيست و صرفا توجيهي در سطح ادبيات مسوولان جمهوري اسلامي تلقي مي‌شود. از سوي ديگر مي‌دانيم در برخي موارد به دليل ميزان تورم افسارگسيخته در چند سال اخير، افزايش قيمت‌ها اجتناب‌ناپذير است اما! نه برخوردهاي پليسي و تعزيراتي براي كنترل قيمت‌ها راه به جايي مي‌برد و نه پنهان‌كاري و عدم توجه به اقناع افكار عمومي چاره‌ساز است؛ پس چاره كار صداقت و همراه كردن مردم است.
در بخش ديگري از اين نامه آمده است: «دلسوزانه به شما اعلام مي‌داريم كه به‌هم‌ريختگي بازارها در چند هفته اخير و خصوصا تصميم شوك‌آور وزارت جهاد كشاورزي در مورد افزايش چندبرابري قيمت آرد صنف و صنعت، مي‌تواند تبعات و ناآرامي‌هاي اجتماعي به دنبال خود داشته باشد خصوصا امروز كه رسانه‌هاي ضد انقلاب و ضد مردمي در كمين نشسته‌اند تا كشور را به آشوب بكشند و از ثمره آشوب‌ها كشور و مردم مستضعف را بيشتر تحت فشار تحريم‌ها قرار دهند. لازم است كه دولت محترم در حوزه تصميم‌گيري و اطلاع‌رساني با هماهنگي و قدرت بسيار بيشتري وارد عمل شده و از تصميمات شوك‌آور و بدون اقناع افكار عمومي پرهيز كند.»
پاسخ دولت به انتقادات
پس از اعلام تصميم دولت درخصوص آزادسازي قيمت آرد، علي بهادري جهرمي، سخنگوي دولت به شبكه خبر رفت تا توضيحاتي را در اين خصوص ارايه دهد. سخنگوي دولت تاكيد كرد كه به هيچ‌وجه قيمت نان براي مردم تا پايان سال تغيير نمي‌كند و رييس‌جمهور اجازه گران شدن نان را نمي‌دهد.
علي بهادري جهرمي كه ميهمان برنامه صف شبكه خبر بود به بيان برنامه‌هاي دولت براي رفع مسائل اقتصادي پرداخت و گفت: اين دولت خود را دولت مردم مي‌داند و مردمي بودن شعار اصلي دولت است و معتقد است بايد به مردم اطلاع داده شود آن چيزي را كه مرتبط با حقوق مردم است و مردم بايد صادقانه در جريان باشند، چراكه مردم صاحبان حكومت هستند و خود آنها بايد در فرآيند تصميم‌گيري مشاركت داشته باشند و جامعه نخبگان به عنوان نمايندگان تخصصي همين مردم بايد در حوزه‌هاي مختلف اظهارنظر كنند.
وي با بيان اينكه از ابتداي تشكيل دولت سيزدهم درباره مسائل اقتصادي طرح‌ها و نظر‌ها براي حل مسائل مردم بيان شده است، يادآور شد: اقتصاد ما بيمار است و سال‌هاي سال مردم اين بيماري را لمس مي‌كنند و طعم اين تبعيض‌ها را در حوزه اقتصادي مي‌چشند و رانت‌ها و بيكاري‌ها را سال‌هاست كه مي‌بينند و همزمان با اين هجمه اقتصادي دشمن و جنگ اقتصادي عليه مردم كه به واسطه تحريم‌هاي ظالمانه رخ داده آثار آن را مردم مي‌بينند.
وي با يادآوري اينكه وقتي دولت در شهريور ماه سال گذشته فعاليت خود را آغاز كرد تورم به ۶۰درصد كه در تاريخ ايران بي‌سابقه بود، رسيده بود، گفت: اين تورم را فقط در ايام جنگ جهاني در كشورمان تجربه كرديم و در واقع شروع كار دولت با چنين فضايي همراه شد. دولت تمركز ويژه خود را در كنترل تورم اقتصادي كشور معطوف كرده است. يكي از منشأهاي اساسي تورم به نظر كارشناسان اقتصادي خلق پول است.
سخنگوي دولت درباره هدفمند كردن ارز چهار هزار و ۲۰۰ توماني اظهار داشت: دولت با گذشت ۹ ماه از مديريت خود در اين مدت مكلف بوده كه نظام پرداخت يارانه‌ها را اصلاح كند. در قانون بودجه سال گذشته وقتي كه دولت مردمي شروع به كار كرده منابع ارز ترجيحي كه در قانون بودجه ۱۴۰۰ پيش‌بيني شده بود، تمام شد و منبعي براي اختصاص ارز ترجيحي وجود خارجي نداشت. بهادري جهرمي در ادامه توضيح داد: براي تامين كالاهاي اساسي با ارز يارانه‌اي ما حدود ۲۰ ميليارد دلار منابع نياز داريم. در حالي كه در بودجه امسال حدود ۹ ميليارد دلار پيش‌بيني شده است و اين يعني شما توانايي اين منابع را در چارچوب بودجه نداريد و بايد با شيوه ديگري تامين كنيد. حال چرا اين‌گونه پيش‌بيني شده به اين دليل اينكه سقف منابع واقعي موجود همين بود. سخنگوي دولت درباره امنيت غذايي مردم گفت: دولت در اين زمينه با هيچ كس چه در داخل و چه در خارج شوخي ندارد. به عنوان نمونه در حوزه واكسيناسيون دولت سيزدهم با جديت اقدام به ورود آن كرد و امروز ما به ۷ كشته رسيده‌ايم درحالي كه در كشورهاي غربي ميزان مرگ و مير به ۱۵۰۰ نفر رسيده است. پس دولت زماني كه تمركز خود را روي موضوعي بگذارد به سرانجام مي‌رساند اين اتفاق نيز در كالاهاي اساسي رخ داده است.
سایر اخبار این روزنامه
غم نان و تصميمات سخت
غائله نان در خاورميانه
«لامينور» ارزش كنار آمدن با سانسور را داشت
عقبگرد 50 ساله زنان امريكايي
زبان نوشتاري و وحدت ملي
سكون آزاردهنده ديپلماسي
سردرگمي پس از حذف ارز ترجيحي
نخستين توله‌هاي يوز آسيايي چگونه در اسارت متولد شدند
يادداشت‌هاي امروز
فقر سياسي عقلانيت اقتصادي- ۱
فراموشي وقايع هويت ساز تاريخي چرا و چگونه؟
دوست ما را و همه نعمت فردوس شما را!
نزول شاخص‌ها با گراني اينترنت
نقد و نقّّادي
در باب «بانیان وضع موجود»
