روزنامه جوان
1401/02/18
۲۶ ماه مدیریت اپیدمی کرونا با چالش تضاد منافع
روز گذشته برای سومین بار آمار‌های کرونایی تک‌رقمی بود؛ آماری که سال گذشته در همین روز‌ها سه رقمی بود و در مرداد ماه ۱۴۰۰ رقم فوتی‌ها به بالای ۷۰۰ نفر هم رسید. رنگ قرمز کرونایی هم از نقشه کشورمان رخت بربسته و تنها چهار شهر نارنجی است. ایران توانست با تسریع در امر واکسیناسیون و پوشش گسترده آن اپیدمی کرونا را مدیریت کند و از موج ششم با کمترین خسارت نسبت به موج‌های قبلی عبور کنیم. با وجود این ثبت آمار ۱۴۱ هزار و ۱۶۵ نفر فوتی کرونا حکایت از آن دارد که می‌شد در مدیریت کرونا موفق‌تر عمل کرد و آمار مرگ‌های کرونایی کمتری داشت. یکی از مهم‌ترین انتقادات وارده به سیستم سلامت کشور در مدیریت کرونا تأخیر در واکسیناسیون عمومی است. این در حالی است که نظام سلامت کشور به‌رغم وجود گزارش‌های متعدد مبنی بر بی‌اثر بودن دارو‌هایی همچون رمدسیویر، فاویپیراویر و کلروکین، ۷۰۰ میلیون دلار بابت این دارو‌ها هزینه کرد! بر همین اساس است که چهره‌هایی همچون سید مؤید علویان، رئیس نظام پزشکی تهران بزرگ معتقدند می‌شد از بخشی از مرگ‌های کرونایی پیشگیری کرد، اما تصمیمات غلط که بخشی ناشی از تضاد منافع بود، مانع از این پیشگیری شد! وی با گلایه و انتقاد از روند کنترل کرونا در ماه‌های ابتدایی پاندمی در کشور، واکسیناسیون دیرهنگام و تأخیر در انجام قرنطینه را از تصمیمات غلطی می‌داند که در دوران کرونا اتفاق افتاد و مدیریت این بیماری را سخت‌تر کرد و این مسئله قابل‌پیگیری حقوقی است. ۲۶ ماه پیش در اسفند ۹۸ با تأیید ورود ویروس کووید ۱۹ به کشور دورانی سخت برای مردم کشورمان آغاز شد که تا امروز ادامه دارد و اگر چه وضعیت آمار‌های کرونایی از بهبود شرایط خبر می‌دهد، اما طبق هشدار کارشناسان هنوز نمی‌توان گفت کرونا به پایان رسیده و ممکن است جهش تازه‌ای از این ویروس هزار چهره غافلگیرمان کند، اما حالا که کمی از التهاب کرونا کاسته و مرگ‌های کرونایی یک رقمی شده‌است، فرصت خوبی برای بازبینی مسیر طی شده و درس گرفتن از اشتباهاتی است که می‌توانست اتفاق نیفتد و آمار فوتی‌های کرونایی را کاهش دهد.مرگ‌هایی که قابل‌پیشگیری بود
سید مؤید علویان، رئیس هیئت‌مدیره نظام پزشکی تهران در نشست خبری همایش ملی کووید۱۹، با اشاره به تلخی‌ها و شیرینی‌های ایام کرونا گفت: «بدتر از کرونا، برخی تصمیم‌ها و اشتباهات فاحشی بود که گرفته شد و باید روزی به آن‌ها رسیدگی شود؛ تصمیماتی که منجر به عدم قرنطینه، دیر به فکر واکسن افتادن بود یا تصمیمات درستی که دیرهنگام گرفته شد.» علویان با تأکید بر اینکه آمار‌های رسمی و غیررسمی حکایت از فوت انسان‌های زیادی دارد، افزود: «امنیت و سلامت رکن حاکمیت است و مهم است بدانیم در حوزه سلامت در دنیا غافلگیر شدیم و آسیب‌های کرونا به جوامع بشری نشان داد که باید دقیق باشیم، زیرا کرونا آخرین تهدید بشر نیست و بیماری‌های دیگری وجود دارد و باید از حالت پسیو به حالت اکتیو درآمد.»
از نگاه وی کرونا نقاط ضعف حوزه سلامت را در حکومت‌های دنیا نشان داد. حتی سازمان بهداشت جهانی هم در بحران کرونا دیر عمل کرد و این نشان‌دهنده لزوم تغییراتی در این سازمان جهانی هم است. علویان با اشاره به این سؤال مردم که آیا می‌شد در کرونا، ما عزیزانمان را از دست ندهیم، گفت: «پاسخ ما این است که مرگ حق است، ولی بعضی از این مرگ‌ها در کشور ما قابل‌پیشگیری بود. در آن زمان برخی واکسن‌های داخلی دیر آماده شد. این‌ها تبعات حقوقی دارد. واقعیت این است که متولیان حوزه سلامت و تصمیم‌گیران در برهه‌هایی از تصمیم‌گیری کرونا موضوع رضایت‌گیری بر گردن‌شان است و‌ای کاش بر این مسائل رسیدگی حقوقی شود تا همین جا اشتباهات‌شان را پاسخ دهند.» وی با اشاره به واکسیناسیون گسترده در یک سال اخیر افزود: «در یک سال اخیر، حرکت‌های قوی در بحث واکسیناسیون نشان داد که میشود کاری را انجام داد، به شرط آنکه تضاد منافع وجود نداشته‌باشد. تضاد منافع یکی از آفت‌های نظام حاکمیتی در تمام بخش‌ها است. یک سیاستگذار نباید در سیاست‌های ابلاغی خود ذی‌نفع باشد و شرکت دارویی داشته باشد؛ این در دنیا بزرگ‌ترین جرم است. در کشور ما از کنار این جرم‌ها رد می‌شوند که منجر به آسیب‌های اجتماعی و امنیتی شده‌است. ما برای اینکه آماده پاندمی‌ها و بیماری‌های دیگر باشیم، نیازمند اصلاح نظام سلامت هستیم.»
اشتباهات مدیریتی ناشی از تضاد منافع
علویان در پاسخ به سؤالی درباره دادخواهی از تصمیم‌گیران گذشته کرونا و خطا‌های شکل گرفته در بخش‌های مختلف مرتبط با بیماری گفت: «در کشور بخش‌های نظارتی وجود دارند، ولی به صراحت عرض کنیم که ما به عنوان افرادی که در جامعه از نظر علمی و اجرایی رشد کردیم، وظیفه خود دانستیم اقدام حقوقی را شخصاً انجام دهیم و منتظریم مراحل قضایی طی شود. مستندات اشتباهات فاحشی که داشتیم ارائه شده‌است. البته می‌دانیم کرونا بیماری نبوده‌است که کسی را نکشد، زیرا در همه جای دنیا تلفات داشته‌است و ما منکر خطرات کرونا نیستیم، اما سؤالی که مطرح بود، این بود که آیا برخی از این بیماری‌ها و مرگ‌ها قابل پیشگیری نبود؟»
از نگاه وی، برخی از خطا‌های صورت گرفته عمدی و برخی غیرعمدی است. علویان افزود: «خدا نکند اشتباهات حوزه کرونا ناشی از تضاد منافع بوده‌باشد؛ آن وقت این ممکن است جنبه عمدی داشته باشد. دولت عوض شد، واکسیناسیون را دیدیم به چه صورت انجام شد. چطور یک نفر مسئول مملکت سیاستگذاری می‌کند که مانع واکسیناسیون مردم میشود؟ اشتباهاتی بوده که همه متوجه شدند که از نظر حقوقی رسیدگی میشود.»
۷۰۰ میلیون دلار هزینه یک بی‌توجهی
حسین قناعتی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران هم در این نشست خبری درباره اشتباهات رخ داده در مدیریت کرونا در تمام دنیا اینگونه توضیح داد: «بحران غیرقابل پیش‌بینی است. آقای تدروس در سه ماه اول کرونا گفتند که فقط سطوح را تمیز کنید، در حالی که بعداً مشخص شد سطوح کمترین عامل انتقال ویروس بوده و شدت آلودگی از طریق تنفس بوده‌است و این عجیب نیست. دو نفر از مسئولان ارشد کنترل کرونا در کشور گفتند که قرنطینه مربوط به قرون وسطی است و آن‌ها هم نیتی نداشتند و آن زمان فکر می‌کردند درست می‌گویند.»
قناعتی با اشاره به اینکه در مواجهه با بحران‌ها پایه علمی قوی نداریم، تصریح کرد: «ما بر اساس تجربه صرف کار می‌کنیم و بعدتر اتاق‌های فکر شکل گرفت تا میزان خطای تصمیم‌گیری مسئولان کاهش یابد. البته این گونه خطا‌ها در همه کشور‌های دنیا رخ داده‌است.» به گفته وی در بولتنی که مرکز تحقیقات وزارت بهداشت در سال ۱۳۹۸ ارائه داده‌است، گفته شده‌است که رمدسیویر، فاویپیراویر و کلروکین در بحران و تغییر مشی بحران اثر جدی ندارند. این دارو‌ها بیمارستانی هستند و فقط در بیماران خاصی استفاده می‌شوند و احتیاجی به استفاده فراگیر نیست. مسئولان، اما به این گزارش توجه نکردند و ۷۰۰ میلیون دلار پول کشور صرف این دارو‌ها شد؛ در حالی که می‌شد هزینه واکسن شود تا زودتر در دسترس مردم باشد.
قناعتی تأکید کرد: «ما آمادگی خود را از دست نخواهیم داد و این تلقی که کرونا تمام شده باشد، غلط است، بلکه پاندمی در حال تبدیل شدن به اپیدمی و اندمیک است. ما الان ظرفیت داریم به اندازه پیک پنجم بیمارستان‌ها را ساماندهی و باید از تجربیات پیشین استفاده کنیم.»
سایر اخبار این روزنامه
قربانی یک روز کرونا در تصادف ۲ پراید!
خسارت ۲۸ هزار میلیاردی خشکسالی به محیط‌زیست
۲۶ ماه مدیریت اپیدمی کرونا با چالش تضاد منافع
اروپا: نیازمند تأمین از ایران شده‌ایم
بسیج سازندگی بخشی از مشکلات قشر آسیب پذیر را مرتفع کرده است
۴ درد و ۴ درمان اصلی اقتصاد ایران
عبرت‌های یک سفر
مسئولان با مردم حرف بزنند
حمله شرق به حامیان سابق اصلاح‌طلبان: نوکیسه‌های رانتی!
خون‌شان کلید فتح خرمشهر شد
