مورا حامل پیام جدید یا تکراری؟

نیویورک تایمز: بایدن بزدل است
گروه سیاسی/ از بیستم اسفندماه تاکنون مذاکرات رفع تحریم در وین متوقف شده است و امریکایی‌ها برای مشورت و گرفتن تصمیمات سیاسی به واشنگتن رفته‌اند. در این مدت ایران با اقدامات خود تلاش داشته تا مسیر تحول در حکمرانی خود را ناظر به اقدامات داخلی خود انجام دهد و از هرگونه وابسته کردن مسائل به برجام جلوگیری کند. این البته به معنای نادیده گرفتن ظرفیت‌های مهم و چندوجهی دیپلماسی نبوده است. دبیر شورای‌عالی امنیت ملی کشورمان در همین خصوص نوشت: «پیشبرد همزمان مذاکرات وین برای رفع تحریم‌های ظالمانه که ادامه آن با سفر انریکه مورا به ایران دنبال می‌شود با اجرای شجاعانه طرح تحول اقتصادی، ضمن آنکه نشان‌دهنده ظرفیت بالای مردمی برای اقدامات بزرگ است از تسلط دولت بر مهمترین پرونده‌های سیاسی و اقتصادی کشور خبر می‌دهد.» از همین رو «انریکه مورا» معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده مذاکرات مسئول انتقال پیام‌ها برای حل مسائل باقی مانده بوده است. مورا در حالی برای دومین بار با مقامات کشورمان در تهران دیدار می‌کند که همزمان مسیر رسیدن به توافق هسته‌ای در ایالات متحده امریکا در حال مین‌گذاری مجدد است. نمونه کارشکنی امریکایی‌ها را می‌توان در مصوبات سنای این کشور علیه بانک مرکزی جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران مشاهده کرد. همین مسائل در کنار نیاز ایالات متحده به این توافق باعث شده است تا تحلیلگران مختلف همچنان دلایل زیادی برای رسیدن به توافق و همچنین عدم توافق داشته باشند.
مورا چه پیامی خواهد آورد؟
سفر هماهنگ کننده اتحادیه اروپا که کارویژه‌اش اکنون انتقال پیام برای حصول توافق است درحالی است که هنوز مشخص نیست ایالات متحده تصمیم سیاسی خود را گرفته و راه حل جدید و تأمین کننده خواسته‌های تهران را به مورا انتقال داده یا خیر. مقامات امریکایی نیز به رسم همیشگی دیپلمات‌ها از اعلام هرگونه جزئیات در این خصوص دوری کرده‌اند. در همین خصوص سخنگوی‌ وزارت امور خارجه امریکا در یک کنفرانس خبری گفت: ما با انریکه مورا از نزدیک در تماسیم. او پیام‌ها را منتقل می‌کرده است. ما از تلاش‌های او برای رساندن این مذاکرات به نتیجه‌ای موفقیت‌آمیز حمایت می‌کنیم. مسلماً پس از سفر او چیزهای بیشتری خواهیم دانست.


ند پرایس در پاسخ به اینکه انتظارات امریکا در زمینه سفر هماهنگ کننده اروپا به ایران چیست، گفت: ما امیدواریم بتوانیم این مذاکرات را به سرعت به سرانجام برسانیم. وی بدون اشاره به آنکه عامل اصلی تأخیر در رسیدن به توافق ناتوانی دولت جوبایدن در تصمیم‌گیری سیاسی است، گفت: مطمئنیم اگر ایرانی‌ها بخواهند با حسن نیت پیش بروند و اجازه دهند کار را بر اساس پیشرفت چشمگیری که در طی ماه‌ها دیپلماسی سخت و پر زحمت ایجاد شده بود جلو ببریم، می‌توانیم این مذاکرات را به سرعت به پایان برسانیم. اما باید منتظر باشیم و ببینیم که این گفت‌وگوها چطور پیش خواهد رفت.سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا در پاسخ به این سؤال که آیا امریکا پیام جدیدی برای انتقال به مورا سپرده است، گفت: مسلماً ما قرار نیست به طور علنی مذاکره کنیم. ما همکاری و هماهنگی نزدیکی با متحدان اروپایی‌مان داریم و انریکه مورا هم به نوبه خود پیام‌ها را منتقل می‌کند. پرایس در ادامه در پاسخ به این سؤال که اگر این تلاش‌ها نیز بی‌نتیجه بمانند، آیا امریکا مذاکرات را تمام‌شده اعلام خواهد کرد و به شکست آن اذعان خواهد کرد، توضیح داد: ما تا زمانی که منافع ملی‌مان ایجاب کند، به دنبال بازگشتی دوجانبه به برجام خواهیم بود. در حال حاضر، اینکه شاهد محدود شدن دوباره برنامه هسته‌ای ایران باشیم، شاهد اعمال دوباره محدودیت‌های قابل راستی‌آزمایی و دائمی بر ایران باشیم، در راستای منافع ملی ماست.
دست چدنی و دستکش مخملی
دولت جو بایدن درحالی همیشه مدعی بوده که آماده اصلاح مسیر گذشته خود است که عملاً ادامه سیاست‌های دونالد ترامپ را پیگیری می‌کند. همزمان با ناتوانی دولت ضعیف جوبایدن در تصمیم‌گیری سایر ارکان قدرت ایالات متحده نیز به مین‌گذاری در مسیر حصول توافق احتمالی مشغول هستند. در روزهای اخیر مجلس سنای امریکا با تصویب طرح‌های جدید تحریمی این مسیر را پیموده است تا شاید بتواند بر تعاملات تجاری و اقدامات هوشمندانه تهران در همکاری با شرکای خود تأثیر بگذارد. هر چند این طرح نمی‌تواند اثری واقعی با خود به همراه داشته باشد اما ترکیب اعضای رأی‌دهنده به آن نیز قابل تأمل است. دموکرات‌های حاضر در سنای امریکا دوشادوش جمهوریخواهان در این اقدامات ضدایرانی همکاری کردند و از 48 نماینده دموکرات حاضر در سنا 39 نفر به این طرح در تحریم بانک مرکزی و سپاه پاسداران رأی مثبت داده‌اند.
بزدلی دولت بایدن
نیویورک تایمز در همین زمینه بایدن را «بزدل» معرفی کرد و نوشت: این بزدلی در دولت بایدن تبدیل به یک الگو شده است. دولت بایدن در جبهه سیاست خارجی در مواجهه با مخالفت‌های سیاسی از اتخاذ اقداماتی که باور دارند بهترین راه ممکن است عقب‌نشینی می‌کند. این نشریه امریکا در انتهای گزارشش نوشته: بحران با ایران باعث می‌شود که ائتلاف جهانی که به کمک بایدن برای دفاع از اوکراین تشکیل شده، تضعیف شود و این حاکی از یک سیاست فاجعه‌بار است. اگر بایدن هم‌اکنون به انتخابات میان‌دوره‌ای بدبین است، آن وقت تنها می‌شود پیامدهای زمانی را تصور کرد که ایران به قدرت هسته‌ای بدل گردد.
مسیر باز همکاری ایران و آژانس
همزمان با سفر مورا به تهران و تردیدها در خصوص آینده توافق، همکاری ایران با آژانس در چهارچوب‌های پادمانی (نه طبق قواعد ویژه برجامی) ادامه دارد. رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سخنرانی خود در پارلمان اروپا ابراز امیدواری کرد که آژانس بتواند براساس یک جدول زمانی متناسب با ایران به توافق دست یابد. گفتنی است همکاری ایران و آژانس باعث شده تا روند سؤالات در خصوص یکی از اماکن چهارگانه بسته شود. همچنین پیش از این و در جریان مذاکرات صورت گرفته مقامات کشورمان با گروسی، آژانس موظف شد پرونده‌های سیاسی خود را تا خرداد ماه و پیش از بازاجرای توافق احتمالی وین ببندد.