روزنامه آرمان ملی
1401/02/21
افزایش فرونشست زمین را کسی نمی‌بیند
مهدی زارع رئیس شاخه زمین شناسی فرهنگستان علوم در هفته ابتدايي ارديبهشت 1401 رئيس مرکز ملي اقليم و مديريت بحران خشکسالي درباره شرايط آبي کشور گفت: «در حال حاضر پنجره زماني بارش‌ها در حال بسته شدن است و بعد از اين، بارش آنچناني نخواهيم داشت. ما در سال دوم خشکسالي قرار داريم و سال گذشته هم کشور با حدود 40درصد کم‌بارشي به پايان رسيد و کمبود بارش‌هاي سال گذشته هم در طبيعت محفوظ است، چراکه وقتي طبيعت به حد کافي بارش دريافت نکند و از سوي ديگر استخراج و استفاده آب از منابع زيرزميني بيشتر مي‌شود و براي تامين نياز آبي، در نتيجه کمبود بارش‌ها، فشار مضاعف به طبيعت تحميل مي‌شود، امسال هم، چون براي سال دوم پياپي خشکسالي رخ داده، در نتيجه اثرات آن به مراتب از سال گذشته شديد‌تر است و دو سال پياپي خشکسالي منجر به دبي پايين رودخانه‌ها و حجم کاهش يافته ذخيره آب سد‌ها شده و ما قطعا دچار تنش آبي شده‌ايم. از تبعات مهم خشکسالي‌هاي شديد مساله فرونشست زمين است. بيش از 80درصد از فرونشست زمين‌هاي شناخته شده، نتيجه استفاده از آب‌هاي زيرزميني است. فرونشست يک پيامد محيط زيستي اغلب ناديده گرفته شده از نظر شيوه‌هاي استفاده از زمين و آب است. توسعه روزافزون زمين تهديدي براي تشديد مشکلات موجود فرونشست زمين و ايجاد مشکلات جديد است. شناسايي و نقشه‌برداري فرونشست انجام شده توسط سازمان نقشه‌برداري کشور براي درک و مديريت منابع زمين و آب فعلي و آينده ما در مناطقي که فرونشست يک مشکل است يا ممکن است در آينده باشد، مورد نياز است. با روندي که در دومين سال خشکسالي شديد در ايران شاهد هستيم، بايد تشديد روند فرونشست زمين، به دليل شدت گرفتن بهره‌برداري از آب‌هاي زيرزميني در ايران توجه کنيم. فرونشست زمين، نشست تدريجي يا فرو رفتن ناگهاني سطح زمين به دليل حذف يا جابه‌جايي مواد زيرسطحي زمين است. علل اصلي عبارتند از: تراکم سامانه آبخوان مرتبط با برداشت آب زيرزميني، زهکشي خاک‌هاي ارگانيک، استخراج معادن زيرزميني، فشردگي يا فروپاشي طبيعي خاک و ايجاد فروچاله‌ها يا ذوب شدن يخ‌هاي دايمي. فرونشست يک مشکل جهاني است و در آمريکا 45 ايالت مستقيما تحت تاثير فرونشست قرار گرفته است. وقوع فرونشست زمين به ندرت به همان اندازه آشکار است که در مورد فروچاله‌هاي فاجعه‌بار يا ريزش معدن مشاهده مي‌شود. در مواردي که کاهش آب زيرزميني در ميان باشد، فرونشست معمولا تدريجي و گسترده است. تشخيص فرونشست در مقياس منطقه‌اي به طور تاريخي با حرکت مشخص شده معيارهاي کليدي رخ داده است. براساس پژوهش‌هاي جديد انجام شده توسط يونسکو، فرونشست تدريجي زمين مي‌تواند تا سال 2040 بر 19درصد از جمعيت جهان تاثير بگذارد. اگر اقدامي صورت نگيرد، فعاليت‌هاي انساني، همراه با خشکسالي که به دليل گرماي جهاني تشديد مي‌شود، مي‌تواند بسياري از شهرهاي ساحلي جهان را در معرض خطر سيل شديد قرار دهد. مناطق پرجمعيت يا مناطقي که براي کشاورزي نياز به آبياري دارند، به ويژه وقتي در مدت طولاني خشک هستند، نياز به پمپاژ آب از زيرزمين دارند. هنگامي که آنها آب را پمپ مي‌کنند، تغذيه طبيعي آبخوان کمتر از حجم آبي است که آنها خارج مي‌کنند. اين برداشت آب از زمين باعث فرورفتن سطح مي‌شود. فقدان مقررات پمپاژ و افزايش سريع جمعيت انساني محتمل‌ترين عوامل موثر در ميزان فرونشست هستند. در ايران، جمعيت در 50 سال گذشته بيش از دو برابر شده است، در حالي که پمپاژ آب‌هاي زيرزميني بدون نظارت باقي مانده است. شهرهاي ايران در حال حاضر يکي از سريع‌ترين مراکز شهري در جهان هستند که هر سال 25 سانتي‌متر کاهش مي‌يابند. فرونشست يک موضوع جهاني است که با گرمايش جهاني و همچنين شيوه‌هاي کشاورزي ناپايدار مرتبط است. بزرگ‌ترين سفره‌هاي زيرزميني جهان براي اهداف کشاورزي در حال تخليه شدن هستند. آب‌هاي زيرزميني در ايران، ايالات متحده، مکزيک، چين و هند به سرعت در حال تخليه هستند تا تقاضاي جهاني غذا را به شيوه‌اي ناپايدار برآورده کنند. ادامه فرونشست در اين مناطق بر جمعيت‌هاي سراسر جهان تاثير خواهد گذاشت. پايدار کردن توليد جهاني غذا امکان‌پذير است، اما اين مشکل بايد به زودي برطرف شود.
سایر اخبار این روزنامه
فرصت دهيد؛ دولت اول راه است...
محكمه مرگ هاي كرونايي برگزار مي شود؛ چه عجب واقعا!
رشد مشاغل كاذب؛ -از قبل پيش بيني شده بود
مافياي خودرو با «بگير وببند» جا نمي زند...
نزديک كردن ديدگاه ايران و آمريكا؛ هدف دو سفر
باز هم تبرئه سعید مرتضوی!
مشتري ها شده اند تماشاگر!
طالبان حقابه ايران را ندهد، اقدام قانوني و بين‌المللي مي‌کنيم
افزایش فرونشست زمین را کسی نمی‌بیند
تکالیفی قانونی که اجرانشد
دولت چه هدفی دارد؟
سرقت تلفن همراه به گوشی وزیر رسید!
