روزنامه آرمان ملی
1401/02/22
«بازار انرژي» فرصت احياي برجام براي ايران را فراهم كرده است
مرتضي مکي در گفت‌وگو با «آرمان ملي»:«بازار انرژي» فرصت احياي برجام براي ايران را فراهم كرده است
براي غرب نفت و گاز ايران سهل الوصول تر از
نفت و گاز روسيه است
آرمان ملــــي- عليرضـــا پورحسين: به نظر مي‌رسد در اين برهه زماني دولت قطر، جنگ اوکراين و روسيه و پيامدهاي اين جنگ بر بازار نفت را فرصتي براي موفقيت ميانجي‌گري خود در خصوص توافق هستهاي ايران مي‌داند. توافقي که به دليل تداوم اختلافات ميان تهران و ايالات متحده آمريکا با مشکل مواجه شده است. برخي کارشناسان معتقدند که سفر شيخ تميم بن حمد آل ثاني، امير قطر به ايران و برخي کشورهاي اروپايي تلاشي در راستاي به نتيجه رساندن مذاکرات و رسيدن به توافق جديد ميان دو طرف است. با توجه به اتفاقاتي که در پيش است به نظر مي‌رسد که شيخ تميم در ابتدا اظهارات مسئولان ايراني را خواهد شنيد و بعد از آن رويکرد آن‌ها را به اروپايي‌ها منتقل خواهد کرد. اوضاع کنوني جهان فرصتي را ايجاد مي‌کند که باعث مي‌شود کار دوحه در قانع کردن اروپايي‌ها بر لزوم رسيدن به توافق آسان‌تر شود. دستيابي غربي‌ها به نفت و گاز ايران از طريق توافق هستهاي بهتر و راحت‌تر از دستيابي آن‌ها به نفت و گاز روسيه در شرايط جنگ با يک دشمن قوي است. مشخصا جنگ روسيه و اوکراين منجر به بالا رفتن قيمت نفت شد و آمريکا و اروپايي‌ها تلاش کردند تا بر کشورهاي امارات و عربستان فشار بياورند تا توليد نفت خود را افزايش دهند و قيمت نفت کاهش يابد اما اين فشارها نتيجه نداد و با مخالفت ابوظبي و رياض مواجه شد. از سوي ديگر نيز دولت عربستان، امارات و همچنين اسرائيل نسبت به عدم وجود تضمين در توافق هستهاي در خصوص تهديدات امنيتي ايران در منطقه ابراز نگراني کرده‌اند که اين نيز خود تبديل به يک چالش شده است. در راستاي بررسي اين مسائل، «آرمان‌ملي» گفت‌وگويي با مرتضي مکي، تحليلگر مسائل سياست خارجي داشته است که در ادامه مي‌خوانيد.
آيا هماهنگ کننده مذاکرات برجام در وين مي‌تواند بار ديگر مذاکرات را به سمت و سويي سوق دهد تا طرفين به توافق نزديک‌تر شوند؟
سفر انريکه مورا به تهران دومين تلاش اتحاديه اروپا در دو ماه گذشته براي پيدا کردن راه حلي است تا برجام از بن‌بست خارج شود و توافقي شکلي گيرد. از زمان بازگشت طرف‌هاي برجام به پايتخت‌هاي کشورهاي خود، تحرکاتي انجام شده تا مذاکرات از بن‌بست خارج شود اما تا به اين لحظه نتيجه‌اي حاصل نشده است. عدم دستيابي به نتيجه مشخصا مي‌تواند براي تمامي طرف‌ها سنگين تمام از سوي ديگر حمله روسيه به اوکراين مناسبات سياسي و امنيتي جهان را دگرگون کرده و در همين راستا اتحاديه اروپا مصمم به احياي برجام است و آمريکا نيز به موازات چنين خواسته‌اي دارد هرچند آمريکا در اين مسير سنگ اندازي‌هايي نيز انجام مي‌دهد. بايد توجه داشت که احياي برجام نيز نقشي مهم در سياست‌هاي اتحاديه اروپا و آمريکا در قبال منطقه خاورميانه دارد و اين نيز مساله‌اي ديگري است که احياي برجام را مهم کرده است. ايران بايد در اين برهه زماني از ميانجي‌گري اروپا و سفر انريکه مورا به تهران حداکثر استفاده را کرد. ايران بايد از تمامي ابزار استفاده کند تا اين فرصت از بين نرود و با احياي برجام خود را از مشگلات اقتصادي تا حدودي فاصله دهد. بر هيچکس پنهان نيست که تداوم تحريم‌ها تا چه ميزان مي‌تواند آسيب زا باشد.
اقدامات ديگري نيز به موازات تلاش‌هاي اروپا براي احياي برجام در دستور کار کشورها قرار گرفته است؟
قطعا سفرهاي امير قطر در روزهاي آينده يکي از تلاش‌هاي ديگري است که به موازات براي احياي برجام آغاز شده و علاوه بر اين نيز عراق و عمان نيز تحرکاتي را آغاز کرده‌اند تا وضعيت برجام و به دنبال آن وضعيت منطقه را سامان دهند و محيطي بدون تنش ايجاد کنند. اين موارد نشانه‌هايي است مبني بر اينکه يک اراده جمعي به‌وجود آمده تا برجام احيا شود و شايد تجميع اين تحرکات ديپلماتيک منجر به اين شود تا سفر انريکه مورا به تهران موفقيت‌آميز شود. به نظر مي‌رسد که انريکه مورا با چراغ سبز ايران به تهران سفر کرده است و ايران در اين خصوص از خود نرمش نشان داده است و خواهان شنيدن حرف‌هاي طرف‌هاي مقابل شده است. به صورت کلي بايد به‌واسطه اين اراده جمعي براي احياي برجام، نگاهي خوشبينانه به سفر انريکه مورا به تهران داشت.
روسيه در اين ميان آيا همچنان بازي خاصي انجام مي‌دهد ؟به چه علت در هفته‌هاي اخير تلاش کرده تا بيشتر به سمت ايران حرکت کند؟
بايد توجه داشت که مشخصا بحران اوکراين و روسيه در کوتاه مدت حل نخواهد شد و اين بازي است که روسيه آغاز کرده تا غربي‌ها را تحت فشار قرار دهد. پوتين تا به امروز در اوکراين همانند گرجستان عمل کرده است و صرفا قسمت‌هايي از خاک اوکراين را خودمختار کرده است همان‌گونه که در گرجستان، آبخازيا و اوستياي جنوبي را خودمختار اعلام کرد و از آن‌ها دفاع کرد. تلاش مسکو بر اين استوار است که با حفظ سايه جنگ بر اوکراين بتواند حداکثر امتياز را از دولتهاي غربي در خصوص به رسميت شناختن خطوط قرمز روسيه و جلوگيري از توسعه ناتو به جمهوري‌‌هاي شوروي سابق بگيرد. در اين ميان واکنش دولتهاي اروپايي و آمريکا و دولت اوکراين نسبت به اين بحران قابل تامل است. دولت آمريکا سعي دارد ضمن مخالفت با دادن هرگونه امتيازي به روسيه صف‌‌آرايي نظامي مسکو در مرزهاي اوکراين را به چالش بکشد و با تحريک روسيه، اين کشور را در تله اوکراين گرفتار نگه دارد. خواه يا ناخواه در سال‌هاي اخير نگاه روسيه به ايران يک نگاه ابزاري بوده و در همين راستا شاهد هستيم که پس از تحريم شدن از سوي غرب تلاش مي‌کند تا روابط نزديک‌تري با ايران داشته باشد.
سایر اخبار این روزنامه
حراج ميراث ايران؛ شوخی می كنيد؟
«بازار انرژي» فرصت احياي برجام براي ايران را فراهم كرده است
«رشد نقدينگی» را به «رشد اقتصادی» ترجيح ندهيم
بخش ضعیف جامعه درد جانکاهی را تحمل می‌کند
مهم اجرای قوانين و تصميم هاست
تسويه حساب جناحي در ظاهر تامين منافع ملي؟!
اعلام ضوابط ورود بانوان به ورزشگاه‌ها!
استاندارد در کیفیت خودرو اغماض نمی‌کند
اطلاعيه ديوان عالي کشور درباره پذيرش اعاده دادرسي مرتضوي
دولت سامانه دريافت يارانه را باز کند
زمان برداشت مبالغ يارانه‌هاي واريزي بلند مدت نخواهد بود
همچنان باید امیدوار بود
افزایش نقدینگی به تورم می‌انجامد
نتایج سفر مورا به ایران
