افزایش 550 درصدی صدور پروانه ساختمانی در نیمه دوم 1400

بیش از یک میلیون پروانه ساخت در زمستان 1400 صادر شد

گروه اقتصادی/ آمار صدور پروانه ساختمانی رشد بی‌سابقه صدور پروانه‌های ساختمانی در نیمه دوم سال گذشته را نشان می‌دهد. تعداد پروانه ساختمانی صادر شده در نیمه دوم سال 1400 برابر یک میلیون و 60 هزار واحد بوده در حالی که در سال 99 تعداد 163هزار پروانه ساختمانی صادر شده است.
صدور پروانه ساختمانی مقدمه ساخت و ساز محسوب می‌شود یعنی هر چقدر آمار پروانه صادر شده افزایش یا کاهش داشته باشد در ماه‌های آینده، ساخت و ساز به همان میزان کاهشی یا افزایشی خواهد بود.


صدور پروانه ساختمانی در سال‌های اخیر و تا نیمه اول سال قبل کاهش داشت و تعداد پروانه ساختمانی از سال 97 هر سال نسبت به سال قبل رشدی ناچیز را نشان می‌دهد اما جدیدترین آمار صدور پروانه ساختمانی که محمود محمودزاده، معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده است، حاکی از رشد بی‌سابقه صدور پروانه ساختمانی در یک دهه اخیر است. بر این اساس، در شش ماهه دوم سال ۱۴۰۰ تعداد پروانه‌های شهری و روستایی صادر شده به بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار فقره رسید که در نوع خود بی‌سابقه بود. این آمار مربوط به پروانه‌های صادرشده مسکن روستایی و شهری است.
مجید جودی، معاون بنیاد مسکن در گفت‌وگو با «ایران» تعداد پروانه ساختمانی روستایی در سال گذشته را حدود 134 هزار پروانه اعلام کرد. بنابراین با توجه به صدور یک میلیون و 200 هزار پروانه ساختمانی در نیمه دوم سال قبل می‌توان گفت حدود یک میلیون و 60 هزار پروانه مربوط به ساختمان‌های شهری است. اطلاعات بانک مرکزی نشان می‌دهد در سال 99 کل پروانه‌های صادر شده در مناطق شهری کشور معادل 163 هزار پروانه است. به این تربیت پروانه ساختمانی صادر شده در شهرهای کشور در نیمه دوم سال قبل نسبت به کل سال 99 بیش از 500 درصد رشد دارد که این میزان رشد در یک سال نسبت به سال‌های اخیر آماری بی‌سابقه است.
 مقایسه نیمه دوم و نیمه اول
در 3 فصل سال 1400، کل پروانه‌های صادر شده ساختمان شهری 87 هزار و200 فقره است، در بهار سال گذشته 34 هزار و 500، در تابستان 27 هزار و 900 و در پاییز 24 هزار و 800 پروانه ساختمانی در مناطق شهری صادر شده است. رشد صدور پروانه در نیمه دوم سال قبل به بیش از یک میلیون فقره، نشان می‌دهد تقریباً یک میلیون و 30 هزار پروانه در زمستان سال قبل صادر شده است. فعالان حوزه ساخت و ساز، جهش صدور پروانه ساختمانی در زمستان سال قبل نسبت به ماه‌های قبل و همچنین سال‌های قبل را اجرای برنامه نهضت ملی مسکن و افزایش سرعت ساخت و ساز در کشور بر اساس این طرح می‌دانند. در طرح نهضت ملی مسکن، ساخت 4 میلیون مسکن در برنامه است. دستیابی به هدف برنامه، با توجه به حجم انبوه مسکن، افزایش سرعت ساخت است که آمار صدور پروانه‌های ساختمانی نشان می‌دهد روند اجرای برنامه سرعت مناسبی دارد. وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده است تا شهریور امسال ساخت بیش از 2 میلیون مسکن نهضت ملی شروع می‌شود.
اطلاعات بانک مرکزی نشان می‌دهد تعداد کل پروانه ساختمانی در سال 96 معادل 118هزار، سال 97 معادل 143 هزار، سال 98 معادل 146 هزار و سال 99 معادل 163هزار فقره بوده است. به این ترتیب از سال 96 تا 99 تعداد پروانه صادر شده در شهرهای کشور برابر 570 هزار فقره است اما در زمستان سال قبل این عدد به بیش از یک میلیون پروانه رسیده و می‌توان گفت در 3ماه آخر سال گذشته دو برابر کل 4 سال قبل پروانه ساختمانی صادر شده است.
بیشترین پروانه ساختمانی در سال 90 به تعداد 212 هزار توسط شهرداری‌های کشور صادر شد. در سال‌های 91 و 92 صدور پروانه‌های صادراتی کاهش زیادی دارد. بر اساس داده‌های مرکز آمار، صدور پروانه ساختمانی در سال 92 نسبت به سال 91 معادل 42 درصد افت دارد. کاهش صدور پروانه‌های ساختمانی تا سال 96 همچنان ادامه دارد. از این سال با رشد قیمت مسکن سازندگان به ساخت و ساز ترغیب شدند. با این حال در سال 99 در کل کشور 163هزار پروانه ساختمانی صادر شده است که نسبت به سال 90 (212 هزار عدد) کاهش قابل توجهی دارد.
رشد ساخت
صدور پروانه ساختمانی، نمایانگر آینده بازار مسکن است. آمار صدور پروانه ساختمانی در نیمه دوم سال قبل نمای روشنی از وضعیت ساخت و عرضه مسکن در سال 1401 را نشان می‌دهد. با توجه به اینکه کاهش ساخت و عرضه مسکن، مهم‌ترین عامل چندبرابر شدن قیمت مسکن در 4سال قبل نسبت به اوایل دهه 90 بوده است، انتظار این است با افزایش ساخت، قیمت مسکن و بازار آن به ثبات برسد. آمار مربوط به قیمت مسکن در ماه‌های اخیر نیز نشان می‌دهد برنامه ساخت یک میلیون مسکن در سال، اثرات مثبتی بر کنترل قیمت در این بازار گذاشته است.
قیمت مسکن در تهران در فروردین امسال با کاهش ۲.۴ درصدی نسبت به اسفندماه همراه شد و در حالی که در ۱۲ماه منتهی به فروردین سال ۱۴۰۰ مسکن ۹۱.۷ درصد گران شده بود، این نرخ با نزول قابل توجه در دولت سیزدهم به ۱۶.۹ درصد کاهش یافته است. از نیمه دوم سال قبل، در بازار مسکن، قیمت‌ها نسبت به ماه‌های گذشته، رشد کمتری داشت در حالی که پیش از آن آمار ماهانه نشان می‌داد قیمت مسکن هر ماه نسبت به ماه قبل از آن رشد بیشتری داشت. به این ترتیب درصد رشد سالانه قیمت مسکن از مهرماه سال گذشته تا فروردین امسال، روندی کندتر نسبت به رشد سالانه قیمت در ماه‌های پیش را دارد. در فروردین‌ماه سال 1401، تعداد آپارتمان‌های مسکونی معامله شده در شهر تهران 3.4 هزار واحد است که نسبت به ماه مشابه سال قبل 63.7 درصد افزایش دارد.
اطلاعات بانک مرکزی از بازار مسکن شهر تهران در فروردین ماه نشان می‌دهد، قیمت مسکن در این ماه نسبت به اسفند سال قبل، 2.4 درصد افت دارد. در فروردین، متوسط قیمت خرید و فروش یک متر آپارتمان، 34 میلیون و 200 هزار تومان بود که حاکی از کاهش 2.4 درصدی نسبت به ماه قبل است. همچنین این رقم نسبت به ماه مشابه سال قبل معادل 16.9 درصد افزایش داشته که در مقایسه با رشد نقطه به نقطه فروردین‌ماه سال 1400 (معادل 91.7 درصد) کمتر بوده و مبین کند شدن آهنگ رشد نقطه به نقطه قیمت مسکن در فروردین‌ماه 1401 است. به این ترتیب رشد یک‌ساله قیمت مسکن از فروردین 1400 تا فروردین 1401، نسبت به رشد یک‌ساله در دولت قبل (فروردین 1400 نسبت به فروردین 99) 75 واحد درصد کمتر شده است.
افزایش متراژ ساخت و ساز
علاوه بر رشد صدور پروانه ساختمانی، متراژ ساخت و ساز نیز افزایش داشته است. در سال‌های قبل از ۱۴۰۰، حجم متراژ زیربنای پروانه‌های ساختمانی صادر شده مجموعاً به ۵۵ میلیون مترمربع می‌رسید. در حالی که در سال گذشته برای بیش از ۱۵۵ میلیون مترمربع واحد مسکونی در سراسر کشور پروانه از سوی شهرداری‌ها صادر شد.
با توجه به افزایش تعداد پروانه ساختمانی و همچنین افزایش متراژ واحدها در پروانه‌های صادر شده، به نظر می‌رسد نیاز مسکن در کشور برای بخشی از متقاضیان جبران شود و با ادامه روند ساخت و ساز بر اساس نهضت ملی مسکن، تکمیل مسکن مهر باقیمانده، نوسازی 150 هزار واحد فرسوده در سال و همچنین ساخت 200 هزار مسکن روستایی در سال، روند ساخت و ساز رشدی قابل توجه داشته باشد و با کاهش تعداد متقاضیان و افزایش عرضه، تعادل در بازار مسکن برقرار و ثبات قیمتی در این بازار تأثیرگذار بر اقتصاد، حاکم شود.