تمایل ناشران برای تداوم میزبانی مصلّی

مریم شهبازی
خبرنگار
سی‌و‌سومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در حال برپایی‌ است اما هنوز اختلاف‌نظر بر سر محل میزبانی این رویداد عرصه نشر حل نشده باقی مانده است. معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ، مصلی را مناسب می‌داند و مدیران شهری هم اصرار به مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب دارند. در این بین اغلب ناشران با مجریان برگزاری این رویداد فرهنگی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم‌عقیده هستند و خواسته آنان برقرار ماندن میزبانی مصلی است.
تجربه ناخوشایند میزبانی شهرآفتاب


تجربه دو ساله میزبانی مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب در سال‌های 95 و 96 همراه با تجربیات ناخوشایندی بود، از تأثیر شرایط جوی همچون باد و طوفان بر غرفه‌ها و بروز حوادثی نظیر خطر برق گرفتگی در سالن کودک و نوجوان گرفته تا حتی نفوذ آب به بخش مسقف که به سالن‌های سه‌قلو مشهور هستند. همه اینها در کنار برخی مسائل دیگر سبب شد ناشران پیش از شیوع کرونا نامه‌ای تهیه کرده و با درج امضاهای متعدد از مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواستار برقرار ماندن میزبانی مصلی شوند.
مجموعه این عوامل و بررسی‌های متولیان معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سبب شد در نهایت خواسته ناشران عملی شود و نمایشگاه سی‌و‌سوم در مصلی باقی بماند. هر چند که مسئولان شهری همچنان اصرار به میزبانی شهر آفتاب داشتند. با این حال یاسر احمدوند، ریاست این دوره نمایشگاه کتاب تهران طی گفت‌وگوهایی با اهالی رسانه تأکید کرد که مجموعه نمایشگاهی شهرآفتاب هنوز شرایط مطلوب میزبانی را ندارد.
از همین بابت در گزارش امروز به سراغ برخی ناشران رفتیم تا نظر آنان را در این رابطه جویا شویم؛ گفته‌هایی که ناشران امیدوارند در تصمیم‌گیری‌ها برای برپایی نمایشگاه کتاب سال آینده مؤثر باشد. صادق فروغی از مسئولان غرفه انتشارات «مروارید» از اینکه همچنان مصلی میزبان نمایشگاه کتاب باقی‌مانده ابراز رضایت می‌کند و از طرفی امیدوار است که برای سال بعد نیز همین‌جا بماند. وی به «ایران» می‌گوید: «مصلی از همه نظر بهتر از شهر آفتاب است، هم دسترسی ما اهالی نشر و هم رفت‌و‌آمد مردم به آن راحت‌تر است. آنهایی که دو سال میزبانی شهر آفتاب را به خاطر دارند گفته مرا تصدیق و تأکید می‌کنند که بازگشت دوباره به شهر آفتاب ریزش قابل توجه ناشران حاضر در نمایشگاه کتاب و از سویی بازدیدکنندگان را به دنبال دارد.»
دنیا اطیابی با دو پسر کوچک خود به نمایشگاه آمده، کارشناس سلامت است و مشغول جست‌و‌جو میان کتاب‌های یک غرفه. او درباره اینکه برای بازدید کنندگان، مصلی بهتر است یا مجموعه شهر آفتاب به «ایران» می‌گوید: «برگزاری نمایشگاه در مصلی حتی از محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران در محدوده خیابان سئول هم بهتر است، حالا مقایسه‌اش با شهرآفتاب که جای خود دارد! نمی‌دانم چرا بعضی مسئولان می‌گویند نمایشگاه برود به شهرآفتاب!خب اگر همین امسال به جای مصلی، نمایشگاه در شهرآفتاب بود بسیاری از خانواده‌ها، همچون خود من حتی امکان و زمان کافی یک‌مرتبه مراجعه به نمایشگاه کتاب را هم پیدا نمی‌کردیم.»
رفت‌وآمد راحت‌تر خانواده‌ها به مصلی
از این مراجعه‌کننده نمایشگاه کتاب که تأکید دارد برای مراجعه‌کنندگان مراجعه به مصلی راحت‌تر است و اگر نمایشگاه به شهر آفتاب برود از رفتن به آن صرفنظر خواهند کرد که بگذریم، علیرضا فتاح، سرویراستار نشر «اسم» و از مسئولان غرفه این مؤسسه انتشاراتی در این‌باره به «ایران» می‌گوید: «هر کدام از این دو محل مزایا و معایب خاص خود را دارند، من به شخصه معتقدم مصلی هم برای برگزاری نمایشگاه کتاب طراحی نشده اما بحث اصلی بر سر این است که تا وقتی شهرآفتاب زیرساخت‌های لازم این میزبانی را ندارد بهترین گزینه باقی ماندن نمایشگاه در همین محل است.»
وی انتقال محل برگزاری نمایشگاه کتاب به شهر آفتاب را تنها در صورتی اصولی می‌داند که هم تمهیداتی زیرساختی برای فراهم کردن امکانات لازم در خود این مجموعه اندیشیده شود و هم اینکه در مسیر جاده‌ای آن تغییراتی صورت پذیرد تا دیگر خبری از آن ترافیک سنگین جاده در محل عوارضی، کمی مانده به شهرآفتاب مشاهده نشود. با این حال او هم معتقد است که برای دوره فعلی، مصلی بهترین گزینه بوده و در میزبانی احتمالی شهر آفتاب در سال آینده هم تردید دارد.
محمد معمار، مسئول غرفه «بنیاد دایرةالمعارف اسلامی» یکی دیگر از موافقان همچنان برقرار ماندن نمایشگاه کتاب در مصلی است. او نیز به «ایران» می‌گوید: «مصلی نه فقط برای ما غرفه‌داران، حتی برای بازدیدکنندگان نیز خیلی بهتر است. اغلب غرفه‌ها بنا به میزان فروش خود حداقل دو- سه مرتبه‌ای ناچار به حمل مجدد کتاب به نمایشگاه می‌‌شوند، شما حساب کنید اگر نمایشگاه به شهرآفتاب برود این رفت‌وآمدها با چه افزایش هزینه‌ای روبه‌رو خواهد شد!»
سعید محمدی، کارمند بانک است که برای خرید کتاب‌های مورد نظر خود آمده، او بخش قابل توجهی از مراجعه کنندگان به نمایشگاه را محصلان و دانشجویان می‌داند و درباره اینکه خانواده‌ها کدام یک از این دو محل را ترجیح می‌دهند به «ایران» می‌گوید: «امروز قرار بود به همراه دخترم به نمایشگاه بیاییم که خب شرایط کاری من اجازه‌اش را نداد و قرار شد بعداً با همکلاسی‌هایش برود. مصلی داخل شهر است و ما والدین با خیال راحت به بچه‌های خود اجازه رفت‌و‌آمد به آن را می‌دهیم. اما اگر برای دوره‌های بعد به شهر آفتاب منتقل شود شاید بسیاری از خانواده‌ها به جهت دوری راه و برخی مسائل به فرزندان مدرسه‌ای خود اجازه ندهند که به همراه همکلاسی‌ها به نمایشگاه بروند. حتی برای ما کارمندان هم برقراری آن در مصلی معقول‌تر است. اگر به شهرآفتاب برود رفت‌و‌برگشت به آن مستلزم یک‌روز مرخصی می‌شود.»
یوسف خویینی از غرفه‌داران نشر «قدیانی» برخلاف همکاران خود در دیگر مؤسسات نشر نسبت به میزبانی شهرآفتاب نظر مساعدی دارد و او نیز به «ایران» می‌گوید: «به نظر من شهرآفتاب با توجه به اینکه خارج از شهر است گزینه مناسب‌تری به‌شمار می‌آید. در آن دو سال میزبانی شهر آفتاب مراجعه‌کنندگان بسیاری را دیدم که با سهولت بیشتری یک‌روزه عازم نمایشگاه شده و بازگشته بودند. به گمان من مراجعه به شهرآفتاب برای دیگر شهرها راحت‌تر است.»
گفته‌های اهالی نشر طی دوره فعلی نمایشگاه و حتی سال‌های گذشته حاکی از علاقه‌مندی آنان برای برقرار ماندن میزبانی مصلی است؛ خواسته‌ای که طی برپایی دوره‌ای فعلی متولیان معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به آن جامه عمل پوشانده‌اند. حالا باید دید که این میزبانی برای سال‌های بعد نیز تداوم خواهد داشت یا نه.