فردوسی؛ خزانه دار زبان فارسی


محمدمهدی اسماعیلی
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
سرو شکوهمند فرهنگ و تمدن ایران اسلامی، مزین به شاخسارهای پرطراوتی است که جملگی از یک ریشه واحد یعنی زبان فارسی، بلندقامت و تنومند شده‌اند. حکیم ابوالقاسم فردوسی شاخه سترگ این درخت بارور و شاهنامه‌اش میوه پربار آن است که خدمت شایان او به زبان فارسی بر کسی پوشیده نیست؛ چنان‌که می‌توان او را خزانه‌دار زبان فارسی دانست. اگر مانایی زبان فارسی را مدیون تلاش ارزشمند فردوسی بدانیم، سخن به‌گزافه نگفته‌ایم چرا که شاهنامه‌ حکیم توس، سند عظمت زبان فارسی و گنجینه فصاحت و بلاغت این زبان کهن است. این اثر جان‌بخش زبان پارسی و پرمایه‌ترین و بزرگ‌ترین دفتر شعری است که از روزگار سامانیان و غزنویان از دستبرد حوادث در امان مانده و به روزگار ما رسیده و نه‌‌تنها میراث ماندگار فرهنگ ایرانی، که شاهکاری بی‌بدیل در عرصه ادبیات جهان نیز به‌شمار می‌آید.فردوسی با آگاهی از سنت گذشتگان و نیاز زمانه خویش، به گردآوری داستان‌ها و روایت‌های ملی پرداخت و این اثر سترگ را به‌ مثابه یک فرهنگنامه ادبی و سند خردورزی ایرانیان، پیشکش آیندگان کرد.یکی از نشانه‌های علاقه ما به فردوسی آن است که خود را تا حد ادراک زبان او و دنیایی که به زیبایی و با مهارتی شگرف به تصویر کشیده بالا ببریم و به ژرفای اندیشه دانای توس نزدیک‌تر شویم. دنیایی که بزرگ‌ترین قهرمان آن، خود فردوسی و شکوهمندترین حماسه‌اش، زندگی سخنوری است که بیش از سی سال از عمر خویش را صرف به نظم کشیدن این اثر سترگ کرد. دنیایی که عرصه ستیز روشنایی با تاریکی، پیکار میان نیکی و بدی و در یک‌کلام حماسه پایداری ملت ایران است، در دفاع از دین و میهن در برابر بیگانگان و ایستادگی در برابر گردنکشان و مهاجمان.


بی‌تردید زبان فارسی در یکپارچگی و حفظ وحدت سرزمینی و فرهنگی ایران زمین نقشی انکارناپذیر دارد. زبان فارسی یک زبان زنده، تپنده، شیرین و برخوردار از خصوصیات برجسته زبان‌شناختی است که تمامی مفاهیم شگرف، دقیق و جدید را می‌توان با آن بیان کرد.
در میراث فرهنگی ملت‌ها، آنچه که به زبان فارسی در دسترس ایرانیان وجود دارد، از بسیاری زبان‌های دیگر افزون‌تر است و زبان فارسی امروز حدود هزار و دویست سال ذخیره فرهنگی ارزشمند در خود دارد که می‌توان از آن برای پیشبرد فرهنگ بشری استفاده کرد و به غنای آن افزود. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با فعال نمودن دبیرخانه شورای هماهنگی پاسداشت زبان فارسی، عزم جدی خود را برای پاسداری از این زبان با همکاری فرهنگستان زبان و ادب فارسی و دستگاه‌های مختلف آغاز نموده و کوشش برای پویاسازی و پالایش زبان فارسی و پیراستن آن را از آلودگی‌ها و واژه‌های بیگانه در همه زمینه‌ها بویژه رسانه ملی، ضروری می‌داند. با گرامیداشت بیست و پنجم اردیبهشت، یادروز نکوداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و روز پاسداشت زبان فارسی، از تمامی عزیزانی که دل در گرو زبان شیرین فارسی دارند قدردانی می‌کنم و این روز را به تمامی دوستداران آثار و مفاخر فرهنگی ایران بزرگ بویژه اصحاب شعر، ادب و معرفت ایرانی اسلامی در ایران و جای‌جای جهان تبریک می‌گویم.