پایان تلخ «سبزی‌چینی»/ راز مرگ پیرمرد 70 ساله در چالوس
گمشدن و وقوع حادثه برای افراد محلی و غیرمحلی که به دره‌ها و کوه‌های چالوس می‌زنند تا سبزی تازه بچینند، اتفاق تازه‌ای نیست. سال‌هاست امدادگران کوهستان در حوالی البرز و چالوس می‌دانند از فروردین تا خرداد در اغلب ماموریت‌ها پای سبزی‌چینی در میان است؛ آن هم بدون استفاده از تجهیزات و رعایت نکات اصولی.
«محمدباقر خلفی»، مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر استان البرز می‌گوید: «بلافاصله پس از گزارش حادثه مفقودشدن یک طبیعت‌گرد در ارتفاعات جاده چالوس به مرکز کنترل‌وهماهنگی عملیات امدادونجات البرز، نیروهای امدادی جمعیت هلال‌احمر به محل حادثه اعزام شدند.
در این حادثه که در اطراف روستای کسیل جاده کرج-چالوس رخ داد، بیش از ۱۸ نفر از امدادگران استان البرز شامل ۶ امدادگر تیم کوهستان،۲ امدادگر تیم آنست،۲ امدادگر از پایگاه شهرستانک، ۶ امدادگر از شعبه کرج و ۲ نفر از تیم فرماندهی عملیات حضور داشتند.»
هلال‌احمر در این عملیات جست‌وجو تنها نبود و ماموریت با هدایت اداره کل مدیریت بحران استانداری البرز، تیم هوایی اورژانس و تیم‌های عملیات بسیج‌وسپاه نیز پیش رفت. در نهایت بعد از 3 روز، پیکر بی‌جان این طبیعت‌گرد در یکی از مناطق صعب‌العبور چالوس پیدا شد.
نقطه کور
محل دقیق حادثه، کوه‌های نزدیک روستای «گشت نادر» اعلام شده بود؛ منطقه‌ای بزرگ و صعب‌العبور که حتی در آخرین روزهای اردیبهشت هم روی آن با برف پوشیده شده است. محلی‌ها از حضور حیوانات وحشی ازجمله خرس، شغال و گرگ و حتی پلنگ در این منطقه خبر می‌دهند. برف‌ها کم‌کم آب می‌شوند و این روزها جوی‌های باریک و آبشارهای فصلی هم در این منطقه، کار صعود، گردش و امدادرسانی را سخت‌تر کرده است.
«امیر عباسپور»، معاون امدادونجات جمعیت هلال‌احمر البرز می‌گوید: «با اعلام خبر مفقودی این فرد تیم‌های جست‌وجو به محل حادثه اعزام شدند. برای سرعت دادن به عملیات جست‌وجو، درخواست هلی‌شات کردیم و در برخی مناطق که امکان پرواز بود، از بالگرد کمک گرفتیم. علاوه بر امدادگران پایگاه، تیم تخصصی امداد کوهستان هم به منطقه اعزام شدند اما شرایط منطقه شانس کمی برای موفقیت ما باقی گذاشته بود؛ با منطقه‌ای صعب‌العبور طرف بودیم که در دره‌های آن برف زیادی انباشته شده و صعود به برخی دیواره‌ها با دشواری ممکن بود. روز سوم بعد از اعلام حادثه بود که یکی از تیم‌های جست‌وجو، در مسیر خود با کلنگ‌دستی که در کوهستان افتاده بود روبه‌رو شده و به حضور این ابزار در آن منطقه مشکوک می‌شوند.»
جست‌وجوی بیشتر در این منطقه، آنها را به سمت تونلی یک در یک می‌کشاند که فرد گمشده چندمتری از آن سقوط کرده و در نقطه دور از دسترسی روی صخره‌ها افتاده بود.
ماموریت تازه در دل عملیات
گرچه پیدا کردن و حمل این فرد به نقطه امن ساعت‌ها تیم امداد کوهستان را در مسیر صعب‌العبور با چالش‌های بزرگی روبه‌رو کرده بود، اما انتقال این فرد و تحویل پیکر او به نیروی انتظامی پایان عملیات نبود.
عباسپور می‌گوید: «علاوه بر تیم‌های امدادی و نهادهای کمک‌رسان به ما، محلی‌ها هم به جست‌وجوی پیکر این فرد کمک کردند. روز آخر، خانواده و بستگان فرد گمشده هم به کوهستان زده بودند تا شاید نشانی از او پیدا کنند؛ اتفاقی که معمولا در چنین شرایطی با آن روبه‌رو هستیم و نه‌تنها کمکی به ما نمی‌کند، بلکه به‌دلیل ناآشنا بودن افراد به محیط کوهستان و شرایط پیش‌رو، دردسرهای تازه‌ای برای تیم‌های امداد می‌آفریند.»
چندساعتی از پیدا شدن پیکر این فرد می‌گذشت اما خبری از بستگانش که برای یافتن او به کوهستان زده بودند، نشد؛ ماجرایی که تیم‌های امدادی را دوباره به جست‌وجو در کوهستان کشاند. عباسپور می‌گوید: «انجام کارهای غیراصولی نه‌تنها کمکی به تیم‌های امدادی نمی‌کند، بلکه دردسرآفرین می‌شود و بخشی از توان‌وظرفیت ما را به‌خود مشغول می‌کند. برای همین از خانواده‌ها می‌خواهیم که در صورت وقوع هر حادثه‌ای، با نهادهای امدادرسان همکاری کنند و از مداخله در عملیات بپرهیزند.»
او راهکار‌هایی برای کم شدن حوادث کوهستان دارد که آنها را قابل بررسی می‌داند و می‌گوید: «استفاده از شبرنگ‌ها برای تعیین مسیر کوهنوردی ایمن، تابلوهای راهنمایی در مسیر کوهنوردی برای اینکه به افراد گمشده کمک کند و … میتواند از تعداد یا وخامت برخی از حوادث کم کند و همچنین امکان راهنمایی شدن تیم‌های امدادی توسط مفقودان در کوهستان را فراهم کند.»
سوت نجات‌بخش
تمام ماموریت‌های امداد کوهستان البرز در منطقه چالوس، از ابتدای سال تاکنون به‌دلیل حوادثی است که جست‌وجوگران سبزی‌های کوهی رقم زده‌اند؛ از گمشدن و سقوط از دره گرفته تا گرفتار شدن در بالای آبشار و … .
«میثم رفیعی‌سرشت»، از اعضای تیم تخصصی کوهستان استان البرز است که 15 سال از آغاز همکاری داوطلبانه‌اش با هلال‌احمر می‌گذرد. او در عملیات جست‌وجوی فرد مفقودشده در کوهستان، به حفره‌ای که مرد در آن سقوط کرده رفت و بعد از بسکت کردن، او را به کمک طناب‌وکارگاه به بالای حفره و بعد به پایین کوه منتقل کرد.
رفیعی سرشت که سال‌هاست به‌عنوان کوهنورد حرفه‌ای فعالیت می‌کند در همین عملیات باید از آبشاری فصلی عبور می‌کرد و در جریان آبی که از آب شدن برف‌ها به‌وجود آمده بود، فرد پیداشده را حمل می‌کرد؛ اتفاقی که باعث شد ساعات پایانی عملیات، علائم شدید سرماخوردگی هم به سراغش بیاید.
او می‌گوید: «فرد مفقودشده را در حالی پیدا کردیم که لباس، کفش و وسایل مناسبی نداشت. نداشتن تجهیزات مناسب از دلایل مهم بروز حادثه برای افراد است. در حالی‌که اغلب موارد فرد گمشده میتواند به کمک سوت نجات، به دیگران اطلاع دهد که گم شده و نیاز به کمک دارد. آموزش‌دیدن در این زمینه برای همه افرادی که به کوهستان می‌آیند،و چه کوهنوردی حرفه‌ای می‌کنند و چه برای گشت‌وگذار در طبیعت به کوه می‌روند، ضروری است و میتواند در شرایط دشوار جان آنها را نجات دهد.»
