روزنامه ابتکار
1401/03/01
آبادشهر در مقابل آرمان‌شهر
محمدعلی نویدی - در این مجال و مقال مجمل به برخی از ویژگی‌ها و تمایزات «آبادشهر و آرمان‌شهر» اشاره خواهم کرد: پرسش این است که چنانکه برخی از نویسندگان و متفکران دوران های مختلف مثل فارابی، تامس مور، نظامی گنجوی و دیگران راجع به آرمان شهر و تعالی و تقدس آن گفته و نوشته اند، آیا واقعاً آرمان شهر مقدم و مقصد و شهر ایده آل و مطلوب واقعی انسان است؟ به عبارت دیگر، آیا شهر زمینی و زمانی و مکانی آدمی ملهم و پیرو شهر آرمانی است؟ یا می تواند برعکس باشد؟منظور من از شهر آباد و آبادان شهر، شهر زمانی و مکانی و زمینی و خاکی زندگی انسان است. شهر واقعی و مستقر در روی کره زمین و شهر انسان ساخته. از شهر آدمیان این جهانی و این زمانی سخن می گویم؛ در مقابل شهر آرمانی و ایوتپاو آن جهانی و آسمانی است. بنابراین، آباد شهر، در برابر شهر خیالی و شاعرانه است که با تخیل خلاق و تجسم تیره و تار همراه است، می باشد. از شهر شفاف و راستین سخن می گویم نه از شهر مبهم ولی متعالی. آباد شهر، شهری است که توسط آدمیان و شهروندان و به واسطه عقل و اندیشه و علم و تکنولوژی ساخته شده است، نه به واسطه خیال پردازی و مفهوم سازی. در ساختن «آبادشهر» عقل اثربخش و سازنده دخیل و موثر بوده است. آبادان شهر، با کارگر و بنا و معمار و مصالح و طرح و نقشه ی واقعی و حقیقی قابل تعریف است. یعنی، آباد شهر، شهر ملموس و مشهود و با زیبا و زشت و خوبی و بدی و بلندی و کوتاهی و بافت قدیم و جدید سر و کار دارد. آبادان شهر، محل واقعی اقامت و اسکان شهروندان است نه محل دور دست و در آینده ی نامعلوم. پس آباد شهر، شهر معلوم و مشخص است نه شهر مجهول و مبهم آرمانی. آباد شهر بر خلاف آرمان شهر، با احساس و عاطفه و همدلی و همکاری و تعامل و حتی رقابت ساکنان مواجه و درگیر و تنیده است. نه مثل آرمان شهر در ذهن و خیال شاعران و نویسندگان. آباد شهر، شهر زندگی و مرگ است و با طبیعت واقعی مرتبط و متصل می باشد. انواع مسائل و معضلات و موضوعات در آباد شهر با هم در ارتباط و اتصال هستند و هیچ وقت ایده آل و آرمانی نیست بلکه درد و رنج و شادی و خوشی بطور واقعی متجلی است و در زندگی تک تک مردم قابل مشاهده است. شهری که در آن تولید مثل و نسل و اقتصاد و سیاست و فرهنگ و هنر و ادبیات و نظایر عملاً اثر دارد، اثر ها قابل سنجش هستند. مثلاً قدرت خرید مردم و رفاه و رونق زندگی و کیفیت زندگانی قابل مشاهده و معاینه و سنجش است. آیا این ویژگی ها در آرمان شهر یافت می شود؟ آیا احاله زندگی نقد و واقعی امروز به امر آرمانی و نامعلوم، دردی از مردم گرفتار را دوا می کند؟
آبادشهر، شهر انسان زمانی و مکانی و شهر انسانیت محصل و محقق و پدیدار شده است. شهر انسان و انسانیت. به نظر بنده، با استناد به استدلال و برهان و تجربه و تاریخ و فرهنگ جهانی، آباد شهر نمی تواند استمرار و ملهم از شهر آرمانی باشد. چون درگیر واقعی با مسائل واقعی و امروزین است. زیرا آبادشهر، شهر در دسترس و شهر ماهاست و زندگی بدون ماها و انسان بی معنی است. متعالی و آرمانی بودن شهر، شاید، با تحقق و تحصیل فضایل و نیکی‌ها و بالندگی اندیشه‌ها و رشد خردمندی ها و بلوغ عقلی و عملی انسان ربط دارد. متعالی و آرمانی بودن شهر با سروسامان معیشت و آرامش مردم مرتبط است نه با خیال و رویا و اسطوره‌های باستانی. بنابراین مردمی که شهر آباد و آبادان شهر داشته باشند، می‌توانند به ترسیم و طراحی و تحقق شهر آرمانی یاری برسانند. دقت کنیم که بنده از منظر تفکراثربخش و اصالت اثر و واقعیت اصیل زندگی سخن می گویم. از داشته‌ها و محدودیت‌ها واقعی بحث می‌کنم. تصور آرمان شهر و نقش آن اثر خود را دارد لیکن آدمی با تصور و تصدیق شهر واقعی و آباد شهر سرو کار دارد؛ این زندگی و آبادی این شهرها و روستاها محل عمل و اثر و ساختن هستند. گویی، شهر آرمانی، به دنبال شهر آباد ظهور پیدا می‌کند. گویی، آرمان شهر، استمرار انسانیت انسان و آبادی زندگی او در این جهان حقیقی است.
سایر اخبار این روزنامه
« ابتکار» تاثیر تعیین سقف برای اجاره‌بها بر بازار را بررسی می‌کند
بازار سرکش اجاره
«ابتکار» آخرین تحولات برجام را بررسی می‌کند
چراغ سبز تهران؛ انفعال واشنگتن
سیف الرضا شهابی
لغو برنامه‌ای بدون توجیه
رئیس جمهوری در همایش خصوصی‌سازی در اقتصاد ایران مطرح کرد
قرار است تصمیم‌های سختی بگیریم!
نقش حادثه سال ۲۰۰۰ در عدم اعتراف صهیونیست‌ها به یک جنایت بزرگ بشری
ماشین تبلیغاتی اسرائیل برای توجیه قتل ابوعاقله چه ترفندی زد؟
آبادشهر در مقابل آرمان‌شهر
شکاف طبقاتی عمیق در سیستم‌های مختلف آموزشی مدارس
