نقش اروپا در برجام

رامین مهمانپرست سخنگوی سابق وزارت خارجه  
 
 
 


 
چارچوب‌هاي مذاکرات هسته‎اي بين ايران و کشورهاي غربي کاملا روشن است. آنچه ما دنبال آن هستيم اين است که در کنار فعاليت‌هاي صلح‌آميز هسته‌اي کشورمان که طبق توافق صورت گرفته با راستي‌آزمايي از سوي آژانس همراه است، از امتيازات يک کشور فعال در عرصه بين‌المللي برخوردار باشيم و بدون مانع فعاليت‌هاي خود را انجام دهيم. در اين شرايط مشکلاتي به وجود آمده که به خواسته‌هاي غيرمنطقي طرف غربي برمي‌گردد و به خاطر اين تصور اشتباه است که با فشار بيشتر مي‌توانند ما را به دادن امتياز بيشتر وادارند . با توجه به اتفاقاتي که الان در صحنه اروپا بعد از درگيري اوکراين و روسيه شاهد هستيم، شرايط تغيير کرده است. اروپايي‌ها هم احساس تهديد امنيتي در مرزهاي خود دارند و هم به لحاظ اقتصادي با تحريم‌هايي که عليه روسيه اعمال کردند و به عکس تحريم‌هايي که روسيه عليه اروپايي‌ها اعمال کرد؛ فشار بسياري به اروپا وارد مي‌شود. اين هم به خاطر تامين انرژي و هم تامين مواد غذايي و غلات و دانه‌هاي روغني است که از طرف روسيه و اوکراين دنبال مي‌شد. در چنين شرايطي که هرچه پيش مي‌رويم، تاثيرات اين جنگ در کشورهاي اروپايي که در صف اول مقابله با اين بحران قرار دارند؛ مشاهده مي‌شود لذا نقش ايران مي‌تواند براي طرفين مثبت باشد. ايران هم مي‌تواند به اروپا براي جايگزين کردن منبع تامين انرژي مهم باشد و هم چون در محل تلاقي شرق و غرب قرار گرفته‌ايم مي‌توانيم به خاطر اين تحريم‌ها نقش تعيين کننده‌اي در تامين مواد اوليه اروپا و روسيه داشته باشيم. ايران با موقعيت جغرافيايي و ارتباطاتي که دارد مي‌تواند عامل تعيين کننده‌اي براي به صرفه بودن تجارت باشد. اگر قرار است از موقعيت ايران استفاده شود بايد بحث برجام زودتر به يک نتيجه‌اي برسد و کشورهاي غربي قدري عاقلانه فکر کنند و منافع بلند مدت خود را در نظر بگيرد و زير فشارهاي سياسي آمريکا قرار نگيرد زيرا در اين بحران بين روسيه و اوکراين برنده اصلي آمريکا است. آنها هم مي‌خواهند رقيب اصلي خود در يک درگيري فرسايشي زمين‌گير کنند و هم اروپايي‌ها را به خود وابسته کنند. اروپايي‌ها اين اواخر بحث استقلال سياسي، اقتصادي و حتي نظامي را مطرح مي‌کردند اما با اين طراحي که صورت گرفت الان دنبال تقويت ناتو هستند و ناتو هم يعني آمريکا و برگشتن به آغوش آمريکا. از نظر مواد غذايي و اقتصادي هم وابستگي‌هايي پيدا خواهند کرد لذا بايد به فکر آينده خود باشند و تحت فشار آمريکا منافع خود را از دست ندهند.