هزینه‌هایی که محاسبه نمی‌شود

سیدحسن موسوی چلک رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران  
 
 
 


موفقيت در هر سازمان و دستگاهي اعم از دولتي، خصوصي، غيردولتي در هر سطحي از مديريت وابسته به انتخاب مديران شايسته در آن حوزه است. مديران شايسته هم در شرايط عادي به آن سازمان کمک مي‌کنند که بتواند وظايف خود را انجام دهد، از منابع سازمان اعم از نيروي انساني و ساير منابع به درستي بهره بگيرد، مديريت و سازماندهي درستي داشته باشند، نظارت و کنترل را به درستي انجام دهند و در شرايط بحراني هم مديران شايسته هستند که مي‌توانند به گونه‌اي مديريت کنند که بحران‌ها آثار جدي بر عملکرد آن سازمان نداشته باشد. همين را در فضاي کلي کشور هم داريم. آنچه امروز من به عنوان يک مددکار اجتماعي دارم مي‌بينم و در جامعه ما دارد اتفاق مي‌افتد، آثار حضور برخي مديران ناکارآمد در سازمان‌هاي مختلف است. موضوعي که اگر يک تحليل محتوا از صحبت‌هاي همين مسئولان هم در دوره فعلي، قبلي و قبل‌تر داشته باشيم، بارها به آن اشاره شده ولي وقتي پاي عمل به ميان مي‌آيد، دوباره مديران ناکارآمد نه يک قدم که چند قدم جلوتر از مديران کارآمد و شايسته در عرصه‌هاي مديريتي هستند. گاهي مواقع با برچسب زدن، گاهي مواقع با تمرکز روي گرايش‌هاي سياسي، با مناصب وابستگان، خويشان، آقازادگان، دامادها و غيره مانع حضور مديران کارآمد و اثر بخش که هم تخصص لازم را دارند و هم تعهد لازم را در عرصه‌هاي مديريتي مي‌شوند. آقاي رئيس‌جمهور دستوري دهند و بررسي کنند که چقدر مديران نالايق و چقدر مديران لايق الان راس کار هستند؟ ما خواسته يا ناخواسته بسياري از مديران کارآمد را در دولت‌هاي مختلف کنار زديم. مدير بايد قدرت تفکر، تصميم گيري، راهبري و اشراف بر حوزه مديريت خود داشته باشد. سنگاپور چگونه طي سه، چهار دهه سنگاپور شد؟ عمدتا بر مبناي شايسته سالاري بود. مدير کارآمد است که مي‌تواند راهبري درستي را در آن سازمان، جامعه و دستگاه داشته باشد. مديران ناکارآمد هزينه‌هاي زيادي را به جامعه و سازماني که در آن کار مي‌کنند و مسئوليت دارند، تحميل مي‌کنند. اعم از هزينه‌هاي مادي که معمولا هم پاسخگو نيستند. يک مديري مي‌آيد و مي‌رود و هر کاري هم انجام دهد ولو آثار منفي هم داشته باشد. يک بخش هدر دادن هزينه مادي است و يک بخش هدر دادن هزينه‌هاي انساني و يک بخش ديگر کاهش سرمايه اجتماعي از آن سازمان، مجموعه يا وزارتخانه يا جاهاي ديگر است. و اتفاقا ترميم اين سرمايه اجتماعي کاهش يافته در سازمان‌ها به دليل حضور مديران ناکارآمد بسيار سخت و دشوار خواهد بود. هزينه‌هايي که هيچ موقع نه محاسبه مي‌کنيم و نه براي اين هزينه‌ها ارزش قائليم. آقاي رئيس‌جمهور اگر مي‌خواهد کشور بهتر اداره شود همان نکته‌اي که خودشان اوايل دوران رياست جمهوري در چند بند نامه نوشته بودند، توجه کنند که يک بخش آن انتخاب افراد شايسته بود. آيا اگر تخصص دارند، بهترين هم هستند؟ اگر تخصص دارند، توانايي اداره آن مجموعه‌ها را هم دارند؟ اما آنچه که آزاردهنده است هزينه‌هاي مترتب بر حضور مدير ناکارآمد بر جامعه است که همه جوره تا پاي اين کشور و انقلاب بوده‌اند.