«ابتکار» سفر رئیس‌ جمهوری به عمان را بررسی می‌کند متحدان سیاسی، شرکای اقتصادی

سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری کشورمان که به منظور دیداری رسمی به عمان سفر کرده است، روز گذشته در قصر العلم مورد استقبال رسمی «هیثم بن طارق آل سعید» سلطان این کشور قرار گرفت.
در مراسم استقبال رسمی، پس از قرار گرفتن رئیس جمهوری و سلطان عمان در جایگاه مخصوص، سرود ملی دو کشور نواخته شد و سپس روسای دو کشور از یگان تشریفات حاضر در مراسم سان دیدند و همچنین مقامات عالی رتبه همراه را به یکدیگر معرفی کردند.
در این مراسم به افتخار رئیس جمهوری و هیئت عالی‌رتبه کشورمان ۲۱ گلوله توپ شلیک شد.
پس از استقبال رسمی سلطان عمان از آیت‌الله رئیسی، ابتدا مذاکرات مشترک هیات‌های عالیرتبه دو کشور برگزار و سپس روسای دو کشور با یکدیگر دیدار و گفتگو کردند. همچنین حسین امیرعبدالهیان وزیر خارجه ایران نیز روز گذشته با همتای عمانی خود پیرامون مسائل مشترک و منطقه‌ای دیدار و گفت و گو کردند.


میانجی‌گری عمان
این اولین سفر ابراهیم رئیسی به عمان از زمانی است  که مسئولیت دولت سیزدهم را به عهده گرفته و همچنین اولین دیدار سران دو کشور ایران و عمان طی دو سال اخیر است، چرا که پس از درگذشت سلطان قابوس  و انتخاب هیثم بن طارق به عنوان جانشین وی، سفری در سطح مقامات بلندپایه بین دو کشور به تهران و مسقط انجام نشده است.
روابط ایران و عمان  که مبتنی بر اصول حسن همجواری و اشتراکات تاریخی، فرهنگی و مناسبات همسایگی است، در حوزه های مختلف خوب و حتی بعضا ممتاز است؛ چنان که تهران و مسقط در حوزه همسایگی در منطقه خلیج فارس بنا بر اذعان مقامات دو کشور، هیچ مسئله و مشکلی در مناسبات فی‌مابین  ندارند و پایه همکاری ها بین ایران  و عمان بر اساس اعتماد و اطمینان متقابل است.
عمان در مقاطع مختلف سعی کرده که در راستای کمک به حل مسائل و مشکلات مختلف  در منطقه ایفای نقش کند و خود را به عنوان یک کشور میانجی‌گر مطرح کند، دولت مسقط  همواره تلاش  داشته از این نقش تاریخی خود به عنوان یک ابزار قدرت و  مولفه تاثیرگذاری در معادلات منطقه‌ای و جهانی استفاده کند و در همین چارچوب نمی‌خواهد که این جایگاه و این نقش را از دست بدهد.
مقامات عمان از سال‌های گذشته به دنبال نزدیک کردن ایران با کشورهای منطقه خلیج فارس  بوده‌اند؛ چرا که این امر را در راستای منافع ملی خود می‌دانند، در همین راستا عمان اخیرا نقش سازنده  و موثری در برگزاری دور پنجم مذاکرات ایران و عربستان داشته است؛ چنان که بر اساس ادعای  برخی از منابع خبری، قبل از برگزاری رسمی پنجمین دور مذاکرات ایران  و عربستان در بغداد، هیئت‌های مذاکره کننده دو کشور نشست و گفت‌وگویی نیز در عمان با یکدیگر  داشته‌اند.
این کشور همچنین در مقطعی میزبان دو دور از مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا در  اوایل تابستان ۱۳۹۱ و در اواخر زمستان همان سال بود،  مذاکراتی که به گفته برخی از کارشناسان، زمینه ساز برگزاری مذاکرات بین  ایران و ۱+۵ شد و در سال ۱۳۹۳ نیز در راستای مذاکرات منجر به توافق برجام، مذاکراتی بین وزیران امور خارجه وقت ایران، آمریکا و کاترین اشتون مسئول پیشین سیاست خارجی اتحادیه اروپا در عمان برگزار شد.
در همین چارچوب برخی از کارشناسان معتقد هستند که با توجه به روابط خوب دو کشور از بعد سیاسی، سفر ابراهیم رئیسی به عمان می‌تواند فرصت بیشتری برای حمایت از تلاش‌های دیپلماتیک در پرونده هسته‌ای ایران ، تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا  و پرونده‌های دیگر مانند بحران یمن که در تحقق صلح و ثبات و امنیت در منطقه و جهان تاثیرگذار است، ایجاد کند.
مناسبات اقتصادی
 به گزارش ایسنا، علی‌رغم  ابراز رضایت دو کشور از سطح روابط سیاسی تهران و مسقط، مقامات دو کشور تاکید دارند که روابط اقتصادی دو کشور به دلایل مختلف داخلی و فشارهای منطقه‌ای و بین‌المللی و همچنین موضوع تحریم‌ها  در سطح مناسب خود قرار ندارد و در همین راستا برخی از کارشناسان معتقد هستند که سفر روز دوشنبه رئیس‌جمهوری ایران به عمان بیشتر از آن که از نظر سیاسی برای دو کشور اهمیت داشته باشد از بعد اقتصادی حائز اهمیت است.
کشورهای ایران و عمان تلاش دارند که در بخش اقتصادی به ویژه ایجاد فرصت‌های سرمایه گذاری و تنوع بخش‌های اقتصادی، بیشترین بهره را از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های  یکدیگر ببرند، در همین چارچوب  میزان مبادلات تجاری میان این دو کشور در سال گذشته به یک میلیارد و ۳۳۶ میلیون دلار رسید. همچنین مجموع شرکت‌های سرمایه گذاری ایرانی در عمان به دو هزار و ۷۱۰ شرکت رسید که از این میان هزار و ۱۶۳ شرکت به طور کامل تحت مالکیت سرمایه گذاران ایرانی بوده و هزار و ۵۴۷ شرکت دیگر دارای  شراکت ایرانی- عمانی است.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده، انجام ملاقات رسمی در کاخ العلم، دیدار دوجانبه با «هیثم بن طارق آل سعید» سلطان عمان، امضای چند سند همکاری، دیدار با ایرانیان مقیم و دیدار با تجار و فعالان اقتصادی عمانی از جمله برنامه‌های سفر یک روزه رئیسی به این کشور عربی همسایه است، سفری که نتایج حاصل از آن می‌تواند منافع قابل توجه اقتصادی و سیاسی و حتی امنیتی  برای دو کشور و منطقه  به همراه داشته باشد.
گام‌های بلندتری برای توسعه مناسبات ایران و خلیج‌ فارس
در همین راستا، علیرضا عنایتی، مدیر کل خلیج‌ فارس وزارت امورخارجه در گفت‌وگو ایرنا درمورد سفر رئیس‌ جمهوری به عمان گفت: سالی که گذشت شاهد موفقیت‌های زیادی در حوزه پیرامونی منطقه خلیج فارس بودیم، به طور مثال، گفت‌وگوهای ایران و عربستان به طور منظم پیش‌ رفت و در مجموع پنج دوره مذاکرات منظم با عربستان سعودی داشتیم که مثبت و سازنده بود و امیدواریم سیر این گفت‌وگوها بتواند به نتایج مشخص‌تری هم منتهی شود. در سفر رئیس‌جمهوری به قطر نیز، 15 سند همکاری امضا شد که همه آنها در حال پیگیری هستند و در حال حاضر نیز شاهد سفر رئیس‌ جمهوری به عمان هستیم.
عنایتی افزود: از سوی دیگر از زمان دولت سیزدهم در مورد گسترش روابط اقتصادی، کنسولی، مرزی، گفت‌وگوهایی را با کشورهای حوزه خلیج فارس داشته و در حال اجرایی شدن این گفت‌وگوها هستیم. همچنین در بخش کمیسیون مشترک اقتصادی میان کشورهایی که نقش سازنده و موثری را دارند، گفت‌وگوهای خوبی میان رئیس جمهوری کشورمان با روسای کشورهای عمان، کویت، قطر و عراق انجام شد.
مدیرکل خلیج فارس وزارت امورخارجه تاکید کرد: این همکاری‌های ایرانی – خلیج‌ فارسی با همه کشورها ما را به سمت همکاری اقتصادی و تجاری رهنمون می‌سازد و امیدواریم که باز هم بتوانیم در این چارچوب حرکت کنیم.
عمان تحت تاثیر دخالت‌های خارجی نیست
از سوی دیگر حسن هانی‌زاده کارشناس مسائل غرب آسیا در مورد سفر سیدابراهیم رئیسی به عمان گفت: پادشاهی عمان یکی از شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس است که به‌رغم فشارهای عربستان سعودی توانست در طول چهار دهه گذشته رابطه کاملا معتدل و بر اساس منافع مشترک با ایران برقرار کند.
این کارشناس مسائل غرب آسیا افزود: عمان همواره در حل برخی از اختلافات میان ایران و کشورهای اروپایی نقش مهمی داشته داست و روابط ایران و عمان هیچ‌گاه تحت تاثیر دخالت‌های خارجی قرار نگرفته و یک رابطه کاملا پایدار و مبتنی بر تعامل دو سویه برقرار بوده است.
وی با تاکید بر اینکه سفر آیت‌الله رئیسی به عمان می‌تواند در گسترش مناسبات دو کشور در حوزه‌های تجاری، سیاسی و حفظ امنیت خلیج فارس کاملا موثر باشد، افزود: در حقیقت این روابط بین پادشاهی عمان و ایران و قطر و ایران که به حد قابل قبولی رسیده، موجب خواهد شد دخالت بیگانگان در مسائل منطقه کاهش پیدا کند. به ویژه اینکه برخی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس رابطه‌ای با رژیم صهیونیستی برقرار کرده‌اند.
هانی‌زاده یادآور شد: رژیم صهیونیستی تلاش می‌کند تا از طریق نفوذ در خلیج فارس، به نوعی روابط ایران و کشورهای عضو شورای خلیج فارس تحت تاثیر قرار بدهد و سفر آقای رئیسی به پادشاهی عمان، می‌تواند به کاهش نفوذ رژیم صهیونیستی در منطقه کمک کند.
کارشناس مسائل غرب آسیا با بیان اینکه این سفر می‌تواند دستاوردهای مهمی به همراه داشته باشد، ادامه داد: مسقط در حال حاضر ظرفیت بالایی برای همکاری تجاری با ایران دارد و بازار مناسبی برای کالاهای ایرانی خواهد بود و ایران می‌تواند از این امتیاز به طور ویژه استفاده کند.
وی با بیان اینکه آیا این سفر در به نتیجه رسیدن مذاکرات وین تاثیرگذار خواهد بود، تصریح کرد: عمان رابطه تنگاتنگی با آمریکا و کشورهای اروپایی دارد و در گذشته هم‌نقش مثبتی در شکل‌گیری برجام ایفا کرد. به هرحال حلقه اتصال پادشاهی عمان، بین ایران و کشورهای اروپایی همواره پایدار بوده و در سفر رئیس جمهوری ایران به پادشاهی عمان، طبیعتا عمان این آمادگی را دارد که اختلافات ایران با کشورهای اروپایی و آمریکا را کاهش دهد و این می‌تواند به شکست بن‌بست مذاکرات وین کمک کند.