مناسبات خوب دو همسایه و هم‌زبان؛ تاجیکستان و ایران


حسین امیرعبداللهیان
وزیر امور خارجه
جمهوری اسلامی ایران و جمهوری تاجیکستان از اشتراکات فراوان تاریخی، تمدنی، فرهنگی و زبانی برخوردارند. مردمان دو کشور هرچند به جبر جغرافیایی از یکدیگر دور مانده‌اند اما تار و پود یک پیکر محسوب شده و مسیر تاریخی و سرنوشت مشترکی را در فرهنگ و ادب پارسی پیموده‌اند. از رودکی، سعدی، حافظ، فردوسی، جامی، مولانا و خیام تا گلرخسار صفی آوا، اسکندر ختلانی، بازار صابر و... همواره وصف یک فرهنگ دیرینه را می‌شنویم که در قلب هر یک از ایرانیان و تاجیکان ‌تپیده و سروده‌های اشعار شاعران بزرگ پارسی‌گوی دو سوی آمو همیشه بر این یگانگی و وحدت قلبی و همدلی، تأکید و ابرام ورزیده‌اند. قطعاً این اشتراکات فراوان، ظرفیت عظیم و بی‌نظیری جهت گسترش هر چه بیشتر روابط بین دو کشور دوست و برادر خواهد بود.


با توجه به این واقعیات، جمهوری اسلامی ایران نخستین کشوری است که استقلال جمهوری تاجیکستان را به رسمیت شناخته و سفارت خود را در دوشنبه افتتاح کرد. در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، جمهوری تاجیکستان پیوسته از جایگاه ممتازی برخوردار بوده و ما روابط بین دو کشور را از همسایگی صرف بالاتر دانسته و آن را نوعی «روابط خویشاوندی» می‌دانیم. سفر جناب آقای امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان به تهران در حالی صورت می‌گیرد که دو طرف سی‌امین سالگرد روابط مشترک را پشت‌سر می‌گذارند.
دولت کنونی جمهوری اسلامی ایران بر اساس دکترین مبتنی بر سیاست خارجی متوازن، دیپلماسی پویا و تعامل هوشمند، اولویت سیاست خارجی را به کشورهای همسایه و آسیا اختصاص داده است. در این راستا، روابط با کشور دوست و برادر جمهوری تاجیکستان مورد توجه و اهتمام ویژه‌ای قرار دارد.
سفر جناب آقای دکتر رئیسی، رئیس جمهور کشورمان به جمهوری تاجیکستان در شهریور سال گذشته فصل نوینی از مناسبات دو کشور را شکل داد که منجر به امضای 9 سند همکاری گردیده و تغییر معنا‌داری را در سطح مبادلات و روابط میان طرفین ایجاد کرد.
جمهوری اسلامی ایران در کمک به توسعه زیرساخت‌ها و شکوفایی اقتصادی جمهوری تاجیکستان همواره پیشگام بوده و در مسیر توسعه روابط و همکاری‌ها با این کشور گام بر‌می‌دارد. وجود پروژه‌های مشترک همچون بازسازی راه ابریشم و تونل استقلال و نیروگاه هیدروالکتریک (برقابی) سنگتوده2 بیانگر ظرفیت‌های اقتصادی میان دو کشور است که می‌تواند در کنار تسهیلات حمل و نقل جاده‌ای، همکاری اقتصادی را تقویت بیشتری بخشد. جمهوری اسلامی ایران این آمادگی را دارد که امکانات خود در حوزه فناوری‌های دانش بنیان از جمله نانو تکنولوژی را به جمهوری تاجیکستان ارائه کند. همچنین، گسترش صنعت گردشگری می‌تواند به نزدیکی هرچه بیشتر ملت‌های دو کشور بینجامد.
همکاری‌های علمی و دانشگاهی بین دو کشور با‌توجه به زبان شیرین فارسی، یکی از صفحات خوب روابط بوده که تبادل استاد و دانشجو از جمله این موارد به شمار می‌رود. همکاری‌های فرهنگی نیز با توجه به فرهنگ و آداب و رسوم مشترک مانند نوروز، برگزاری شب‌های شعر و هفته‌های فرهنگی و همکاری‌های سینمایی میان دو کشور مورد توجه جدی طرفین قرار دارد.
شرایط سیال و غیر قابل پیش‌بینی منطقه‌ای و جهانی اقتضا می‌کند که دوکشور دوست و برادر و هم‌فرهنگ و هم‌زبان بیش از گذشته در کنار یکدیگر بوده و با همدلی و همنوایی در جهت توسعه روابط فی‌مابین گام بردارند.
رجاء واثق دارم در پرتو اراده مقامات عالیه دو کشور، با لطف ایزد بزرگ و در راستای منافع دو ملت، شاهد توسعه و تحکیم همکاری در عرصه‌های روابط دو جانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی خواهیم بود. در این راستا، سفر جناب آقای امامعلی رحمان، رئیس‌جمهور تاجیکستان به تهران را که به دعوت رسمی جناب آقای رئیسی انجام می‌شود، فرصت مناسبی برای بازبینی و باز تعریف گستره همکاری‌ها و مناسبات سیاسی، اقتصادی‌، بازرگانی، علم و فناوری و فرهنگی میان دو کشور
می‌دانیم.