لیلامهداد- شهروند آنلاین؛ ساز شهرت روی آوارهای «متروپل» کوک بود. «متروپل» که آوار شد بر سر زندگی‌ها، امید آبادان به نبض‌هایی بود که زیر خروارها خاک بزنند. در میانه این جهنم اما عده‌ای آمدند به تماشا و دست‌وپا کردن شهرتی جدید. این‌بار نقش‌های اصلی به سگ‌های خانگی رسید. یکی را «تیدا» می‌نامیدند که آمده بود تا برای صاحبش فالوئر جمع کند. آن یکی سگی سفید با خال‌های سیاه بود که نامی از آن به میان نیامد، اما ماموریت هر دو شهرت بود برای صاحبان‌شان.

غم‌انگیزتر از کسانی که با آوارها سلفی می‌گرفتند آنهایی بودند که آمده بودند، مشهور شوند.  صاحبان سگ‌های خانگی با ژستی خاص در میانه خرابه‌ها قدم می‌زدند و سگ‌شان را تبلیغ می‌کردند. دقیقا اتفاقی مشابه آن را چند سال قبل در زلزله کرمانشاه دیده بودیم؛ نیروهای بومی بدون تخصص لازم در امداد ونجات. اما داستان آبادان کلی توفیر داشت.  فیگورهای جلوی دوربین‌شان هم جای بسی بحث داشت. لنز دوربین‌ها که روی سگ‌ها و صاحبان‌شان زوم می‌شد.  هرکدام ادعا می‌کردند تعدادی زنده از زیر آوارها کشیده‌اند بیرون. بخش تلخ ماجرا اما آنجا بود که ادعا می‌کردند، می‌توانستند زنده‌های بیشتری از زیر آوار بیرون بیاورند اما هلال‌احمر مانع کارشان شده.

«متروپل» وسیله‌ای شد تا سگ‌های خانگی و صاحبش عکس‌های یادگاریشان را بگیرند و بروند. عکس‌ها و فیلم‌هایی که امید واهی می‌دادند به دل‌های داغداری که امید داشتند به زنده بودن عزیزان‌شان. «تیدا» یکی از شو‌من‌های آوارهای «متروپل» بود. سگی با نژاد ژرمن که ادعا می‌شد سگ زنده‌یاب است. صاحب سگ پیدا کردن چهارنفر زنده از زیر آوارها را به افتخاراتش اضافه کرد تا دنبال‌کنندگان بیشتری را با خود همراه کند.

خبر تلخ آوار شدن «متروپل» تیم‌های سگ‌های نجات اصفهان، فارس و کرمانشاه را راهی آبادان کرد. سگ‌هایی که در کنار مربیان‌شان کاور به تن آماده عملیات شدند. سگ‌های کار کُشته‌ای که قبل از این هم حوادث بسیاری به‌چشم دیده و روی آوارهای زیادی به‌دنبال ردی از زندگی بودند.

ارتشی با اونیفرم سرخ‌وسفید که آماده خدمت بودند برای نجات زندگی‌ها. ارتشی متشکل از ئلف، لادو، رادین، رکسی و … هرچند یکی از ماموریت‌شان هم پیدا کردن اجسادی بود که چشم‌انتظار داشتند. در میانه عملیات سخت‌ونفسگیر اما سگ‌های بی‌نام و نشان هم بودند. به گفته مسئول سگ‌های زنده‌یاب اصفهان، سگ‌های انتخابی برای امدادونجات از نژاد خاصی هستند. «از بین همه نژادها از توله‌هایی که مستعد کارند تست‌های مختلف انجام می‌شود.» به گفته عباس لطفی از میان این سگ‌ها هم تعدادی که از هوش بالاتر و انگیزه اولیه دارند انتخاب می‌شوند. «هر سگی نمی‌تواند سگ نجات باشد. باید هوش و انگیزه اولیه در وجودش داشته باشد تا یک مربی بتواند تمریناتی با او داشته باشد تا آماده امدادونجات شود.»

سگ‌هایی که آماده عملیات‌های امدادونجات می‌شوند از دوماهگی تحت آموزش قرار می‌گیرند تا روزی بتوانند در عملیاتی آماده شوند. «این سگ‌های آموزش، اجتماعی‌سازی را پشت‌سر می‌گذارند. این سگ‌ها آماده می‌شوند تا در حوادث در میانه سروصدا، ازدحام، گرمای هوا و محرک‌های فراوان کارشان را انجام بدهند.»

سگی که انتخاب عملیات‌های امدادونجات می‌شود باید آموزش‌های لازم در زمینه میدان موانع را بگذراند. مسئول سگ‌های زنده‌یاب اصفهان می‌گوید: «عبور از موانع در سازه‌هایی که آوار شده‌اند بخشی از تمرینات این سگ‌هاست.»

تمرینات فرمان‌پذیری هم بخشی از تمرینات این سگ‌‌هاست. اگرچه مهم‌ترین کار، بحث تمرین جست‌وجو است. سگ‌هایی که از همان تولِگی در قالب بازی، آموزش‌ها را شروع می‌کنند. سگ‌هایی که به مرور به کارهای سخت می‌رسند. «این روند آموزش حدود یک تا دو سال زمان می‌برد تا برای نجات آماده شوند.»

آموزش‌ها به تنهایی مجوزی برای شرکت در عملیات‌ها نیستند. «این سگ‌ها بعد از آموزش وارد مرحله مانورها می‌شوند. این سگ‌ها در مانورهای فرضی شرکت می‌کنند تا تجربه‌اندوزی کنند. بعد از این مراحل این سگ‌ها می‌توانند وارد عملیات شوند.»

فرقی ندارد پلاسکو در آتش بسوزد، متروپل آوار شود، کرمانشاه بلرزد یا بم زیرورو شود همیشه بازار شایعات داغ است. «صرف اینکه ما سگی داشته باشیم که ظاهرش ژرمن باشد کفایت نمی‌کند.»

سگ خانگی باهوش، فاکتور لازم و کافی نیست برای اینکه وارد عملیات‌های بحرانی شود. اینکه صرفا سگی به حرف صاحبش گوش می‌دهد به معنای زنده‌یاب بودنش نیست. لطفی از شایعات متعدد در حوادث اینچنینی می‌گوید. «منبع رسمی و مستندات‌شان چیست وقتی ادعا می‌کنند چهار نفر را زنده بیرون آورده‌اند؟» به گفته مسئول سگ‌های زنده‌یاب اصفهان سگ‌های زنده‌یاب هلال‌احمر  در این عملیات سه‌نفر را زنده پیدا کرده‌اند. «بقیه، همه جسد بودند. گفتن از چهار نفر چیزی جز شایعه نیست. این مسائل نزدیک به واقعیت نیستند.»

سگ‌های خانگی یکی از حاشیه‌های متروپل بودند. سگ‌هایی که به گفته صاحبان‌شان زنده‌یابند. به گفته تیم‌های سگ‌های زنده‌یاب حضور این سگ‌ها تنها اخلال در کار امدادرسانی است. حضور سگ‌های خانگی هیچ کارکردی ندارند جز ضعیف شدن امدادرسانی و دادن امید واهی به بازماندگان. «امید واهی دادن بی‌شک عواقب بدی خواهد داشت.»

به باور لطفی نیروهای امنیتی باید از ورود سگ‌های خانگی در حوادث جلوگیری کنند. «فضای مجازی متاسفانه به مشهور شدن این سگ‌ها کمک می‌کند.» به باور او کار ورود به عملیات، استانداردهای مختص خودش را دارد. «این افراد بدون وسایل حفاظتی برای خود و سگ‌شان در منطقه حاضر می‌شوند برای تهیه عکس و فیلم.»

سگ‌های زنده‌یاب؛ نام‌شان در عملیات‌ها این است. سگ‌هایی که آموزش می‌بینند تا در حوادث زنده‌ها را بیابند. اگرچه حس بویایی قوی سگ‌ها به آنها کمک می‌کند تا اجساد را هم بیابند. «در عملیات‌های امدادی این سگ‌ها با کنجکاوی رد بوها را می‌گیرند. بوها باعث‌ می‌شوند این سگ‌ها کنجکاو شوند.»

مربیان این سگ‌ها از سگ‌هایشان شناخت دارند. همین‌طور با آگاهی از حالت بدنی سگ‌شان می‌توانند مناطقی که احتمال وجود جسد است را برای آواربرداری نشانه‌گذاری ‌کنند. «اغلب اوقات این نشانه‌گذاری‌ها به نتیجه می‌رسند و می‌توان اجساد را پیدا کرد.»

«از احساسات مردم سوءاستفاده نکنیم.» اخطار سرمربی سگ‌های زنده‌یاب هلال‌احمر است به کسانی که برای شهرت هر چیزی را وسیله می‌کنند. اسماعیل اسکندری 20سال تجربه آموزش سگ‌های زنده‌یاب را دارد. «در حوادثی این‌چنینی خانواده‌ها امید به زنده ماندن عزیزشان دارند. شوهایی از این دست بی‌شک بازی با احساسات مردم داغدیده است.»

اسکندری با تکیه بر تجربه فرماندهی عملیات سگ‌های زنده‌یاب در پلاسکو، زلزله کرمانشاه و بم و 11نفری که نجات داده حرف می‌زند. «در چنین شرایطی خانواده‌ها چشم به دست کسانی دارند که در حادثه حاضر می‌شوند. کار اشتباهی است از این شرایط به نفع منافع خود حرف زدن.»

به باور اسکندری چنین شوهایی که راه می‌افتد تنها نون در خون مردم زدن و سوءاستفاده از شرایط است. «قبل از هرچیزی این افراد باید قواعد و قوانین اساسنامه نجات را بخوانند.»  قواعدی که تعیین می‌کنند برای هر حادثه‌ای باید چه تعداد سگ زنده‌یاب وارد عمل شوند. «اگر قرار بر جان انسان‌هاست باید از قواعد پیروی شود.»

سگ‌های زنده‌یاب تقلبی سه روز بعد از حادثه با یک استوری اعلام می‌کنند، می‌خواهند سر حادثه حاضر شوند.«بعد از آن هم هلال‌احمر را نشانه می‌روند که نگذاشتند ما افراد زنده را بیرون بیاوریم.»

این شومن‌ها تا جایی بود که حتی ادعا می‌کردند هلال‌احمر باید از تجربیات آنها بهره ببرد. «حضور این افراد جز اخلال در امدادرسانی عایدی دیگری ندارد.» سگ‌های امدادونجات حداقل باید دوسال آموزش ببینند تا آمادگی حضور در حوادث را بیابند. «مربیان این سگ‌ها روزی حداقل 8ساعت با این سگ‌ها کار می‌کنند.»

//انتهای پیام