سازی که کوک نمی‌شود

یوسف مولایی استاد دانشگاه  
 
واقعیت این است که ساز پرونده هسته‌ای هیچ‌وقت کوک نبوده است. اما سوال این است که نهایتا چه اتفاقی می‌تواند بیفتد؟ درحقیقت دو گزینه بیشتر محتمل نیست: یک گزینه صلح و گزینه دیگر هر نوه اتفاق غیر صلح‌امخیز است.در آن گزینه صلح این است که با جامعه جهانی تنش‌زدایی می‌شود و آرامش برقرار و صلح جهانی تقویت شود. چون این پرونده طبق قطعنامه شورای امنیت مربوط به صلح و امنیت بین‌المللی است و در داخل هم گشایش اقتصادی ایجاد می‌شود. اما اگر این گزینه عملیاتی نشود، سطح تنش‌هایمان با جامعه جهانی افزایش پیدا می‌کند و نهادهایی مثل سازمان ملل و کشورهای منطقه‌ای و رژیم صهیونیستی این امکان را پیدا می‌کنند که با استفاده از منابع بین‌المللی و کمک گیری از امکانات جامعه جهانی، ما را تحت فشار اقتصادی قرار دهند. این فشارها ممکن است تا توسل به زور هم ارتقا پیدا کند. این یک طرف قضیه است و آنوقت است کشورهایی که با ایران دشمنی دارند و منتظر این هستند که این پرونده را به پرونده امنیتی تبدیل کنند  و بتوانند منابع را علیه ایران بسیج کنند، فشارها و تنشی که ایجاد می‌کنند و فضای ناامنی که به وجود می‌آید، باعث می‌شود که اقتصاد ما تحت فشار قرار بگیرد. پس در یک طرف قضیه صلح قرار دارد و در طرف دیگر همین خطراتی که ذکر شد. اما این موضوع به مسئولان کشور برمی‌گردد که کدام گزینه را می‌خواهند انتخاب کنند. چون اگر به صلح برسیم و پرونده را با امضای موافقتنامه قابل قبول طرفین به نوعی مدیریت نکنیم، خودبه‌خود  پرونده‌ای برای ما در بُعد بین‌المللی محسوب می‌شود. هرچه هم تعلل کنیم، بیشتر به طرف گزینه دوم که به نوعی ناامنی در سطح بین‌المللی است پیش می‌رویم و هیچ عقل سلیمی این گزینه را انتخاب نمی‌کند. لذا بر این اساس که نهایتا مسئولان ما با این تصور که از عقل سلیم پیروی می‌کنند، خوشبینم وگرنه هیچ اطلاعات و اخباری ندارم که بتوانم بر پایه آن نظرم را استوار کنم. فقط بر این اساس که بین این دو گزینه، امضای احیای برجام و صلح با جهان به ایجاد ناامنی در سطح بین‌المللی ترجیح دارد، هر عقل سلیمی این انتخاب را به راحتی می‌تواند انجام دهد. اما وقتی برای امر خیری تعلل می‌کنیم هزینه‌اش را می‌پردازیم. بنابراین تا کوچک‌ترین شانسی وجود دارد باید امیدوار باشیم به اینکه نهایتا دو طرف احیای برجام را امضا می‌کنند.