روزنامه خراسان
1401/03/16
ردای بزرگان ادب فارسی بر دوش بازیگران
الهه آرانیان- چند روز پیش بود که خبر رسید قرار است به مناسبت هشتاد و یکمین سالروز درگذشت پروین اعتصامی، نمایشی به نام «پروین» به کارگردانی حسین کیانی روی صحنه برود و نرگس محمدی در نقش این شاعر معاصر ادبیات فارسی ایفای نقش کند. این نمایش از هشتم خرداد روی صحنه رفته و حدود یکماه با مخاطبان تئاتر همراه است. باید دید نرگس محمدی که تا حدی به پروین اعتصامی، شباهت ظاهری دارد، می‌تواند از پس ایفای نقش این شاعر هم بر بیاید؟ در سال‌های اخیر مجموعه‌های نمایشی متعددی حول محور زندگی و اندیشه شاعران بزرگ ادبیات معاصر فارسی ساخته و کم و بیش با استقبال مخاطبان مواجه شده‌اند. شاید یکی از دلایل کمتر پرداخته شدن به شاعران گذشته ادبیات فارسی در تولیدات نمایشی، نبودنِ تصویری درست و قابل اعتماد از چهره آن‌ها باشد. با این حال، نمایش‌ها و فیلم‌هایی، هرچند اندک بر اساس زندگی شاعرانی مانند سعدی و مولانا ساخته شده است. در این مطلب از بازیگرانی نوشته‌ایم که در فیلم‌های سینمایی و مجموعه‌های تلویزیونی در قامت شاعران معاصر ظاهر شده و به ایفای نقش پرداخته‌اند.دورهمیِ شاعران در شهریار
اواسط دهه هشتاد، مجموعه تلویزیونی «شهریار» به کارگردانی کمال تبریزی پخش شد؛ مجموعه‌ای که زندگی محمدحسین بهجت تبریزی، متخلص به شهریار را از کودکی تا کهنسالی روایت می‌کرد. اردشیر رستمی، بازیگر نقش دوران جوانی این شاعر بود. رستمی که تا پیش از بازی در این مجموعه، به عنوان کاریکاتوریست و تصویرساز شناخته می‌شد، پس از پخش «شهریار» بیشتر در بین مردم شناخته شد. زنده‌یاد سیروس گرجستانی هم بازیگر دوران میانسالی و کهنسالی شهریار بود که توانست با مهارت بازیگری‌اش و نیز هنر چهره‌پردازی، تا حد زیادی به این شاعر معاصر شبیه شود. استقبال مخاطبان از این مجموعه تلویزیونی هم این موضوع را تأیید می‌کند. البته ناگفته نماند که خانواده شهریار به این مجموعه انتقادهایی هم داشتند. شهریار با بسیاری از شاعران همدوره خود رفت‌وآمد و دوستی داشت که در این مجموعه به تعدادی از آن‌ها پرداخته شده بود. از جمله ملک‌الشعرا بهار با بازی سعید نیکپور، نیما یوشیج با بازی بهروز بقایی و میرزاده عشقی با ایفای نقش رحیم نوروزی.
مهدی پاکدل در شمایل عارف
تصنیف «از خون جوانان وطن لاله دمیده»، سروده عارف قزوینی را کمتر کسی است که نشنیده باشد. بخشی از زندگی این شاعر و تصنیفساز معاصر در فیلم سینمایی «نرگس مست» به کارگردانی سیدجلال‌الدین دری در سال ۹۹ به نمایش درآمد. طراحی چهره و لباسِ مهدی پاکدل، ایفاگر نقش عارف قزوینی در این فیلم بسیار به تصاویر باقیمانده از چهره این شاعر، نزدیک است که شاید تنها نقطه قوت این فیلم خسته‌کننده هم همین باشد. در بخشی از فیلم «نرگس مست»، داستان عاشقی عارف قزوینی، لابه‌لایِ خیال‌پردازی یک پیرمرد سازنده تار و سه‌تار به نام موسیو خاچیک، روایت میشود. در این فیلم، هومن برق‌نورد نیز در نقش محمد فرخی یزدی، شاعر لب‌دوخته، نقشی کوتاه دارد. پیش از این در سریال کلاه پهلوی هم، اسفندیار مهرتاش، نقش فرخی یزدی را بازی کرده بود.
نیمایی که خیلی دیده نشد
اسماعیل محرابی، دیگر بازیگری است که قرعه ایفای نقش در قامت یک شاعر به نامش خورد؛ آن هم در نقش نیما یوشیج، پدر شعر نو فارسی. فیلم سینمایی «نیما یوشیج» در سال ۸۵ به کارگردانی نادر کجوری ساخته شد و در بیست و پنجمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد؛ اما اکران آن در سینماها با پخش فیلم از تلویزیون در سال ۸۶، منتفی شد. این فیلم به زندگی نیما از کودکی تا پیری و البته به شکل ناپیوسته می‌‌پردازد و تلاش و اندیشیدن او به بنیان گذاشتن جریانی تازه در شعر فارسی را روایت می‌کند. چهره‌پردازی و طراحی لباس اسماعیل محرابی در این فیلم بسیار به شاعر نوپرداز معاصر شبیه است. فاطمه گودرزی هم نقش عالیه خانم، همسر نیما را بازی کرده است. فیلم «نیما یوشیج» اگرچه در دوران خودش چندان دیده نشد، ولی می‌توان به این دلخوش بود که در راهِ شناساندن این شاعر جریان‌ساز معاصر به جامعه گامی موثر برداشته است.
رویای سهراب در قاب تصویر
علی قوی‌تن، کارگردانی است که از نظر ظاهری بسیار به سهراب سپهری شباهت دارد. او که فیلم سینمایی «رؤیای سهراب» را بر اساس زندگی سهراب سپهری ساخته، ایفاگر نقش این شاعر هم هست. اگر نگاهی به تصاویر منتشرشده از علی قوی‌تن در این فیلم بیندازید، لحظه‌ای شک می‌کنید که نکند خود سهراب سپهری در فیلم بازی کرده است! فیلمبرداری «رؤیای سهراب» در سال ۹۷ و در کاشان و روستاهای اطراف آن آغاز شد و در سال ۹۸ به پایان رسید. این فیلم قرار است تابستان امسال به نمایش دربیاید.
سایر اخبار این روزنامه
راضی‌ها و ناراضی‌ها از فرمول افزایش حقوق بازنشستگان
درس‌های امام خمینی(ره) نرم افزار گام دوم انقلاب
وداع با مرد خوشنام و محبوب مطبوعات
ردای بزرگان ادب فارسی بر دوش بازیگران
دوشنبه سرنوشت ساز بازار ارز
بازار رب در وضعیت قرمز
آن روی پاریس!
پیش نیازهای غیراقتصادی مهار تورم
تصویر ماندگار مهدی صباغی با لبخند و تواضع
رویای اوکراین محقق نشد، ولز آخرین همگروه ایران در جام جهانی
بازدید سرزده رئیسی از متروپل
دختر 16 ساله پارک را به آتش کشید
غرب بدون روتوش مقابل زلنسکی
