مدیریت مصرف برق صنایع به شرط کنترل تولید و عرضه

بخشنامه‌های شرکت‌های برق منطقه‌ای به تولیدکنندگان فولاد بیانگر این است که تمام کارخانجات فولاد به ویژه در بخش خصوصی حدود ۳ ماه تعطیل خواهند شد. علاوه براین صنعت سیمان نیز از این امر مستثنی نبوده و در یک برنامه دوره‌ای با قطعی برق در طول شبانه‌روز روبه‌رو خواهد شد. فعالان صنعت معتقدند که در صورت عدم اصلاح محدودیت‌های تأمین برق کارخانجات بازار با کمبود مواجه شده و ممکن است ضمن تشکیل بازار سیاه قیمت‌ها به شدت گران شود.
با گرم شدن هوا و افزایش مصرف برق کشور، اعمال محدودیت در برق صنایع آغاز شد. گرچه وزارت نیرو بار‌ها تأکید کرد که امسال صنایع روز‌های متفاوت‌تری را از لحاظ برق‌رسانی تجربه کنند، اما قبل از اینکه تابستان ۱۴۰۱ فرا برسد، خاموشی به سراغ صنایع آمد. صنعت سیمان و فولاد از نخستین صنایعی هستند که با قطعی برق مواجه شده‌اند. در روز‌های گذشته سیدرسول خلیفه سلطانی دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد در نامه‌ای به وزیر صمت خواستار اصلاح محدودیت‌های تأمین برق کارخانجات فولادی شد.
خلیفه سلطانی در گفتگو با مهر می‌گوید: «در سال ۱۴۰۰، فولاد ایران حدود ۶ میلیون تن از برنامه هدف گذاری شده خود عقب افتاد که این امر موجب تحمیل زیان حدود ۴ میلیارد دلاری به اقتصاد این صنعت گردید و عمده دلیل آن، محدودیت‌های انرژی در صنعت فولاد بود. با توجه به اینکه عمده بار خاموشی‌های سال گذشته را فولادسازان به دوش کشیدند، در سال‌جاری انتظار می‌رفت با اتخاذ تدابیر کارشناسی، محدودیت تأمین برق در کشور بین همه صنایع توزیع گردد و کارخانجات فولادی کشور متحمل خسارات کمتری گردند لیکن بخشنامه‌های صادره از طرف شرکت‌های برق منطقه‌ای به هر یک از تولیدکنندگان فولاد کشور، متأسفانه خلاف این انتظار را روایت می‌کند به گونه‌ای که تقریباً تمام کارخانجات تولیدکننده فولاد به ویژه در بخش خصوصی حدود ۳ ماه تعطیل خواهند شد.»
وی با گله از وزیر صمت می‌افزاید: «در پیگیری‌های انجام شده نیز اعلام شده این محدودیت‌ها با توافق وزارت صنعت، معدن و تجارت اعمال گردیده است که اگر چنین باشد جای تعجب و تأسف فراوان دارد! جای سؤال اساسی است که چرا دیماند خریداری شده هر یک از کارخانجات تولیدی مبنا قرار نگرفته و میزان مصرف آن هم در شرایط رکود بازار در اسفند ۱۴۰۰ مبنای اعمال محدودیت قرار گرفته است؟


سلطانی تأکید می‌کند: «کاهش تولید فولاد موجب افزایش قیمت محصولات پایین دستی نظیر لوازم خانگی، لوله و پروفیل، ساختمان و حتی خودرو می‌گردد؛ لذا با عنایت به لزوم تنظیم بازار داخلی و در عین حال توسعه صادرات فولاد کشور در شرایط تحریمی و نیاز ارزی کشور، خواهشمند است ترتیبی اتخاذ فرمایید که نسبت به اصلاح فوری محدودیت‌های اعمالی فوق اقدام گردد.»
سیمانی‌ها در انتظار اصلاح قطعی برق
علاوه بر کارخانجات فولاد، قطعی برق به سراغ سیمانی‌ها نیز آمده اتفاقی که سال گذشته قیمت سیمان را به ۱۰۰ هزار تومان هم رساند. حال آنطور که فعالان بازار می‌گویند، این احتمال وجود دارد که قیمت هر کیسه ۵۰ کیلوگرمی سیمان طی یک ماه آینده به همین قیمت برسد. چراکه وزارت نیرو برای هر منطقه جدول زمان‌بندی خاموشی‌ها را ارسال کرده و فعلاً سیمانی‌ها تا پانزدهم شهریور، یعنی به مدت سه ماه باید با ۲۵ درصد ظرفیت مورد نیاز برق خود به فعالیت خود ادامه دهند.
با توجه به چرخه تولید سیمان این احتمال وجود دارد که در مدت مورد اشاره برخی واحد‌ها دست از فعالیت بکشند. چرا که اخلال در هر یک از مراحل تولید، کل تولید را متوقف می‌کند. از سوی دیگر هزینه تعمیر کوره‌هایی که با آجر نسوز ساخته شده‌اند، به حدی بالاست که ریسک خرابی هر یک از آن‌ها میلیارد‌ها تومان هزینه روی دست تولیدکننده می‌گذارد.
به نظر می‌رسد وزارت نیرو تصمیم دارد در صورت حادشدن شرایط و ادامه خاموشی‌ها، صادرات برق به عراق و افغانستان را متوقف کند. از چندی پیش نیز موضوع شبانه‌شدن برق‌رسانی به صنایع مطرح شد که این موضوع نیز محلی از اعراب ندارد. زیرا اصولاً این کوره‌ها باید ۲۴ساعته فعال باشند که به درجه حرارت لازم و مرحله تولید برسند.
ادامه تولید بدون برق میسر است؟
به گزارش نبض صنعت، مدیرعامل سیمان آبیک می‌گوید: «زمانی که کوره شرکت‌های سیمانی روشن می‌شود نزدیک ۴۸ ساعت طول می‌کشد که به حرارت لازم برسد. این کوره‌ها پس از روشن‌شدن باید یک سال مداوم کار کنند.»
حمید فرمانی با اشاره به هزینه‌های خرابی کوره‌ها می‌افزاید: «هر بار خاموش و روشن کردن این کوره‌ها تنش‌های حرارتی ایجاد و فرآورده‌های نسوز را دچار آسیب می‌کند. اکنون تعمیر هر ست آجر نسوز کوره ۳۵ میلیارد تومان هزینه می‌خواهد. تعمیرات نیز حداقل یک سال زمان می‌برد. بر این اساس شبانه‌شدن برق صنایع شدنی نیست. این تصمیم فقط برای کارخانه‌هایی مفید است که می‌خواهند کلینکر‌ها را آسیاب کنند. این شرکت‌ها هم معمولاً بیش از یک ماه ذخیره ندارند.»
وی درباره دریافت ابلاغیه قطع برق سیمانی‌ها تأکید می‌کند: «هفته گذشته ابلاغیه قطع برق کارخانه‌های سیمان به دست ما رسید. برای مثال شرکت سیمان آبیک ۸۳ مگاوات برق نیاز دارد. طبق ابلاغیه گفته‌اند که از تاریخ ۱۵ خرداد تا ۱۵ شهریور ۱۴۰۱ به‌صورت ۲۴ ساعته حداکثر ۲۲ مگاوات برق در اختیار ما قرار می‌دهند. یعنی سیمانی‌ها در طول سه ماه حداکثر می‌توانند با یک‌چهارم ظرفیت خود فعالیت کنند. گرچه این بازه را تا ۱۵ شهریور اعلام کرده‌اند، اما احتمالاً تا پایان شهریور این شرایط ادامه پیدا کند. درعمل تولیدکنندگان سیمان ظرفیت تولیدی خود را از دست می‌دهند.»
تأثیر خاموشی‌ها روی قیمت برق
فرمانی درباره تأثیر قطعی برق روی قیمت سیمان نیز خاطرنشان می‌کند: «اکنون تقاضا در بازار بالاست. قطعی برق صنایع طبیعتاً منجر به کاهش عرضه می‌شود. دلالان هم بار‌ها نشان داده‌اند که با مدیریت بازار به‌خوبی آشنا هستند. بر این اساس پیش‌بینی می‌شود قیمت هر کیسه ۵۰ کیلوگرمی سیمان از ماه آینده به ۱۰۰ هزار تومان هم برسد و شرایط سال گذشته تکرار شود.»
قریب به اتفاق فعالان بازار پیش‌بینی می‌کنند در صورت عدم اصلاح مصوبه وزارت نیرو و قطعی برق در تابستان، قیمت هر کیسه سیمان ۵۰ کیلوگرمی برای یک ماه آینده تا ۱۰۰ هزار تومان گران شود. مگر اینکه هم بازار مدیریت شود و هم اینکه قطعی برق صنایع از وضعیت شبانه‌روزی خارج شود.