روزنامه ابتکار
1401/03/18
«ابتکار» دومین روز نشست شورای حکام را بررسی می کند شکاف عمیق میان ایران و آژانس
گروه بین‌الملل - دومین روز از نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حالی برگزار شد که در این روز مطابق آنچه قبلاً اعلام شده بود، آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان پیش نویس قطعنامه ای را علیه ایران به شورای حکام ارائه کردند.در این پیش نویس از ایران خواسته شده تا به سوالات پادمانی آژانس به صورت فوری پاسخ داده و در مورد ذرات اورانیوم در سه مکان هسته ای توضیح داده شود. علاوه بر این در این پیش نویس آمده است که ایران لازم است تعهدات خود را بدون اتلاف قوت به پیشنهاد آژانس انجام دهد.
آنطور که از خبرها مشخص شده پیش نویس چهار سه کشور اروپایی به همراه آمریکا در حالی به شورای حکام ارائه شده که قرار است طی امروز یا فردا قطعنامه علیه ایران به رای گذاشته شود و با توجه به موضع گیری های اخیر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی، احتمالاً این قطعنامه رای خواهد آورد؛ امری که حسین امیرعبدالهیان وزیر خارجه کشورمان دو روز قبل نسبت به آن هشدار داده و با بیان اینکه طرف های غربی باید واقع بین باشند، تاکید کرده بود: اگر بانیان قطعنامه ضد ایرانی در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) روش تهدید را دنبال کنند، مسئول همه عواقب آن هستند.
از سوی دیگر، سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه نیز روز دوشنبه درمورد قطعنامه احتمالی شورای حکام علیه ایران تصریح کرد: در مورد نتیجه جلسه پیش‌داوری نمی‌کنیم، ولی ما متناسب با اقدام و اتفاقی که بیفتد پاسخ می‌دهیم و معتقدیم که این اقدامات هم در مسیر کل همکاری‌های ما با آژانس و هم مذاکرات اثرات منفی خواهد داشت.
پایان اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی؟
شکاف میان ایران و آژانس از چند روز قبل از شروع جلسه شورای حکام آغاز شد؛ جایی که مدیرکل آژانس در گزارش خود میزان ذرات اورانیوم ایران را 18 برابر حد مجاز دانسته و در جلسه روز دوشنبه و در آغاز سخنرانی خود درجلسه شورای حکام نیز مدعی شد که ایران در مورد سه مکان هسته ای خود اطلاعاتی ارائه نکرده است. حتی در برخی از خبرها آمده است که گروسی مدعی شده فاصله زمانی ایران برای رسیدن به سلاح هسته ای کاهش یافته است.
در این رابطه و در حالی که برخی از منابع مطلع از وین اعلام کرده اند که پیش نویس قطعنامه احتمالاً چهارشنبه شب یا پنجشنبه صبح به رای گذاشته می شود که برخی از ناظران معتقدند تصویب این قطعنامه علیه ایران، روند تحولات مذاکرات هسته ای را به مسیری تازه انداخته و ضمن واکنش منفی تهران، ممکن است مقدمه باشد تا شهریور ماه پرونده هسته ای به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع شود. در چنین شرایطی روز گذشته وحید جلال‌زاده رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست‌خارجی مجلس با بیان اینکه سفر رافائل گروسی به اسرائیل برای چندمین بار اثبات کرده که سازمان انرژی اتمی به جای اینکه فنی باشد، تبدیل به سازمانی سیاسی شده است، اعلام کرد: دولت را مکلف کردیم در یک بازه زمانی اگر تحریم‌ها برداشته نشد باید به اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی پایان داده شود. وی همچنین تاکید کرده است که اگر قطعنامه صادر شود حتما در فرآیند مذاکرات برجامی با 1+4 تجدید نظر خواهیم کرد.
مذاکرات در محاق
از سوی دیگر در شرایطی که میخاییل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین ارائه پیش نویس قطعنامه علیه ایران را رویکردی تردید آمیز عنوان کرده است، برخی از کارشناسان معتقدند که لحن پیش نویس قطعنامه ارائه شده علیه ایران به شورای حکام لحنی ملایم دارد و به نظر نمی رسد که کشورهای غربی خواهان ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت باشند؛ استدلال این کارشناسان بر این مبناست که در صورت ارائه پرونده ایران به شورای امنیت و بازگشت به نقطه قبل از سال 2015، عملاً اتمام و مرگ برجام به صورت رسمی اعلام می شود و به همین دلیل احتمالاً هیچ یک از شرکای برجام حاضر نیستند حداقل در افکار عمومی بین المللی، مسئول پایان یافتن توافق هسته ای قلمداد شوند. همچنین این اقدام مشخص نیست که دامنه تحولات را به چه سمت و سویی هدایت می کند، اما به احتمال زیاد بر تنش های شدیدتر میان ایران و کشورهای غربی دامن خواهد زد.
اما در نقطه مقابل ارائه قطعنامه و تصویب آن در جلسات امروز و فردای شورای حکام هم مسیر تازه ای در توافق هسته ای قلمداد می شود؛ چرا که اولاً در همکاری میان ایران و آژانس تاثیر قابل ملاحظه ای گذاشته و از سوی دیگر بر دامنه بی اعتمادی ها به صورت فزاینده‌تری دامن می‌زند. در واقع مواضع آژانس در طول ماه های گذشته و همسویی آن برای تشدید فشارها بر روی ایران از هم اکنون بر شکاف میان ایران و آژانس افزوده است و به همین دلیل مسئله مذاکرات وین را نیز با دشواری‌هایی مواجه خواهد کرد؛ چرا که طرف‌های غربی اگر پس از دو ماه وقفه قرار باشد مذاکرات از سر گرفته شود به احتمال فراوان از همین اظهارنظرهای آژانس به عنوان اهرم فشارعلیه ایران استفاده خواهند کرد و ایران نیز طبعاً همانطور که اعلام کرده مواضع آژانس را سیاسی و جانبدارانه تلقی خواهد کرد. در نتیجه عمده وقت و موضوع مذاکرات احتمالی حول همین محور خواهد بود و دیگر زمان یا اراده خاصی برای حل و فصل سایر اختلاف نظرها باقی نمی‌ماند. در نتیجه در چنین فضایی نمی‌توان انتظار گشایش خاصی را در توافق هسته‌ای داشت.
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» دومین روز نشست شورای حکام را بررسی می کند
شکاف عمیق میان ایران و آژانس
اقامه نماز بر پیکر مرحوم دعایی توسط رهبر انقلاب
ماجرای دزدی از صندوق امانات بانک ملی چیست؟
سرقت سینمایی از بانک
جلال خوش‌چهره
آژانس کج می‌کند اما اکنون نمی‌ریزد
تاکید مورا بر نقش مثبت عمان در حل مشکلات پرونده هسته‌ای ایران
جامعه در شکاف سنت و مدرنیته
امضای دو تفاهم‌نامه امنیتی و زیارتی بین ایران و عراق
