ضربه گروسی به اعتماد ایران

حشمت‌ا... فلاحت‌پیشه تحلیلگر مسائل سیاست خارجی  
 
 
 


شرايط کنوني در مذاکرات بديل تاريخي ندارد و نمي‌توان آن را با زمان جنگ تحميلي يا هر مقطع ديگري شبيه سازي کرد. حتي اگر مرگ برجام هم برسد به معناي جنگ نيست. وقتي همکاري فني ايران و آژانس همراه با مذاکرات سياسي پيش نرفت، به‌طور طبيعي با وقفه مواجه شد. مذاکرات سياسي در نهايت به آنجا انجاميد که روي متن تعهد ايران و متن تعهد طرف‌هاي ديگر توافق شد و در همين زمان موضوع همکاري ايران و آژانس هم پيش مي‌رفت اما وقتي مذاکرات متوقف شد روند همکاري ايران و آژانس نيز دچار وقفه شد. آنچه به اعتماد ايران به آژانس خيلي ضربه زد سفر آقاي گروسي به سرزمين‌هاي اشغالي بود. در واقع گروسي به جايي رفت که عضو آژانس بين‌المللي انرژي اتمي نيست، با داشتن 80 تا 200 بمب هسته‌اي بزرگ‌ترين و آشکارترين تخلفات را از مقررات آژانس دارد مطرح مي‌کنند. آقاي گروسي در سفر به سرزمين‌هاي اشغالي بدون آنکه بحثي درباره اقدامات خطرسازي رژيم صهيونيستي به ميان بياورد درباره اسناد صهيونيست‌ها عليه ايران صحبت کرد که صحبت‌هاي او فراتر از بحث سياسي بود. همواره ايران اين موضوع را مطرح مي‌کرد که آژانس برخورد سياسي با برنامه هسته‌اي تهران دارد اما گروسي الان يک برخورد همراه با عناد را عليه ايران شکل داد و اين در مناسبات بين ايران و آژانس بي‌سابقه بود. آمريکا و اروپايي‌ها مي‌کوشند متني را شکل بدهند که با مخالفت روسيه و چين مواجه نشود، در واقع بيشتر متني هشداري باشد تا ايران به همکاري بيشتر با آژانس وادار شود، معناي اين قطعنامه نيز ارجاع پرونده ايران به شوراي امنيت سازمان ملل نيست. در گذشته بعد از سلسله مباحثي که در شوراي حکام شکل گرفت، پرونده ايران از شوراي حکام با رأي اجماعي به شوراي امنيت سازمان ملل متحد رفت اما الان در اين مرحله قرار نيست پرونده ايران به شوراي امنيت برود اما آمريکا، اروپا و آژانس مي‌خواهند هشداري به ايران بدهند، بر همين اساس قصد دارند با متن تعديل شده‌اي چين و روسيه را نيز با خود همراه کنند. البته اين امکان وجود دارد که ايران و آژانس توافقي کنند که مانع از صدور قطعنامه شود که سال گذشته نيز چنين اتفاقي افتاد. ايران مي‌توانست به گونه‌اي عمل کند که پرونده هسته‌اي به اين مرحله نرسد. امکان توافق فراهم بود متأسفانه اين توافق شکل نگرفت. فقط توليد بمب اتم مي‌توانست پرونده هسته‌اي ايران را از يک روند مسالمت آميز ديپلماتيک به يک روند اضطراري بکشاند. وقتي ايران به سمت توليد بمب اتمي نرفته و نمي‌رود معنايش آن است که علاوه بر عزم سياسي دشمنان ايران، تيم ديپلماسي ايران نيز قوي عمل نکرده است.