کشورهای غربی: آماده توافق هستیم

گروه سیاسی/ پس از تلاش‌های مناقشه برانگیز کشورهای غربی در همدستی با رژیم صهیونیستی، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چهارشنبه شب گذشته از رویکرد جانبدارانه خود از این کشورها با تصویب قطعنامه علیه ایران رونمایی کرد. اقدامی که تهران با توقف فعالیت دوربین‌های فراپادمانی به آن واکنش قاطعی نشان داد و همین باعث شد تا کشورهای غربی مواضع خود را تلطیف کرده و از آماده بودن شرایط برای دستیابی به توافق سخن بگویند. این در حالی است که قطعنامه علیه ایران در نشست غیر علنی ۳۵ عضو شورای حکام به بهانه اینکه ایران در مورد کشف آثار اورانیوم در سه مکان ادعایی توضیح قانع کننده نمی‌دهد، با رأی مثبت ۳۰ کشور و مخالفت چین و روسیه و رأی ممتنع سه کشور هند، لیبی و پاکستان به تصویب رسید. این اقدام در حالی صورت گرفت که ایران دست روی دست نگذاشته و حتی یک روز پیش از تصویب آن، اقدام تلافی‌جویانه خود به این قطعنامه را با قطع بخش مهمی از دسترسی‌های آژانس به فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان در دست اجرا قرار داده بود. ناگفته پیداست که کشورهای غربی شورای حکام و در رأس آنها سه کشور اروپایی طرف توافق هسته‌ای در حالی به آنچه امریکا در خروج یکجانبه خود از این توافق صورت داده، بی اعتنا بوده و حتی این کشور را در بازی جدید علیه ایران در آژانس همراهی کرده‌اند. در موضعگیری صریح آیت‌الله رئیسی، رئیس جمهور کشورمان به صدور قطعنامه جدید، ایستادگی بر رویکرد کشور در پیگیری فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای و تداوم تلاش برای تحقق همه اهداف در زمینه هسته‌ای و لزوم پایبندی بی چون چرای غرب به برجام برای اجرای آن توسط ایران حائز اهمیت ویژه‌ای برای بازتاب در رسانه‌های جهان بود. رئیس جمهور کشورمان با تأکید بر اینکه تهران هراسی از قطعنامه‌ها ندارد، اعلام کرد: «ایران یک قدم از مواضع خود عقب‌نشینی نخواهد کرد.» نیک پیداست که جمهوری اسلامی ایران تعهدی بیشتر از توافق 2015 را نخواهد پذیرفت و با وجود انتقادات به برجام و حداقلی بودن منافع آن به چیزی کمتر از آن هم رضایت نخواهد داد.
غیرفعال سازی دوربین‌های فراپادمانی
امریکا و سه کشور اروپایی در حالی پیش‌نویس قطعنامه ادعایی که خواستار پاسخگویی ایران درباره فعالیت در سایت‌های ادعایی شدند که مقام‌های صهیونیستی از جمله «نفتالی بنت»، نخست وزیر رژیم صهیونیستی به استقبال آن رفتند. چه آنکه مبنای این قطعنامه را اطلاعات ساختگی و موهومی ساخته بود که محافل غربی و صهیونیستی در اختیار آژانس قرار داده بودند.  
انتظار می‌‌رفت که اقدام آژانس با پاسخ درخوری از سوی تهران روبه‌رو شود. ساعتی پیش از تصویب قطعنامه، وزیر امور خارجه کشورمان درباره اقدام قطعی ایران در برابر امریکا در مسیر قطعنامه شورای حکام آژانس هشدار داد. او در دیدار جمعی از خانواده‌های ایرانی مقیم هند در دهلی نو گفت: «اگر طرف مقابل در پی مسیر تهدید و قطعنامه باشد ما هم، دست بسته باقی نخواهیم ماند.» در پی این هشدار بود که محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان در واکنش به صدور قطعنامه شورای حکام علیه ایران با بیان اینکه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اسیر صهیونیست‌هاست، اعلام کرد: «ایران براساس برجام و برای نشان دادن اعتمادسازی، دوربین‌های فراپادمانی را پذیرفته بود اما حالا به باقی مانده حسن نیت خود نیز خاتمه می‌دهد.» اسلامی با اشاره به اینکه اراده‌ای در شخص مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مشاهده نمی‌شود که از شفاف سازی ایران قانع شود، اعلام کرد: «ما به فعالیت تعدادی از دوربین‌های فراپادمانی آژانس خاتمه دادیم و در روزهای آینده به فعالیت بقیه خاتمه می‌دهیم که کلاً تعداد آنها ۱۷ الی ۱۸ عدد است.» او افزود: «ماشین‌های سانتریفیوژ جدید را نصب کرده و گازدهی را شروع کردیم. برای گازدهی ماشین‌های پیشرفته بازرسان آژانس آمدند و بازدید کردند.» سازمان انرژی اتمی ایران ساعاتی پیش از تصویب قطعنامه شورای حکام نیز با صدور بیانیه‌ای از قطع فعالیت‌ تعدادی از دوربین‌های فرا‌پادمانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران خبر داده بود.


وزارت خارجه هم در بیانیه‌ای قطعنامه شورای حکام را اقدامی سیاسی، نادرست و غیرسازنده خواند و اعلام کرد که این قطعنامه براساس گزارش شتابزده و غیرمتوازن مدیرکل آژانس و مبتنی بر اطلاعات دروغین و ساختگی رژیم صهیونیستی صورت گرفته و نتیجه‌‌ای جز تضعیف روند همکاری و تعاملات جمهوری اسلامی ایران با آژانس دربر نخواهد داشت. وزارت خارجه کشورمان همچنین افزوده است: «جمهوری اسلامی ایران به دلیل رویکرد غیرسازنده آژانس و تصویب قطعنامه یادشده گام‌های عملی متقابلی را اتخاذ کرده که نصب سانتریفیوژهای پیشرفته و غیرفعال سازی دوربین‌های فرا پادمانی از جمله آنها است.»
گروسی: روز خوبی نیست
واکنش ایران در قطع دسترسی‌های فراپادمانی آژانس با واکنش «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس در نشست خبری پنجشنبه گذشته و پس از تصویب قطعنامه منجر شد. «گروسی» با بیان اینکه «امروز، روز خوبی نیست» اعلام کرد که ایران اختیارات نظارتی آژانس را بشدت کم کرده و اگر این وضعیت سه تا چهار هفته دیگر ادامه داشته باشد، برجام ضربه مهلکی خواهد خورد.
پیش از آن، آژانس در گزارشی اعلام کرده بود که تصمیم ایران برای حذف تجهیزات نظارتی، یک دستگاه اندازه‌گیری آنلاین غنی‌سازی در نطنز و یک دستگاه جریان‌سنج در تأسیسات تولید آب سنگین را دربر می‌گیرد. همچنین گفته شد که در روز 18 خردادماه بازرس‌های آژانس، برداشتن دوربین‌های نظارتی خود از مرکز تحقیقاتی تهران و دو کارگاه ساخت قطعات سانتریفیوژ در اصفهان را آغاز کردند. در این گزارش تصریح شده دوربین‌ها و داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط آنها در اماکن مورد نظر در انبارهای مهر و موم‌شده توسط آژانس قرار داده شده‌اند. به گفته مدیرکل آژانس، دوربین‌هایی که قطع می‎شود در مراکز تحقیقاتی و تولید سانتریفیوژ  نصب شده بود. «گروسی» در کنفرانس مطبوعاتی خود همچنین اعلام کرد که ایران طرحی برای نصب سانتریفیوژهای بیشتر دارد که باید به ما گزارش بدهد.
عقب‌نشینی اروپا و امریکا
ساعتی پس از موضعگیری ادعایی مدیرکل آژانس، سه کشور اروپایی طرف برجام همراه با امریکا به اقدام جدید تهران واکنش نشان دادند، واکنشی که نشان‌دهنده عقب‌نشینی‌هایی از صحبت‌های رادیکال روزهای گذشته می‌باشد. «رابرت مالی»، نماینده ویژه وزارت خارجه امریکا در امور ایران در پیامی توئیتری مدعی شد: «راه خروج ایران از بحران هسته‌ای این است که با آژانس برای حل مشکلاتی که بر سر نظارت بر برنامه هسته‌ای‌اش دارد، همکاری کند و به تعهدات برجام بازگردد و همزمان به لغو تحریم‌های امریکا برسد.» «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه امریکا هم با این ادعای عجیب که قطعنامه ضد ایرانی آژانس ارتباطی به برجام ندارد، مدعی شد: «این قطعنامه، در کانون وظایف آژانس و تعهدات ایران ذیل معاهده منع اشاعه قرار دارند نه در کانون توافق هسته‌ای.» او البته در ادامه با اشاره به اینکه امریکا کماکان خود را به بازگشت دوجانبه به اجرای برجام متعهد می‌داند، مدعی شد: «ما آماده‌ایم توافق را بر مبنای تفاهمات به دست‌آمده با متحدان اروپایی‌مان در وین طی ماه‌های گذشته به خاتمه برسانیم.»
سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان نیز در بیانیه‌ای مشترک به اقدامات تلافی جویانه ایران برای قطع دسترسی‌های فراپادمانی آژانس واکنش نشان دادند. براساس این بیانیه سه کشور اروپایی ادعا کرده‌اند که هنوز هم برای نهایی کردن توافق برجام حاضرند.
روسیه: احمقانه است
«میخائیل اولیانوف»، نماینده دائم روسیه در آژانس که کشورش به قطعنامه شورای حکام رأی منفی داده بود، این قطعنامه را احمقانه توصیف کرد و بار دیگر از غربی‌ها بابت انتخاب این مسیر بشدت انتقاد کرده است. «اولیانوف» در توئیتر نوشت: «جدیدترین خبرها از ایران را شنیدید؟ حالا فهمیدید چرا روسیه دیروز به قطعنامه احمقانه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه ایران رأی مخالف داد؟ متأسفانه، همتایان غربی ما نشان می‌دهند هیچ درکی از وضعیتی که در آن قرار داریم، ندارند» اکنون با اقدام بموقع تهران، پروژه فشار سیاسی غرب با پوشش قطعنامه شورای حکام برای عقب‌نشینی کشورمان از خواسته‌های قانونی و مشروع خود، با شکست مواجه شده است. به نظر می‌رسد این مهم، پیامی قابل تأمل برای کشورهایی دارد که تلاش می‌کنند خواسته‌های فرابرجامی خود را در توافق پیش رو بگنجانند. صحبت‌های کمی متفاوت مقامات اروپایی و امریکایی نشان می‌دهد مقاومت فعالانه ایران و اقدامات متقابل توسط آژانس توانسته است مواضع آنها را اندکی به واقعیت نزدیک نماید.