تولید گندم در خوزستان رکورد زد

زهره افشار
خبرنگار
برداشت گندم در استان‌های گندم‌خیز کشور از جمله خوزستان و فارس در جریان است و با وجود تنش آبی که بر بخش کشاورزی سایه انداخته و در خوزستان موجب از بین رفتن 136 هزار هکتار گندم دیم و در فارس موجب از بین رفتن 150 هزار هکتار گندم آبی و دیم شده اما کشاورزی متکی به فناوری و اصلاح شیوه کشت، موجب شده بخشی از کمبود ناشی از خشکسالی جبران شود.
خوزستان امسال مانند دیگر استان‌ها با تنش آبی مواجه بود و خشکسالی موجب از بین رفتن 80 درصد گندم دیم شد اما این استان با به زراعی توانست کاهش تولید ناشی از خشکسالی را با افزایش عملکرد در هکتار جبران کند.


این استان جنوبی امسال باز هم بزرگ‌ترین تولیدکننده گندم در کشور شد. در حال حاضر یک میلیون و 352 هزار تن گندم از کشاورزان این استان خریداری شده است و این در حالی است که وزارت جهاد کشاورزی هدفگذاری خرید یک میلیون تنی را برای این استان در نظر گرفته بود.
«خدارحم امیری‌زاده»رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان در گفت‌و‌گو با «ایران» تصریح کرد: در سال زراعی جاری (از مهر ۱۴۰۰) با تغییر الگوی کشت پاییزه موفق شدیم در تولید گندم به رکوردی قابل قبول برسیم. وی افزود: در سال زراعی جاری با وجود اینکه نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۱ درصد کاهش بارندگی داشتیم اما تا کنون توانسته‌ایم 24 درصد بیشتر از سال گذشته گندم بخریم که یکی از رکوردهای بسیار خوب استان خوزستان طی دو دهه گذشته است. در ضمن تاکنون ۹۰ درصد مطالبات گندمکاران پرداخت شده است.
توسعه کشاورزی قراردادی و به زراعی
 رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان در تشریح این عملکرد مناسب گندم توضیح داد: امسال در قالب تغییر الگوی کشت توانستیم در 120 هزار هکتار از اراضی گندم‌کاری استان طرح «گندم بنیان» را اجرا کنیم که مبتنی بر کشاورزی علمی بود و یک گروه از کارشناسان به کمک گندم‌کاران آمدند تا به زراعی، تغذیه و کارهای فنی مزرعه را فراتر از مدیریت همیشگی مزرعه اجرا کنند.
از سوی دیگر امسال 70 هزار هکتار از اراضی گندم‌کاری خوزستان به شکل قراردادی بود و باتوجه به گرانی نهاده‌ها خیلی به کشاورزان کمک کرد زیرا بذر و کود و دیگر نهاده‌ها به رایگان در اختیارشان قرار گرفت و وقتی گندم خود را تحویل دادند هزینه نهاده‌ها از حساب‌شان کم شد. این اقدامات در شرایطی انجام شد که ما با کاهش شدید بارش روبه‌رو بودیم و 80 درصد از 170 هزار هکتار کشت گندم دیم ما به‌ دلیل خشکسالی از بین رفت و در 20 درصد مابقی هم عملکرد در هکتار بشدت پایین بود . البته در بخش گندم آبی خوشبختانه به‌ دلیل خنکی نسبی هوا و کارهای به زراعی که انجام دادیم درصد ناچیزی از اراضی دچار خسارت شد. اجرای این طرح‌های علمی در خوزستان خوشبختانه منجر به افزایش عملکرد در هکتار شد وبا رساندن میانگین عملکرد در هکتار گندم به بالای 3 تن در هکتار توانستیم کاهش تولید ناشی از خشکسالی را جبران کنیم. به گفته وی امسال تولید گندم در خوزستان به یک میلیون و 650 هزار تن خواهد رسید. امیری‌زاده تأکید کرد: این می‌تواند سرمشق موفقی برای گندم‌کاری خوزستان در سال‌های آتی و البته دیگر استان‌ها باشد که واقعیت خشکسالی را بپذیرند و با کشاورزی علمی به نوعی خود را با تنش آبی سازگار کنند و محدودیت‌های خشکسالی را با عملکرد در هکتار جبران کنند.
وی همچین در پاسخ به این پرسش که آیا امسال با توجه به بحران اوکراین و کمبود احتمالی گندم برای کشورهای همسایه، شاهد هجوم دلالان کشورهای همسایه مانند سال‌های قبل برای خرید قاچاق گندم بودیم، توضیح داد: با توجه به احتمالی که در این خصوص می‌دادیم امسال کنترل شدیدی در چگونگی نقل وانتقال گندم داشتیم و مرزها درشهر‌ها و مناطق مرزی بشدت از سوی نیروی انتظامی کنترل و مسدود شد و خوشبختانه تاکنون در این زمینه مشکلی نداشته‌ایم.
برداشت گندم نیمی از مزارع فارس
استان فارس رتبه دوم تولید گندم کشور را دراختیار دارد. در این استان مدتی است برداشت گندم از جنوب استان آغاز شده و حال برداشت گندم در این استان به نیمه رسیده است. کشاورزان در این استان از پیدا شدن سرو کله دلالان برای خرید گندم با قیمت هر کیلو 14 هزار تومان و بالاتر از نرخ دولتی خبر می‌دهند و درعین حال ترجیح می‌دهند محصولی را که با خون دل به ثمر رسانده‌اند برای قوت مردم کشور خود بدهند، البته گندم‌کاران هم گلایه‌هایی از کمبود نهاده دارند.
«مهدی صادقی» مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان فارس در گفت‌وگو با «ایران» در خصوص وضعیت برداشت گندم در استان توضیح داد: کشاورزان گندم‌کار استان 260 هزار هکتار گندم آبی و 145 هزار هکتار گندم دیم کشت کرده بودند.
متأسفانه به‌ دلیل خشکسالی که فارس را نیز فرا گرفته است در گندم آبی تنها 200 هزار هکتار محصول قابلیت برداشت دارد و حدود 60 هزار هکتار گندم آبی ما 100 درصد خسارت دیده و کلاً از بین رفته است . در مورد گندم دیم وضعیت به مراتب بدتر است به‌گونه‌ای که از 145 هزار هکتاری که کشت شد تنها 55 هزار هکتار قابلیت برداشت دارد و 90 هزار هکتار گندم دیم را از دست داده‌ایم درهمین حال در مابقی سطح زیر کشت گندم آبی و دیم که قابلیت برداشت دارند نیز با کاهش 20 درصدی عملکرد در هکتار به‌طور میانگین روبه‌رو هستیم.
به گفته وی هر هکتار از اراضی گندم‌کاری استان فارس در شرایط عالی آب و هوایی 2 تا 2،5 تن محصول می‌دهد که این میزان در شرایط نرمال در حدود 1،2 تن است ولی امسال آنچه تاکنون برداشت کرده‌ایم 230 کیلوگرم در هکتار است.
به گفته وی تاکنون نیمی از گندم استان فارس برداشت شده است.
معاون زراعت سازمان جهاد کشاورزی فارس با بیان اینکه در ابتدای فصل پیش‌بینی تولید 930 هزار تن تولید برای گندم را داشتیم گفت: ولی با تنش آبی که دامن بخش کشاورزی را گرفته انتظار می‌رود تولید گندم استان فارس در نهایت به 650 تا 700 هزار تن برسد. وی همچنین اعلام کرد: جز گندم مصرفی کشاورزان در استان فارس تا تاریخ 17 خرداد ماه جاری 250 هزار تن گندم خریداری شده است.
وی در پاسخ به گلایه کشاورزان گندم‌کار فارس مبنی بر تأخیر دوهفته‌ای واریز پول خرید تضمینی گندم از کشاورزان تصریح کرد: در اوایل برداشت گندم پول خرید تضمینی گندم 48 ساعته به حساب گندم‌کاران می‌رفت اما در حال حاضر این زمان به 10 تا 12 روز افزایش یافته است که در حال رایزنی با وزارتخانه برای کم کردن این زمان هستیم. وی خاطرنشان کرد: با هدف جلوگیری و کنترل قاچاق احتمالی گندم خروج هر گونه گندم از استان ممنوع شده ضمن اینکه با هر گونه احتکار گندم نیز بشدت برخورد می‌شود. وی همچنین در خصوص کیفیت گندم تولیدی فارس نیز گفت: خوشبختانه امسال سطح زیادی با آفت سن گندم درگیر نبود و ما در حال نمونه‌گیری برای تعیین کیفیت گندم هستیم. وی اظهار کرد: در کنار به‌روز شدن پرداخت بهای گندم کشاورزان مقرر شده که هیچ‌گونه برداشت از حسابی هم به خاطر معوقات بانکی و بدهی‌های کشاورزان توسط بانک عامل انجام نشود.
هجوم دلالان کشور‌های همسایه برای خرید گندم
«اسد عباسی» یکی از گندم‌کاران استان فارس است که در منطقه نقش رستم مرودشت 10 هکتار گندم‌کاری دارد. وی تأکید کرد: امسال با وجود خشکسالی و کمبود شدید نهاده‌های تولید، گندم‌کاران از جان مایه گذاشتند تا گندم را به ثمر برسانند.
وی افزود: کود فسفات آمونیوم یکی از نهاده‌های کاملاً ضروری برای تولید گندم است که پارسال قیمت هر کیسه آن 300 هزار تومان بود و امسال با وجود اینکه قیمتش به یک میلیون و200 هزار تومان رسیده بود ولی باز هم پیدا نمی‌کردید.
وی گفت: اینکه فقط در حرف از کشاورز حمایت می‌شود کشاورزان را دلسرد می‌کند ما اگر همین پولی را که چندین ماه است برای کاشت و داشت گندم هزینه کرده‌ایم یک ماشین می‌خریدیم و کار دیگری نمی‌کردیم الان سود بیشتری نصیب ما می‌شد. در حال حاضر اگر کشاورزی فرضاً بخواهد یک کیلوگرم گوجه‌فرنگی صادر کند باید کیلویی 6 هزار تومان تعرفه صادراتی بپردازد ولی خودتان ببینید صادرکننده سیمان برای صادرات هر کیلو سیمان چقدر می‌پردازد.
وی با اشاره به اینکه برداشت گندم در این منطقه از 10 روز دیگر آغاز می‌شود افزود: در حالی‌که دولت قیمت خرید تضمینی گندم را 11 هزار و 500 تومان برای محصول ما اعلام کرده الان چندین روز است سرو کله دلالان از کشورهای همسایه برای خرید قاچاقی گندم ما با کیلویی 14 هزار تومان پیدا شده است. البته ما با توجه به وضعیت اقتصادی کشورمان و مشکلات مردم ترجیح می‌دهیم گندم را به مراکز خرید تحویل بدهیم ولی واقعاً از دولت انتظار حمایت بیشتر داریم ما نمی‌گوییم گندم را با قیمت بیشتری از گندم‌کاران بخرید بلکه ما انتظار داریم دولت در کنترل تورم همت کند تا همه مردم از جمله قشر کشاورز این همه متحمل فشاراقتصادی نشود.

نیم نگاه

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان: امسال در قالب تغییر الگوی کشت توانستیم در 120 هزار هکتار از اراضی گندمکاری استان طرح «گندم بنیان» را اجرا کنیم که مبتنی بر کشاورزی علمی بود و یک گروه از کارشناسان به کمک گندمکاران آمدند تا به زراعی، تغذیه و  کارهای فنی مزرعه را فراتر از مدیریت همیشگی مزرعه اجرا کنند