روزنامه وطن امروز
1401/03/22
یکشنبه‌های توبه
محمدامین علیدوست: یکی از ویژگی‌های عرفان اسلامی، بهره‌گیری از عنصر زمان و مکان است. در واقع سالک، مراقب است که هر لحظه و هر روزش را نردبانی کند به سوی لاهوت. به همین خاطر است که اساتید اخلاق در تاریخ اسلام دست به نگارش کتاب‌هایی زده‌اند که پر است از ادعیه و نماز و اذکار متناسب با ایام و لیالی ماه‌های سال؛ از کتاب‌های سید اهل مراقبه، جناب سید بن طاووس گرفته تا المراقبات میرزا جوادآقای ملکی تبریزی و مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی. در بین همه نمازها و اذکار، نماز یکشنبه ذیالقعده بین علمای اخلاق از شهرت و اهمیت خاصی برخوردار است. نماز یکشنبه ذیالقعده، نماز مستحبی و 4 رکعتی است که در روزهای یکشنبه ماه ذیالقعده خوانده میشود و فضایل بسیاری از جمله آمرزش گناهان و با ایمان مردن برای آن در روایات آمده است. برای این نماز ثواب زیادی ذکر شده، از جمله اینکه سید بن طاووس در کتاب اقبال الاعمال روایتی از رسول اکرم(ص) نقل کرده که حضرت فرمود: هر که این نماز را به جا آورد توبه او مقبول و گناهانش آمرزیده شود، دشمنان او در روز قیامت از او راضی شوند، با ایمان می‌میرد، دین و ایمانش از وی گرفته نمی‌شود، قبرش گشاده و نورانی شده و والدینش از او راضی گردند، مغفرت شامل حال والدین او و ذریه او گردد، توسعه رزق پیدا کند، ملک‌الموت با او در وقت مردن مدارا کند و به آسانی جان دهد. مقام معظم رهبری سال ۹۴ درباره اهمیت نماز یکشنبه‌های این ماه فرمودند: «روزهای یکشنبه ماه ذی‌قعده ایام توبه و انابه است و عملی دارد که مرحوم عارف بزرگوار حاج میرزا جواد آقای ملکی در المراقبات نقل می‌کند از رسول مکرم اسلام که خطاب به اصحاب خود فرمود: کدام از شماها مایلید توبه کنید؟ همه گفتند ما می‌خواهیم توبه کنیم. ظاهرا ماه ذی‌قعده بوده است- طبق این نقل و این روایت حضرت فرمودند که در روزهای یکشنبه این ماه این نماز را -یک نمازی با یک خصوصیتی در مراقبات ایشان ذکر می‌کنند انجام بدهید. غرض، ایام در ماه ذی‌قعده که اول ماه‌های حرام است در این ۳ ماه متوالی، ایام و لیالی مبارک و متبرکی است، پر از برکات است؛ باید از اینها استفاده کرد». (18/۶/94 در دیدار اقشار مختلف مردم) کیفیت نماز ذیالقعده آنچنان که سید بن طاووس نقل کرده بدین شرح است: روز یکشنبه غسل به‌جا آورد، وضو بگیرد و ۴ رکعت نماز بخواند، در هر رکعت سوره «حمد» را یک مرتبه و سوره «توحید» را ۳ مرتبه و سوره «فلق» را یک مرتبه و سوره «ناس» را یک مرتبه بخواند و پس از نماز، 70 مرتبه استغفار کند و استغفار را با «لَاحَوْلَ وَلَا قُوَّهَ إِلّا بِاللهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ؛ نیرویی جز خدای والای بزرگ نیست» ختم کند. سپس بگوید: «یَا عَزِیزُ یَا غَفَّارُ اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَذُنُوبَ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِناتِ فَإِنَّهُ لَایَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلّا أَنْتَ» ای توانا، ای آمرزنده، گناهان من و همه مردان و زنان مؤمن را بیامرز که گناهان را جز تو کسی نمی‌آمرزد.