روزنامه وطن امروز
1401/03/22
تعرفه یاغی
گروه فرهنگ و هنر: افزایش هزینه اشتراک ماهانه یکی از شبکه‌های نمایش خانگی به 125 هزار تومان -که با احتساب مالیات این رقم به 136 هزار تومان می‌رسد- موجب اعتراض‌هایی از سوی برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی شده است. به گزارش «وطن‌امروز»، انحصاری که در سال‌های اخیر برای فیلیمو و چند پلتفرم دیگر شبکه نمایش خانگی به وجود آمده است، موجب عدم پاسخگویی این مجموعه‌ها در قبال رفتارهایی شده است که از نظر بسیاری از کاربران منطق درستی بر آن حاکم نیست. تاثیرات منفی انحصار و مواجهه محتوایی صرف از سوی نهادهای ناظر موجب شده است رفتارهایی چون افزایش هزینه اشتراک که منطق درستی بر آن حکمفرما نیست، از نظر مسؤولان دور بماند. خلاصه شدن تخلفات شبکه نمایش خانگی در مساله «ممیزی»، مساله‌ای است که اتفاقا به نفع این پلتفرم‌هاست، چرا که باعث میشود با غوغاسالاری در فضای مجازی، مشکلات متعدد خود را به حاشیه ببرند. گفته میشود تخلف اخیر یکی از پلتفرم‌های شبکه نمایش خانگی در پخش بدون مجوز یک سریال موجب شده تا گمانه‌زنی‌هایی درباره ابطال مجوز آن وجود داشته باشد. پیش‌تر، رئیس ساترا درباره نظارت بر رسانه‌های صوتی و تصویری فراگیر، الزام قانونی صداوسیما و برخورد با فیلیمو و نماوا توضیحاتی ارائه کرده و گفته بود: «ابطال مجوز فیلیمو و نماوا هنوز قطعی نشده است. فیلیمو و نماوا پلتفرم‌های وی‌اودی که بخش اعظم بازار انتشار فیلم و سریال آنلاین را در ایران در اختیار دارند، از زمستان ۹۸ در پی توافق با ساترا، نظارت این سازمان را پذیرفتند». یکی از گزاره‌هایی که درباره شبکه‌های نمایش خانگی مطرح می‌شد این بود که این پلتفرم‌ها به دلیل برخوردار بودن از حمایت همه‌جانبه و گرفتن حق اشتراک، نباید تبلیغات پخش کنند. در حالی که این اتفاق نباید بیفتد، هنگام پخش محتواهایی برای کودکان هم تبلیغ سریال‌های دیگر که برچسب رده سنی خورده‌اند، پخش میشود. یکی از رسانه‌ها درباره اقدام اخیر فیلیمو در افزایش هزینه اشتراک نوشته است: این پلتفرم نمایش خانگی با حذف رقبا و انحصارگرایی در حوزه پخش فیلم و سریال موفق به کسب چنین جایگاهی در میان مخاطبان شده و هم‌اکنون که مخاطب بسیاری جذب کرده بدون در نظر گرفتن حقوق مصرف‌کننده، نرخ خود را چندین برابر کرده است. اگر بپرسید که نمایش خانگی در محتوا و فرم عملکرد خصوصی دارد، به چه دلیل افزایش قیمت اینچنینی دارید؟ و پول تبلیغات شما به کجا می‌رود؟ سریعا خود را پشت نقاب هزینه‌ها و خصوصی‌سازی پنهان می‌کنند و از آزادی خود در قیمت‌گذاری و تبلیغات می‌گویند. اگر به آنها بگویید به چه دلیل فیلم‌هایی که اساس آنها مناسب خانواده نیست را در صدر تبلیغات خود می‌گذارید؟ سریعا شروع به مایه گذاشتن از مخاطبانی می‌کنند که معلوم نیست سلیقه واقعی آنها را با کدام ابزار سنجیده‌اند؟! شبکه‌های آزاد خانگی با بی‌نظارتی به پلتفرمی تبدیل شده‌اند که تنها و تنها کسب سود برای آنها در اولویت است. این کسب سود به این قیمت است که تمام ارزش‌های محتوایی که باید مخاطب در این شبکه‌ها به دنبال آن می‌گشت، حذف شده است. نگاه سرمایه‌داری به یک پلتفرم باعث میشود حتی محتواهای تاریخی نیز رفته‌رفته برای خوشایند مخاطب تحریف شود. این موضوع به یک وضعیت پوپولیستی می‌رسد که تنها محتواهای سطحی مورد توجه قرار می‌گیرد در نتیجه این رویکرد آن فاخر بودنی که از یک اثر هنری انتظار می‌رود، برآورده نمی‌شود. این موضوع از یک سو باعث افزایش قیمت پلتفرم‌های نمایش خانگی میشود و از سوی دیگر موجب میشود که طبقه متوسط رو به پایین و حتی متوسط توانایی خرید اشتراک را نداشته باشد. در نتیجه یک مخاطب از قشری خاص تحت پوشش این پلتفرم‌ها قرار می‌گیرد. از این منظر افزایش قیمت‌ها به سلطه نمادینی تبدیل میشود که عدالت توزیع آثار را در کشور از بین می‌برد. به نظر می‌رسد روندی که در خصوصی‌سازی و نئولیبرالیسم در عرصه آموزش پیش گرفته شد، به حوزه نمایش خانگی نیز رسیده است. هر چند این آثار نیز فاخر نیستند و ارزش دیده شدن ندارند اما خود این «ناعدالتی در توزیع» به دلیل خصوصی‌سازی بی‌رویه و افزایش قیمت‌ها یک قدم رو به عقب در زمینه عدالت رسانه‌ای است. به هر شکل افزایش هزینه اشتراک پلتفرم‌های ایرانی نمایش خانگی همچنان با واکنش‌های بسیاری از سوی کاربران روبه‌رو است و مطالبه کاربران این است که چرا هیچ نهادی بر قیمت‌گذاری و عملکرد این پلتفرم‌ها نظارت ندارد. بیشتر شدن ناگهانی تعرفه اشتراک پلتفرم‌های «فیلیمو» در حالی است که تماشای فیلم و سریال از طریق پلتفرم‌های اینترنتی نمایش خانگی (VOD) به یکی از سرگرمی‌های کاربران تبدیل شده و بارها نیز مسؤولان کاربران را به سمت استفاده از پلتفرم‌های ایرانی و جایگزینی آنها با شبکه‌های خارجی تشویق کرده‌اند. با این حال آنچه سبب اعتراض کاربران شده این است که هیچ نظارتی بر عملکرد این پلتفرم‌ها با وجود حمایت‌های مختلف، نیست و هیچ‌گونه شفافیتی در عملکرد آنها دیده نمی‌شود، به همین دلیل مصرف‌کننده برای احقاق حق خود دستش به جایی بند نیست. به همین دلیل شفافیت مالی برای پلتفرم‌های نمایش خانگی ضرورت دارد. پیش‌تر این موضوع به صورت قانونی در اختیار ساترا بود. هر چند که ساترا به عنوان یک سازمان حاکمیتی نمی‌تواند برای پلتفرم‌های ارائه‌دهنده سرویس در بخش خصوصی قیمت‌گذاری کند اما اینطور هم نیست که هیچ نظارتی روی قیمت‌گذاری آنها وجود نداشته باشد. در واقع ساترا می‌تواند با قیمت‌گذاری نادرست VODها برخورد کند. از سوی دیگر ساترا خط قرمزهایی برای قیمت‌گذاری دارد و اگر تحقیقات این چند روز نشان دهد که افزایش قیمت در «فیلیمو» و «نماوا» باعث ضرر به رشد VODها خواهد شد، باید نسبت به آن واکنش نشان دهد. با این حال موج اعتراض کاربران به افزایش نرخ اشتراک پلتفرم‌های پخش آنلاین روز به روز در حال افزایش است و نظرات مختلفی از سوی کاربران در این باره در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شده است. این موضوع از یک سو میزان مخاطبان شبکه‌های خانگی را پایین‌تر می‌آورد و از سوی دیگر موج منفی دیگری را در فضای عمومی جامعه نسبت به افزایش بی‌رویه قیمت‌ها در اذهان مردم ته‌نشین می‌کند. پایه همه این اتفاقات عدم شفافیت و مشخص نبودن پول‌های بسیار کلانی است که در این پلتفرم‌های خانگی جابه‌جا میشود؛ موضوعی که نیازمند توضیح مسؤولان مربوط در این امر است.