توقف مترو در ایستگاه بی‌پولی و فرسودگی
سیمین برادران-شهروندآنلاین؛ متروی تهران در سال 1377 به‌طور رسمی کار خود را آغاز کرد و حالا بعد از 25سال حال‌وروز خوبی ندارد. عدم‌توسعه کامل خطوط مترو تنها مشکل حمل‌ونقلی این ناوگان انبوه‌بر نیست. نقص فنی به دلایل مختلف خود تشویش بسیاری برای شهروندان متروسوار ایجاد کرده است. اگر نگاهی به مشکلات متروی تهران طی 6ماه گذشته بیندازیم متوجه ایراد جدی در این وسیله حمل‌ونقلی می‌شویم.
مشکلات مترو طی چندماه گذشته
گرچه نقص فنی طی سالیان گذشته به کررات وجود داشته است و مربوط به دوره خاصی از مدیریت شهری نمی‌شود، اما می‌توان با نگاهی گذرا به آخرین مشکلات حوزه مترو به چالش بزرگ فرسودگی خطوط پی برد.
18 اردیبهشت سال‌جاری؛ به علت مشکل برق در یکی از قطارها در ایستگاه شریعتی دود در آن پخش شده بود که در برخی از خبرها به اشتباه گفته شد قطار دچار آتش‌سوزی شده است.
4 اردیبهشت ماه سال‌جاری؛ نقص فنی خط چهار متروی تهران در ایستگاه شهید کلاهدوز موجب اختلال حدود ۴۰ دقیقه‌ای در این خط شد.
15 اسفند 1400؛ نقص فنی در یکی از تجهیزات کنترلی خط یک متروی تهران در محدوده ایستگاه شهید بهشتی باعث ایجاد اختلال در اعزام یک قطار و افزایش زمان سیر حرکت در قطارهای دیگر این خط شد.
18 بهمن 1400؛ نقص فنی در یکی از قطارهای خط ۴ مترو موجب توقف ۱۵دقیقه‌ای سایر قطارها در هر ایستگاه و ازدحام جمعیت شد.
۱۳ دی ماه 1400؛ یکی از قطارهای اعزامی از ایستگاه تهران(صادقیه) به سمت ایستگاه فرهنگسرا به دلیل نقص فنی، بین ایستگاه امام حسین(ع) و ایستگاه شهید مدنی به مدت ۴۲ دقیقه متوقف شد.
اما شاید حادثه برخورد دو قطار در محدوده چیتگر بازتاب گسترده‌تری داشت.
ساعت ۷:۰۸ صبح اول دی 1400 یک مورد حادثه برخورد دو قطار در خط مترو پنج واقع در ایستگاه چیتگر رخ داد که در پی این حادثه سه ایستگاه آتش‌نشانی به محل اعزام شدند. بسیاری از مسافران خودشان پیاده شده و بسیاری دیگر به دلیل قفل‌شدن درهای مترو در داخل واگن‌ها محبوس بودند. آتش‌نشانان بلافاصله عملیات نجات مسافران را انجام دادند و حدود ۱۸ نفر را از واگن‌ها خارج کردند؛ از این تعداد بنا بر مشاهدات ۹نفر دچار مصدومیت‌های سطحی شدند که یک نفر مصدومیت شدیدتری داشت.
این حادثه می‌توانست به یک فاجعه تبدیل‌شود که البته بخش بزرگی از آن به اشتباه انسانی ارتباط داده شد. با این همه، هیچ کس منکر نقص فنی در این سانحه نیست.
اما روز گذشته نقص فنی در خط پنج مترو؛ به دلیل نقص فنی ایجادشده در شبکه برق بالاسری، حرکت قطارها از ایستگاه وردآورد به سمت گلشهر با اختلال و تاخیر مواجه شد.
در پی این حادثه عضو شورای شهر تهران واکنش شدیدی نشان داد.
سیدجعفر هاشمی‌تشکری، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران در توییتی در واکنش به این اتفاق نوشت: «به‌دنبال اختلال در مسیر خط پنج مترو؛ بارها تذکر داده‌ام که این خط فرسوده شده و نیاز به تعمیرات اساسي دارد، اما نكته تامل‌برانگيز اين است كه چرا قرارداد نوسازی خط بالاسری که پیمانکار در سال گذشته در حال انجام بود، برای سال‌جاری تمدید نشده!؟ به‌رغم عدم تعديل نرخ !»
اما تا چه میزان خطوط مترو ایمنی دارد و مشکل کار کجاست؟
سرعت تعمیر مترو کُند است/ حادثه خبر نمی‌کند؛ شهرداری اهتمام جدی داشته باشد
سیدجعفر هاشمی‌تشکری؛ رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران در گفت‌وگو با خبرنگار شهروند گفت: «واگن‌های مترو و ناوگان به دلیل کارکرد بالایی که دارند، نیاز به تعمیر خواهند داشت.»
او افزود: «افزون‌بر 700 واگن نیاز به تعمیرات اساسی و اورهال دارند. این مقدار شامل واگن‌های خط پنج و داخل شهری و لوکوموتیوهای خط پنج است.»
عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه تجهیزات نیاز به اورهال دارند، عنوان کرد: «همانگونه که ناوگان نیاز به تعمیر دارد، تجهیزات مانند پله‌های برقی، آسانسورها و تجهیزات برقی نز به دلیل کارکرد بالا نیاز به تعمیرات دارند.»
او افزود: «روز گذشته در خط پنج اختلال حرکت پیش آمد و به این دلیل بود که شبکه برق بالاسری و کابل‌های فرسوده باید تعمیر و جایگزین قطعات شوند. تا این اقدامات صورت نگیرد، مرتبا شاهد این مسائل در خطوط مترو هستیم.»
هاشمی‌تشکری ادامه داد: «این اتفاقات گاهی بدون حادثه است، اما برخی مواقع باعث مشکلات برای مسافران می شود. انتظار داریم که شهرداری اهتمام جدی و برنامه فشرده برای حل مشکل داشته باشد.»
رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران عنوان کرد: «این کار در حال انجام است، ولی روند کُند خواهد بود. اورهال قطارهای مترو در حال انجام است. ماهی یک رام قطار در حال اورهال است، در صورتی که نیاز داریم به‌صورت سه شیفت تعمیرات انجام و با اقدام جدی قطعات مورد نیاز از داخل یا خارج تامین شود.»
تشکری‌هاشمی با بیان اینکه سرعت انجام کار از سوی شهرداری تهران قابل قبول نیست، گفت: «باید سرعت کار در شهرداری افزایش پیدا کند.»
او در پاسخ به این سوال که ایمنی خطوط مترو چقدر است، افزود: «همکاران من تلاش‌می‌کنند سفر مردم ایمن و بدون خطر باشد.
معاون حمل‌ونقل شهردار اسبق تهران با اشاره به اینکه فرسودگی وقتی اتفاق می‌افتد نشان نمی‌دهد چه قسمتی را تحت‌تاثیر قرار خواهد داد، بیان کرد: «ممکن است فرسودگی منجر به حوادث شود و ایمنی مردم را تحت‌تاثیر قرار دهد، گاهی هم سبب اتلاف وقت مردم شود. نمی‌توانیم خط‌کش بگذاریم و بگوییم کدام اختلال در حرکت است و کدام یک وقت مردم را هدر می‌دهد. حادثه خبر نمی‌کند و باید تدارکات لازم برای رسیدم به شرایط استاندار را داشته باشیم.»
او با اشاره به حادثه چیتگر گفت: «نمی‌خواهم باعث نگرانی جامعه شوم. مردم بدانند این سیستم ایمنی بالایی دارد، ولی تاکید می‌کنم وقتی بهترین سیستم را داشته باشید، اما تعمیرات به‌موقع انجام نشود، می‌تواند خطرساز باشد. بخش عمده حادثه متروی چیتگر به دلیل اشتباه انسانی بود و راهبر ملاحظات لازم را در اداره قطار انجام نداده بود. اما بخشی از این اتفاقات وجود نقص فنی است که راهبران نسبت به نقص بی‌تفاوت شوند و نباید این اتفاق رخ دهد.»
هاشمی‌تشکری عنوان کرد: «نباید از کنار نقص‌های کوچک به‌سادگی عبور کنیم.»
او درباره افتتاح خطوط جدید و ایمنی این خطوط بیان کرد: «ایستگاه‌هایی که نو راه‌اندازی می‌شوند، تجهیزات نو دارد و از این نظر هیچ مشکلی ندارند. همه تجهیزات استاندارد است، اما چند عنصر در کنار هم داریم، یکی نیروی انسانی، آموزش و نظارت است. دوم بحث مربوط به ناوگان است که دائما در حال حرکت است و می‌تواند در اثر کارکرد زیاد دچار معایب شود. سوم تجهیزات ثابتی است در ایستگاه‌ها داریم. پست‌های برق، آسانسور، هواساز و… همگی اهمیت دارد که باید به همین ترتیب مورد توجه باشند و تعمیرات دوره‌ای در مورد آنها صورت گیرد.»
مدیرعامل متروی تهران: تغییرات جدی نرخ ارز عامل ترک فعل شرکت طرف قرارداد/ حمل‌ونقل مترویی ایمن است؛ نگران نباشید
مهدی شایسته‌اصل، مدیرعامل متروی تهران در گفت‌وگو با خبرنگار شهروند با اشاره به مشکلات متروی پایتخت گفت: «سانحه چیتگر در اول دی‌ماه رخ داد و اشتباه فردی یکی از دلایل مهم این اتفاق بود. یکسری مشکلات دیگر مانند فرسودگی ناوگان و قدیمی‌بودن خط سبب افزایش آسیب شد.»
او افزود: «طی دوره قبل توجه جدی به اقلام راهبردی نشده بود و ما در انبارهایمان خطر جدی نسبت به تامین قطعات راهبردی از جمله چرخ داشتیم که جزو بدیهیات ناوگان حمل‌ونقل ریلی است.»
شایسته با اشاره به مشکلات خط پنج متروی پایتخت عنوان کرد: «خط پنج مشکلات دیگری نیز داشت. ناهماهنگی‌هایی در فرآیند کار وجود داشت که بخشی را با تصمیمات مدیریتی حل کردیم. اولین اقدام در 27فروردین‌ماه بود که نوعی از حرکت‌ها را حذف کردیم و به این ترتیب ناهماهنگی‌ها کاهش پیدا کرد.»
مدیرعامل متروی تهران ادامه داد: «اتفاق روز گذشته با سایر مشکلات متفاوت بود، چراکه مشکل در برق بالاسری خط پنج رخ داد. در خطوط شهری ریل سوم کار می‌کند و برق توسط ریل به قطار منتقل می‌شود. جالب است بدانید سیستم خط پنج با سایر خطوط متفاوت است و برق از بالاسر قطار منتقل می‌شود و از سمت ریل نیست.»
او گفت: «پروژه‌ای از سال 1397 طراحی شده بود که برق بالاسری خط پنج اصلاح‌شود. در این پروژه شرکت مپنا ریلی برنده می‌شود که به دلیل مشکلات مبهم از سال 97 تا 1400 این قرارداد عملیاتی نمی‌شود.»
شایسته با بیان اینکه آبان و آذر 1400 برای اولین‌بار این قرارداد جاری می‌شود، بیان‌کرد: «کار از سوی این شرکت 10 کیلومتر پیشرفت داشت، اما در اواخر سال 1400 این پروژه توسط مپنا به دلایل نامعلومی متوقف‌می‌شود. طی هماهنگی‌هایی که داشتیم مشخص شد تغییرات جدی نرخ ارز باعث توقف این قرارداد شده، چراکه قرارداد از 15میلیارد به 93میلیارد تومان رسیده است.»
مدیرعامل متروی تهران اضافه کرد: «باز هم مباحث دیگری برای تغییر رقم قرارداد مطرح‌شد. شورای فنی شهرداری نسبت به این قرارداد حساس شده و جلوی این قرارداد گرفته شده است، از این‌رو نپذیرفتند که این قرارداد جاری بماند، چراکه چندین مرتبه تغییر جدی در رقم این قرارداد صورت گرفته است.»
او ادامه داد: «بنابراین ما نمی‌توانیم تصمیم متفاوتی بگیریم. شرکت مپنا ریلی اعلام آمادگی برای کمک به اصلاح کرده است، اما در عمل اتفاق دیگری افتاد. قیمت اجناسی که باید مصرف شود، به دلیل جابه‌جایی نرخ ارز عوض شده و آنها هم برای قیمت تمام‌شده نظرات دیگری دارند.»
شایسته افزود: «این قرارداد از چند ماه گذشته دوباره جاری شد، اما شرکت مپنا مجدد کار را زمین گذاشت و تا الان ادامه نداده است، چراکه درمورد رقم قرارداد نکاتی دارند که باید شورای فنی تایید کند.»
او در پاسخ به این سوال که چگونه می‌خواهید در صورت عدم تایید قرارداد مشکل فنی خط پنج را حل کنید، گفت: «ضرورت دارد بحث برق بالاسری خط پنج اصلاح شود، چراکه سیم‌ها به مرور زمان دچار آسیب شده است. تجهیزات زمان مصرف مشخصی دارد که دچار آسیب می‌شود. در خط پنج دچار فرسودگی جدی و نیازمند اورهال در شبکه برق بالاسری هستیم، در غیر این صورت ممکن است مشکلات عدیده رخ دهد. ما به معاونت حمل‌ونقل و شهردار تهران منعکس می‌کنیم که قرارداد موجود تعیین تکلیف شود.»
شایسته درباره نقص‌های فنی چند ماه گذشته عنوان کرد: «نقص‌های فنی در 6 ماه قبل برابر و حتی کمتر از دوران گذشته مدیریت شهری بوده است.»
او در مورد میزان ایمنی مترو برای استفاده شهروندان گفت: «حمل‌ونقل ریلی مطمئن‌ترین حمل‌ونقل است. اگر نقصی ایجاد شود، درنهایت قطار در مدار خود کُندتر حرکت می‌کند، مگر اینکه کمبود چرخ داشته باشیم یا ریل‌ها دچار شکستگی شوند.»
مدیرعامل متروی تهران افزود: «در این موارد استاندارد لازم را داریم و اجازه نمی‌دهیم حمل‌ونقل ریلی مشکل جانی و ایمنی داشته باشد و از تردد مسافران در این شرایط جلوگیری می‌شود.»
شایسته در پایان تصریح کرد: «طبق پروتکل‌های موجود هر زمان نیاز باشد قطار را نگه می‌داریم و پس از رفع مشکل فنی حرکت می‌کند. عمدتا مترو ایمنی لازم برای تردد مسافران را دارد و جای نگرانی نیست.»
و اما بعد…
ناوگان انبوه‌بر مترو این روزها حال‌وروز خوبی ندارد و فرسودگی سبب ایجاد نقص فنی شده است. گاهی این فرسودگی سبب اتلاف وقت و انرژی شهروندان شده، اما گاهی می‌تواند پا را فراتر بگذارد. از این‌رو شهرداری تهران علاوه بر توسعه خطوط مترو که هر روزه به متراژ کمی و کیفی آن می‌پردازد لازم است سرمایه موجود را ارتقا دهد تا شهروندان از این سیستم به‌راحتی برای تردد استفاده کنند و در کمال آرامش به امور روزانه خود بپردازند. شاید بتوان مهم‌ترین فعالیت مدیریت شهری تهران را نگهداشت شهر دانست که تعمیر زیرساخت‌های شهری جزو اولویت‌ها خواهد بود.
//انتهای پیام
