تلاش واسطه‌ها برای از سرگیری مذاکرات در وین

دبیرکل سازمان ملل متحد در گفتگو با وزیر امور خارجه، قطعنامه اخیر شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را قطعنامه‌ای «توصیه‌ای» خواند و لزوم ادامه گفتگو برای حل مسائل مورد اختلاف درباره برنامه هسته‌ای ایران سخن گفت. این اقدام که همراستا با موضع وزیر خارجه امریکا برای ادامه مذاکرات و چراغ سبز مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای تداوم تعامل با ایران تعبیر می‌شود، تأییدی است بر گزارش یک شبکه خبری امریکایی مبنی بر اینکه به‌رغم رجزخوانی‌های پیدا و پنهان غرب علیه ایران، عملاً کار به جایی رسیده است که دست رئیس‌جمهور امریکا برای اقدام علیه ایران خالی مانده است و از روش‌های غیرمستقیم دست و پا می‌زند تا مذاکره با ایران ادامه داشته باشد. چهار شنبه گذشته در پی جریان‌سازی‌های سنگین رسانه‌ای علیه ایران، شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قطعنامه‌ای را تصویب کرد که تهران را به عدم همکاری متهم می‌کرد. هنوز جوهر این قطعنامه خشک نشده بود که اقدامات پیدا و پنهان برای دست دراز کردن جلوی ایران شروع شد. روز پنج‌شنبه در یکی از نخستین و البته برجسته‌ترین واکنش‌ها، رابرت مالی، نماینده ویژه دولت امریکا در امور ایران، تصویب قطعنامه علیه ایران در شورای حکام را اقدامی غیرسیاسی دانست و در شبکه اجتماعی توئیتر به صراحت از تمایل برای بازگشت به برجام سخن گفت: «شورا درباره تعهدات پادمانی ایران که جدا از برجام هستند اظهارنظر کرد. ما آماده بازگشت دوجانبه به پایبندی کامل [به توافق]هستیم.» البته این مقام امریکایی تلاش کرد توپ را به زمین ایران بیندازد و اضافه کرد: «ایران فقط لازم است تصمیم بگیرد مطالبات فرعی خود را کنار بگذارد و با توافقی که از ماه مارس در دسترس بوده موافقت کند.»
یک قطعنامه صرفاً برای توصیه
دیروز نیز آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در گفت‌وگوی تلفنی با حسین امیرعبداللهیان بر اهمیت ادامه گفتگو‌های وین تأکید کرده و دیپلماسی را بهترین مسیر حل اختلافات بین جمهوری اسلامی ایران و برخی دیگر از طرف‌های مذاکرات برجام دانست. گوترش نیز قطعنامه اخیر آژانس را صرفاً دارای محتوای توصیه‌ای خواند و بر اهمیت تداوم مذاکرات تأکید کرد. پیش‌تر، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا، اگرچه در پی صدور قطعنامه دست از اتهام‌زنی به ایران برنداشته بود، اما همزمان از تعهد واشنگتن به بازگشت دوجانبه به برجام سخن گفت. شبکه خبری سی‌ان‌ان دست خالی امریکا و تقلا برای از سرگیری مذاکرات را به گونه‌ای دیگر منعکس کرد و در تازه‌ترین گزارش خود خطاب به جو بایدن نوشت که گزینه‌های امریکا درباره ایران تمام شده است.
این رسانه دموکرات امریکایی در گزارش خود نوشت: «تنش‌های ادامه‌دار کهنه بر سر توانمندی‌های هسته‌ای ایران شاید طی هفته جاری به یک نقطه بدون بازگشت رسیده باشد؛ موضوعی که خاورمیانه را وارد موقعیتی ناشناخته و خطرناک می‌کند.»‌سی‌ان‌ان سپس مدعی شد: «دونالد ترامپ در آخرین هفته‌های ریاست جمهوری خود سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی قرار داد و با این کار تلاش کرد از مذاکرات آینده بر سر احیای برجام ممانعت کند.»‌در ادامه این گزارش درباره وقفه کنونی در مذاکرات برای احیای توافق برجام اینگونه هشدار داده است: «این مذاکرات متوقف شده که پیامد‌های خطرناکی برای منطقه دارد.»


ایران به حمله روی آورده است
روز شنبه رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفتگو با شبکه الجزیره از عملیات بازرسی در ایران دفاع کرده و گفته بود: «امیدوارم که در سریع‌ترین وقت ممکن به ایران سفر کنم. ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای امری بسیار ضروری است و این گزینه عاقلانه‌ترین گزینه است.»‌وی تأکید کرده بود که تنش‌هایی میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وجود دارد، اما همواره راهی برای تفاهم وجود دارد. همه آنچه می‌توان از آن به عنوان سیاست با دست پس زدن و با پا پیش کشیدن طرف غربی یاد کرد در واقع پس از صدور قطعنامه و به دنبال اقدام سازمان انرژی اتمی در خاموش کردن شماری از دوربین‌های نظارتی تشدید شد. این سازمان اخیراً با انتشار ویدئویی از خاموشی تعداد قابل‌توجهی از دوربین‌های نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خبر داد. در این ویدئو نشان داده می‌شود که اپراتورها، برق متصل به دوربین‌های فراپادمانی را قطع می‌کنند. دینا اسفندیاری، مشاور ارشد خاورمیانه و شمال آفریقا در اندیشکده امریکایی «گروه بحران درباره وضعیت کنونی مذاکرات هسته‌ای» به سی‌ان‌ان گفت: «در حالی که هم امریکا و هم ایران بیشتر به نکات فنی بازگشت به توافق هسته‌ای پرداخته‌اند، اختلاف‌ها در زمینه‌هایی که عمدتاً نمادین هستند، باقی است. در نتیجه، ایران اکنون با افزایش فشار‌ها دست به حمله زده است.» تریتا پارسی، معاون اجرایی مؤسسه امریکایی کوئینسی هم در مصاحبه با شبکه خبری سی‌ان‌ان درباره وضعیت جاری مذاکرات وین به منظور احیای توافق برجام اینطور گفت: «ایرانی‌ها از سال ۲۰۱۸ هیچ منفعتی از برجام مشاهده نکرده‌اند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منافع توافق برجام را دیده است... فقط مسئله زمان مطرح بود که این موضوع به پایان برسد و ایرانی‌ها بگویند خب اگر ما چیزی [در قبال تعهد به برجام]نمی‌گیریم، چرا شما باید مزایای آن را دریافت کنید؟»