تعدیل پساکرونایی مدافعان سلامت

موج بی‌مهری به پرستاران که با فروکش امواج کرونا آغاز شده‌بود با تک‌رقمی و صفر شدن آمار فوتی‌های کرونایی به اوج رسید. رئیس کل سازمان نظام پرستاری از تعدیل حدود ۵ هزار نیروی پرستار خبر داده‌است. این پرستاران که به صورت تمدید طرح، قرارداد موقت و شرکتی جذب شده‌بودند، حالا با فروکش کردن کرونا تعدیل شده‌اند. در برابر این اظهارات رئیس سازمان نظام پرستاری، معاون پرستاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفته است ۵هزار پرستار اخراج‌شده از سوی دانشگاه‌های علوم پزشکی شاغل در بیمارستان‌ها، نیرو‌های طرحی بودند و بر اساس قوانین طرح آن‌ها پایان‌یافته و هیچ کوتاهی در این زمینه از سوی دانشگاه‌های علوم پزشکی صورت نگرفته‌است. این در حالی است که ما حداقل به ۱۰۰ هزار نفر نیروی پرستار نیاز داریم و این کمبود نیرو آسیب بزرگی به مردم و جامعه می‌زند. بحران کرونا و کم بودن تعداد پرستار به جمعیت و به تخت و فاصله معنادار ایران با استاندارد‌های جهانی در این زمینه بیشتر خودنمایی کرد. بر این اساس پر شدن بیمارستان‌ها از بیمار و اشغال شدن تخت‌های بیمارستانی به گونه‌ای بود که باید فکری برای تأمین نیروی پرستاری می‌شد و بهترین و کم‌تعهدترین راهکار گرفتن نیرو‌های ۸۹ روزه برای رساندن نیروی تازه نفس به کادر از پا افتاده درمان بود. بر این اساس نیروی کمکی برای رسیدگی به اوضاع نابسامان بیمارستان‌ها در بحران کرونا تا حدودی تأمین شد. اگر چه کمبود نیرو و خستگی کادر درمان بنا به اذعان برخی مدیران وزارت بهداشت حتی روی میزان مرگ و میر بیماران هم اثر داشت و شاید اگر به اندازه کافی نیروی پرستاری جذب شده‌بود، بیماران کمتری از دست می‌رفتند. با تمام این‌ها حالا کرونا لااقل در ایران فروکش کرده و تعداد فوتی‌ها تک‌رقمی و حتی صفر شده‌است و این بهانه خوبی است تا نیرو‌های پرستاری که با قرارداد‌های بدون پشتوانه به خدمت گرفته شده‌بودند، تعدیل شوند. آن هم در شرایطی که کشور دست کم ۱۰۰ هزار نیروی پرستار کم دارد!
تعدیل نیرو‌های فعال در بحران کرونا
به گفته محمد میرزابیگی، رئیس کل سازمان نظام پرستاری در ایام کرونا مسئولان تعداد زیادی از پرستاران را به صورت تمدید طرح، قرارداد موقت و شرکتی جذب کردند، اما با فروکش کردن کرونا به تعدیل نیرو‌های جذب‌شده پرداختند.
وی می‌افزاید: «آماری که طی هفته گذشته به دست آوردیم، تعداد این عزیزان حدود ۵ هزار نیروی پرستار تعدیل شده‌است که این برخلاف فرموده‌های رهبری است که در روز پرستار فرمودند با پرستاران همانند کارگران فصلی برخورد نکنیم.»


به گفته میرزابیگی حداقل به ۱۰۰ هزار نفر نیروی پرستار نیاز داریم، از این تعداد، ۵ هزار نفر به نیروی‌هایی که در دوران بحران خدمت کرده‌اند و در حال حاضر تعدیل شده‌اند، اختصاص یابد که کمبود نیرو به نوبه خود آسیب بزرگی به مردم و جامعه می‌زند. تعدیلی‌ها قانونی است
عباس عبادی، معاون پرستاری وزارت بهداشت با تأکید بر اینکه ۵ هزار پرستار اخراج‌شده از سوی دانشگاه‌های علوم پزشکی شاغل در بیمارستان‌ها، نیرو‌های طرحی بودند و بر اساس قوانین طرح آن‌ها پایان یافته‌است، می‌افزاید: «پایان یافتن طرح پرستاران اقدام قانونی است و هیچ کوتاهی در این زمینه از سوی دانشگاه‌های علوم پزشکی صورت نگرفته و با توجه به شیوع همه‌گیری کرونا در بیش از دو سال بر اساس توافق پرستاری که دوره طرح را می‌گذراند و بیمارستان، اشتغال این نیرو‌ها بر اساس شرایط این بیماری تمدید شد.» قانونی، اما غیر‌اخلاقی
دکتر محمد شریفی مقدم، دبیر کل خانه پرستار در رابطه با تعدیل پرستاران بعد از بحران کرونا به «جوان» می‌گوید: «کرونا درمان ندارد و بیشتر بحث آن مراقبت است و کار مراقبت بر عهده پرستاران. بر این اساس وزارت بهداشت یک‌سری کار‌های موقت انجام داد و پرستاران ۸۹ روزه را جذب کرد که این مدل بدترین مدل قرارداد نیروی کار و استثمار و نهایت بهره‌کشی از پرستاری است که جانش را کف دستش گذاشته و برای مراقبت از کرونایی آمده‌است که هیچ کس نمی‌آمد و با کمترین حقوق.» به گفته وی با ادامه پیک‌های کرونایی وقتی جذب پرستاران ۸۹ روزه کفاف نمی‌داد، آمدند و پرستاران طرحی را تمدید طرح کردند. پرستاران ما باید دو سال طرح را پس از فارغ التحصیلی بگذرانند و بعد از آن وزارت بهداشت مسئولیتی ندارد قبل از کرونا طرحی‌های ما پشت نوبت بودند، اما در کرونا نوبت طرح را صفر کردند و حتی قرارداد پرستاران طرحی را سه ماه سه ماه تمدید کردند و حتی از پرستارانی که قبلاً طرحشان را گذارنده بودند، دوباره دعوت به کار کردند و وزارت بهداشت پرستاران طرحی و شرکتی را سه ماه سه ماه تمدید کرد. شریفی مقدم تأکید می‌کند: «از نظر قانونی حق با وزارت بهداشت است و در حال حاضر قرارداد این پرستاران تمام شده‌است، اما از نظر اخلاقی پرستاری که در هنگام نیاز و در شرایط سخت کرونایی که خانواده‌ها از عزیزانشان فرار می‌کردند به کف میدان آمدند و مراقبت می‌کردند.» ۸ تا ۹ هزار پرستار تعدیلی
به گفته شریفی‌مقدم این نیرو‌های موقت ۵ هزار نفر نیستند؛ علاوه بر ۵ هزار نیروی طرحی، حدود ۴، ۳ هزار نفر هم نیرو‌های قرارداد موقت هستند و این ۸، ۹ هزار نفر در حالی تعدیل شده‌اند که وزارت بهداشت به شدت کمبود نیرو دارد و هنوز هم به خاطر کمبود نیرو مردم هزینه پرداخت می‌کنند و حتی آمار مرگ و میر بیماران بالا می‌رود! دبیر کل خانه پرستار می‌افزاید: «در حال حاضر هم مردم ما به خاطر کمبود نیرو نصف مراقبت‌های پرستاری لازم را هم دریافت نمی‌کنند. پرستاران از مردم و قدرشناسی آن‌ها راضی‌اند، اما در برابر فداکاری پرستاران و ۱۶۰ شهیدی که آن‌ها در دوران کرونا تقدیم کردند، این رفتار درست و اخلاقی نبود.» به گفته شریفی‌مقدم ما حداقل ۱۰۰ هزار پرستار کم داریم و به ازای هر تخت باید دو پرستار داشته باشیم، اما در حال حاضر یک پرستار وجود دارد. همچنین در حالی که به ازای هر هزار نفر باید دست‌کم سه پرستار داشته باشیم و هم اکنون تنها ۵/۱ پرستار داریم. وی می‌افزاید: «در اروپا تعداد پرستاران به ازای هر هزار نفر جمعیت هشت تا ۱۱ نفر است و متوسط جهانی آن در کشور‌های همسایه گرجستان و آذربایجان پنج، شش نفر است؛ مثلاً در بلژیک بالای ۱۰ پرستار به ازای هر هزار نفر وجود دارد و سازمان جهانی بهداشت کف پرستار به ازای جمعیت را سه نفر تعیین کرده‌است.» شریفی‌مقدم تأکید می‌کند: «تعداد پرستار نسبت به تخت یا جمعیت هر قدر پایین بیاید، مرگ و میر بیماران بالا می‌رود!» نگاه کارگر فصلی به پرستار
تعدیل پرستاران در حالی اتفاق می‌افتد که رهبر انقلاب سال گذشته در دیدار با جمعی از پرستاران فرمودند: «مسئله امنیت شغلی پرستار یک مطالبه است. در سال‌های گذشته اتفاق افتاده، در همین قضیه کرونا هم اتفاق افتاد که فراخوان دادند برای کسانی که آمادگی دارند که بیایند، مشغول کار بشوند؛ آمدند قرارداد‌های کوتاه‌مدت با این‌ها بستند، بعد که نیازشان برطرف شد، گفتند بفرمایید بیرون! خب این آدم که امنیت شغلی ندارد، با چه دلگرمی‌ای بیاید کار بکند و پرستاری کند؟ بنابراین امنیت شغلی هم یکی از مسائل گوناگون است. به پرستار، نگاه کارگر فصلی نداشته‌باشید که امروز بیاوریم، فردا بگوییم لازم نیست، بروید؛ نه، امنیت شغلی! البته این‌ها ساز و کار‌هایی دارد که اهل فن می‌دانند. دوستان به خصوص در وزارت بهداشت و درمان این‌ها را دنبال کنند.»