گوشت؛ تب كريمه بعد از كرونا

آرمان ملی- منیره چگینی: بار دیگر تابستان شد و در گرمای هوا، شاهد افزایش ابتلا و مرگ بر اثر بیماری «تب کریمه کنگو» هستیم. طبق آخرین اعلام وزارت بهداشت طی چند روز گذشته ۱۸ نفر به این بیماری غیر بومی مبتلا و دو نفر جانشان را از دست داده‌اند. در این میان تصور برخی از بیماری «تب کریمه کنگو» به دلیل نام مشترک «کنگو» با یکی از کشورهای مرکزی در قاره آفریقا این است که این بیماری بومی، مناطق استوایی است.  اما طی سالیان گذشته دو کشور پاکستان و افغانستان منبع اصلی ورود بیماری تب کریمه کنگو به کشور ما بوده‌اند و مناطق بیابانی کشور عراق نیز در ورود این بیماری به ایران نقش داشته‌اند. هرساله با افزایش ورود غیرمجاز دام‌ از مرزهای همسایه شرقی، شاهد بروز و شیوع این بیماری در شهرهای شرقی کشور هستیم، به‌نحوی که در سال 91 که بیشترین آمار ابتلا و مرگ به وسیله بیماری تب کریمه کنگو در شهرهای شرقی ایران به ثبت رسید؛ 114 نفر مبتلا و 14 فوتی. بررسی‌ها نشان می‌دهد بیشترین موارد تب خونریزی دهنده کریمه کنگو در این سال‌ها در استان سیستان و بلوچستان گزارش شده است به طوری که در چند سال گذشته بیش از 600 مورد ابتلا در استان سیستان و بلوچستان و استان‌های خراسان جنوبی، رضوی و شمالی که حدود 50 نفر از آنها جانشان را از دست داده‌اند. فراوانی این آمار در میان صنف قصابان و مردم بومی روستاها که از دام‌های قاچاق و بدون تاییدیه دامپزشکی، قابل مشاهده است.  طی چند روز گذشته و با توصیه‌های مکرر دامپزشکی و وزارت بهداشت مبنی بر اینکه مردم از جگر گوسفند و گوشت دام در مراکز بین راهی و روستاها استفاده نکنند، بازهم شاهد ابتلا به این بیماری بودیم، به نحوی که بهزاد امیری، رئیس گروه مدیریت بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با اشاره به افزایش مبتلایان بیماری تب کریمه کنگو امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته اعلام کرد: بر اساس آخرین آمار در سالجاری ۱۸ مورد ابتلا به این بیماری و دو مرگ ناشی از آن داشته‌ایم (جوانی ۳۵ ساله در هرمزگان و یک زن باردار در استان خوزستان)، این درحالی است که طی کل سال گذشته تنها ۱۳ مورد مبتلا به تب کریمه کنگو و 2 مرگ ناشی از آن در سامانه‌ها به ثبت رسیده است.
  این بار بیماری از مرزهای غربی آمد
بنا به گفته امیری، «در حال حاضر و بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، در کشور عراق ۲۱۲ مورد مبتلا شناسایی شده است. به نظر می‌رسد شرایطی فراهم شده باشد که انتقال ویروس مهیا باشد. مباحثی مانند عدم کنترل موارد بهداشتی هم مطرح است که در حال حاضر نامه‌ای به امضای وزیر محترم بهداشت رسیده و به دانشگاه‌ها ابلاغ شده است تا مراقبت‌های خود را افزایش دهند و از تبادل دام به‌ویژه در مناطق مرزی جلوگیری شود.» وی به نزدیکی عید قربان و تشرف حجاج به سرزمین وحی اشاره کرد و گفت: «از حجاج می‌خواهیم در تماس با خون و ترشحات آلوده دامی قرار نگیرند و در صورتی که دامی را دیدند که حتی به ظاهر سالم است، اما به آن نزدیک نشوند. توصیه می‌شود تا زمانی که هنوز مُحرِم نشدند از اسپری یا قلم دورکننده‌ حشرات استفاده کنند و لباس‌های روشن، پوشیده و بلند استفاده کنند که از گزش حشرات و کنه‌ها دور باشند. در صورت مشاهده کنه به هیچ وجه آن را له نکنند و با یک پنس آن را از بدن خود جدا کنند.»
  گرانی گوشت، دلیل اصلی


رئیس انجمن متخصصان داخلی ایران در ارتباط با افزایش ابتلا به این بیماری نسبت به سال گذشته، دلیل آن را گرانی گوشت گوسفند و گوساله می‌داند و به «آرمان ملی» می‌گوید: «تا زمانی‌که مردم برای خرید گوشت به مراکز روستایی و برای خوردن دل و جگر، به رستوران‌های ارزان قیمت می‌روند، این بیماری در کشور افزایش پیدا می‌کند.» ایرج خسرونیا در ادامه صحبت‌هایش می‌افزاید: «زمانی‌که قیمت هر کیلو گوشت گوسفند به بیش از 200 هزار تومان و قیمت گوشت گوساله به حدود 250 هزارتومان رسیده است، مردم برای خرید گوشت ارزان به مناطق روستایی و فروشندگان بین راهی مراجعه می‌کنند. در این شرایط برخی از خانه‌ها در برخی از محله‌ها، اقدام به فروش گوشت تازه و با ذبح روز می‌کنند، در حالی که این افراد از روستایشان گوشت را تهیه کرده و برای فروش به محله‌شان می‌آورند. همچنین متأسفانه برخی مردم اعتقاد دارند که گوشت تازه را از کنار جاده‌ها خریداری کنند که ما اکیدا توصیه می‌کنیم از خرید گوشتی که خارج از شبکه دامپزشکی ذبح شده است، خودداری کنند. نکته مهم دیگر این است که اگر قرار است خودشان دامی را ذبح کنند حتما این دام را از میادین مجاز عرضه دام تهیه کنند که تحت نظر سازمان دامپزشکی باشد و به هیچ وجه دام را در منازل، معابر و خیابان‌ها ذبح نکنند؛ زیرا این موضوع در زمینه گسترش بیماری بسیار خطرناک است. از مردم می‌خواهیم دام را به کشتارگاه ببرند تا تحت نظارت کامل ذبح صورت گیرد.  او با تاکید بر اینکه گوشت تازه ذبح شده به هیچ عنوان نباید به سرعت به مصرف برسد، بیان کرد: گوشت دام ذبح شده، قبل از مصرف باید به مدت حداقل ۲۴ ساعت در دمای ۴ درجه سانتیگراد در یخچال قرار داده شود. این اقدام به آن جهت است که پدیده جمود نعشی منجر به افزایش PH گوشت شود که این فرایند باعث می‌شود، چنانچه ویروسی در گوشت وجود داشته باشد، از بین برود. البته تاکید می‌کنیم، جگر و سایر امعا و احشا دام، پس از ۴۸ ساعت نگهداری در دمای چهار درجه سانتی‌گراد، مصرف شوند.
  راه‌های انتقال، مردم هوشیار باشند
طبق اعلام هرساله کارشناسان بهداشتی همچون رئیس انجمن متخصصان داخلی ایران، راه‌های انتقال بیماری به سه روش است؛ اول از طریق گزش نیش کنه که یا ممکن است خود کنه انسان را نیش بزند یا اینکه کنه روی بدن باشد و انسان دانسته یا ندانسته آن را لِه کند. راه انتقال بعدی از طریق خون، مایعات و ترشحات آلوده دام به انسان است که این در زمان ذبح دام یا انتقال امعا و احشا دام اتفاق می‌افتد؛ البته اگر فرد گوشت و احشای دام را به شکل خام یا درست پخته نشده مصرف کند هم احتمال ابتلایش به بیماری وجود دارد. راه انتقال سوم هم از بیمار آلوده به سایر انسان‌هاست. درصورتی که بیماری مشکوک به تب کریمه کنگو به بیمارستان وارد شود، مراقبت‌های بهداشتی لازم صورت می‌گیرد تا از انتقال انسان به انسان بیماری جلوگیری کنیم. البته خوشبختانه تب کریمه کنگو مانند کرونا انتقال تنفسی ندارد و انتقال از طریق ترشحات آلوده و خون فرد اتفاق می‌افتد؛ بنابراین لازم است بیمار در اتاق ایزوله نگهداری شده و هنگام مواجهه با او از تجهیزات حفاظت فردی مانند دستکش، ماسک و... استفاده شود.