دارو را درد دوم بیمار نکنید

وقتی متصدی داروخانه فاکتور دارو را به دستش می‌دهد تا برای پرداخت پولش به صندوق مراجعه کند، خشکش می‌زند! دارویی که تا همین یک ماه پیش با قیمتی حدود ۱۰۰ هزار تومان تهیه می‌کرد، حالا به بیش از ۳۰۰ هزار تومان رسیده‌است. مستأصل به سمت متصدی باز می‌گردد و می‌گوید این‌قدر پول همراهش نیست و نسخه‌اش را بعداً می‌پیچد، اما این نسخه‌ای است که اگر داروهایش را مصرف نکند با مشکل مواجه خواهد شد. اصلاً فسلفه دارو برای بیماران، حکایت نان شب و از آن هم واجب‌تر است، اما اصلاح قیمت‌ها بر قیمت دارو‌ها هم اثر داشته‌است. به گفته مدیر کل امور دارو در سازمان غذا و دارو از ۸هزار و ۵۰۰ قلم دارو در بازار طی شش ماه اخیر حدود ۲ هزار دارو افزایش قیمت داشتند که عمده‌ترین علت آن افزایش هزینه‌های تولید است. توجیه رئیس سازمان غذا و دارو هم درباره افزایش قیمت دارو این است که وقتی تورم حادث می‌شود برای همه کالا‌ها اتفاق می‌افتد که دارو هم یکی از آنهاست. با وجود این افزایش قیمت‌ها، باز هم تولید‌کنندگان دارو معتقدند قیمت دارو باید بیشتر افزایش یابد تا این صنعت بتواند روی پا بماند. اعضای سندیکای صاحبان صنایع دارو‌های انسانی ایران در نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهوری ضمن تشریح وضعیت بازار دارویی کشور، نسبت به تعطیلی خطوط تولید دارو از تیرماه سال جاری هشدار دادند و خواستار افزایش قیمت دارو شدند. رئیس کمیسیون بهداشت مجلس نیز در نامه‌ای به رئیس‌جمهور‌خواهان افزایش ۴۰ تا ۵۰ درصدی قیمت دارو‌های تولید داخل شد تا به صنعت داروسازی کشور لطمه نخورد. این نامه‌نگاری‌ها و تلاش برای افزایش قیمت داور در حالی است که همین حالا هم قیمت دارو‌ها به شکل چشمگیری افزایش داشته و بیم آن می‌رود که دارو هم از سبد خانوار حذف شود! با گردشی میدانی میان داروخانه‌های شهر و نشستن پای درد و دل بیماران، بهتر متوجه افزایش قابل‌توجه قیمت دارو خواهید شد. این در حالی است که هنوز اصلاح قیمت دارو و انتقال ارز دارو به بیمه‌ها اتفاق نیفتاده‌است. با وجود این انگار شرکت‌های دارویی به این میزان از افزایش قیمت‌ها راضی نیستند و با طرح بهانه و حتی شاید تهدید به توقف چرخه تولید دارو از طریق مجلس و نامه‌نگاری با رئیس‌جمهور به دنبال آن هستند تا قیمت دارو‌ها را افزایش دهند.
افزایش قیمت یک چهارم دارو‌ها
به گفته حمید رضا اینانلو، مدیر کل امور دارو در سازمان غذا و دارو از ۸ هزار و ۵۰۰ قلم دارو در بازار طی شش ماه اخیر حدود ۲ هزار دارو افزایش قیمت داشتند که عمده‌ترین علت آن افزایش هزینه‌های تولید است.
بهرام دارایی، رئیس سازمان غذا و دارو هم با اشاره به هشدار سندیکای دارو در زمینه وضعیت بحرانی دارو در حوزه مالی می‌گوید: «خوشبختانه یکی از دستاورد‌های ما در جمهوری اسلامی، صنایع دارویی‌مان است که هم با فناوری بالا و هم با حضور نخبگان همراه است و ما سفت و سخت از این صنعت حمایت کرده و کمک‌شان می‌کنیم.»


وی در رابطه با روش‌های این حمایت اینگونه توضیح می‌دهد: «یکی از روش‌های حمایت بحث‌هایی است که در زمینه اصلاح قیمت دارو خواهیم داشت که خوشبختانه بر اساس لایحه بودجه ۱۴۰۱ این اصلاح قیمت بر این اساس است که اصلاح قیمت را همراه با اصلاح پوشش بیمه انجام دهیم؛ یعنی همزمان پوشش بیمه‌ای با قیمت جدید اعمال می‌شود و مردم هزینه اضافه‌ای را برای دارو‌هایی که تحت پوشش بیمه است نسبت به سال ۱۴۰۰ پرداخت نخواهند کرد.»
دارایی با بیان اینکه صنعت دارو هم حق دارد که در زمینه نگرانی‌هایشان صحبت کنند و درست هم هست، تأکید می‌کند: «ما مطمئناً اجازه نمی‌دهیم تولید آن‌ها دچار مشکل شود و جلسات مکرری هم با حضور ریاست جمهوری و ستاد تنظیم بازار داشتیم که به نحو مقتضی این اصلاح را قبل آن تاریخ انجام دهیم.»
رئیس سازمان غذا و دارو در عین حال می‌گوید: «نیمی از ظرفیت داروسازی کشور با توجه به تجهیزات و امکانات ما خالی است که باعث می‌شود فرصت رقابت در بازار‌های جهانی در حوزه صادرات را از دست بدهیم.»
از نگاه وی صنعت غذا و دارو رشد قابل‌توجهی داشته‌است، اما تولید داخل راضی‌کننده نیست. با تعرفه یا کمک‌های دیگر تولید‌کنندگان باید با امنیت‌خاطر رقابت کنند تا به سطح قابل قبولی در تولید و صادرات برسیم.
اصلاح قیمت برای تداوم تولید
افزایش قیمت دارو بدون افزایش پرداخت از جیب بیماران موضوعی است که با دو دو تا چهار تا جور در نمی‌آید. به گفته ﻣﻬﺪﯼ ﺭﺿﺎﯾﯽ، ﻣﻌﺎﻭﻥ ﺑﯿﻤﻪ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺳﻼﻣﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﯿﻤﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﺍﯾﺮﺍﻥ با حذف ارز ترجیحی دارو و انتقال آن به بیمه ها، قیمت د ارو‌ها از ۲۵ تا ۵۳۰ د رصد رشد خواهد د‌اشت، اما طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی باید قیمت د‌ارو و پرد اخت از جیب مرد‌م به اند‌ازه شهریور سال ۱۴۰۰ باشد! یکی از الزامات این ماجرا پوشش بیمه‌ای همه افراد فاقد بیمه است که تاکنون با بیمه شدن ۵/‌۵ میلیون نفر این الزامات محقق شده‌است. الزام بعدی لزوم پوشش بیمه‌ای تمام اقلام دارویی است. دکتر رضایی پیش از این در گفتگو با «جوان» در این‌باره گفته بود: «از ۴هزار قلم د‌ارویی که د‌ر فارماکوپه کشور وجود د‌ارد، حد‌ود نیمی تعهد‌ات بیمه‌ای د‌ارند و بقیه د‌ر تعهد بیمه نیستند. اولین پیشنهاد ما این است که د‌ر صورت آزاد‌سازی ارز د‌ارو، اقلامی که تحت‌تأثیر آزاد‌سازی ارز د‌ارو قرار می‌گیرد، تحت پوشش بیمه‌ای قرار بگیرند.»
دارایی درباره اینکه چطور می‌تواند قیمت دارو افزایش بیابد، اما پرداختی مردم تغییر نکند، می‌گوید: «به رغم اینکه ممکن است قیمت قفسه دارو تغییر کند، اما پرداختی مردم با بیمه افزایش نمی‌یابد که این روند انجام می‌شود. طبیعی هم هست، زیرا وقتی تورم حادث می‌شود برای همه کالا‌ها اتفاق می‌افتد که دارو هم یکی از آنهاست. این اصلاح قیمت به تداوم تولید و گسترش آن کمک می‌کند.» وی تأکید می‌کند: «فعلاً با ارز دارو هیچ کاری نداریم و ارز مانند سال ۱۴۰۰ دارد پرداخت می‌شود. این اصلاح قیمت مبتنی بر تورم است که به زودی انجام می‌شود؛ زیرا ما سه ماه است که اصلاح قیمت نداشتیم.»
خطر خروج دارو از سبد خانوار
اصلاح قیمت (بخوانید افزایش قیمت‌ها) برای تداوم تولید توجیه گرانی قیمت اقلام دارویی است، اما با ادامه این روند، بیم آن می‌رود که دارو از سبد خانوار و بیماران حذف شود. همچنان که وقتی پای درد دل برخی مردم می‌نشینید، متوجه خواهید شد تا کار به جای باریک نکشد به دنبال دارو و درمان نمی‌روند!