روزنامه وطن امروز
1401/03/28
سقوط بازار سهام آمریکا
گروه بین‌الملل: با ادامه سقوط آزاد ارزش سهام، آمریکا شاهد شدیدترین ریزش سهام طی یک سال اخیر است. پنجشنبه گذشته میانگین سهام صنعتی داو جونز برای نخستین‌بار با کاهش بیش از 700 واحدی به زیر ۳۰ هزار واحد سقوط کرد. شاخص داو جونز که توسط نشریه وال‌استریت ژورنال، مهم‌ترین رسانه بازار وال‌استریت نیویورک به‌‌روزرسانی و منتشر میشود، یکی از ۴ شاخص اصلی بورس در ایالات متحده است که فهرست سهام ۳۰ شرکت برتر فعال در بورس‌های وال‌استریت و نزدک را در بر‌می‌گیرد. همچنین ۲ مورد دیگر از شاخص‌های چهارگانه مهم بازار سهام آمریکا یعنی شاخص «اس اند پی 500 » 3.2 درصد و شاخص نزدک کامپوزیت 4 درصد کاهش یافتند. بدین ترتیب هر دوی این شاخص‌ها دچار روند خرسی (نزولی) شده و به ترتیب 23 و 34 درصد نسبت به بالاترین سطح خود در ژانویه 2022 و نوامبر 2021 کاهش یافته‌اند. داو جونز نیز در حال نزدیک شدن به این قلمرو است که 19 درصد از اوج‌های اخیر خود نزول کرده است. از طرف دیگر افزایش غیرمعمول و شدید نرخ بهره از سوی صندوق ذخیره فدرال رزرو که همان بانک مرکزی اما خصوصی ایالات متحده است، متعاقب ۴ روز پرتلاطم برای بازارهای مالی آمریکا منتهی به چهارشنبه هفته پیش، باعث افزایش بیش از حد بازده اوراق قرضه و کاهش شدید ارزش ارزهای دیجیتال شده است. ریزش شاخص‌های سهام به دنبال افزایش نرخ بهره در چهارشنبه گذشته توسط صندوق ذخیره فدرال روی می‌دهد که بزرگ‌ترین افزایش بهره در 28 سال گذشته محسوب میشود. کمیته بازار آزاد فدرال که هیاتی از مقامات این صندوق با مسؤولیت تعیین نرخ‌های بهره در آمریکاست، اعلام کرد محدوده نرخ بهره پایه بانکی را به 1.5 تا 1.75 درصد افزایش می‌دهد که این افزایش 0.75 درصدی نسبت به نرخ‌های گذشته را نشان می‌دهد. این نخستین‌بار از سال 1994 است که فدرال رزرو نرخ بهره را تا ۷۵ واحد پایه‌ای (سه‌چهارم درصد) افزایش می‌دهد که نشاندهنده این است که اقتصاد آمریکا همچنان در حال ضعیف‌ترشدن است. این کمیته با همان لحن فرافکنانه دولت جو بایدن در بیانیه‌ای که بدین منظور منتشر کرده است مشکلات انسانی و اقتصادی عظیم ناشی از تهاجم روسیه به اوکراین را عامل این وضعیت برمی‌شمرد و می‌آورد: «این جنگ و رویدادهای مرتبط با آن فشار بیشتری بر تورم ایجاد می‌کند و بر فعالیت‌های اقتصادی جهانی تأثیر می‌گذارد. علاوه بر این، قرنطینه‌های مرتبط با همه‌گیری کرونا در چین احتمالا اختلالات زنجیره تامین را تشدید خواهد کرد». جروم پاول، رئیس بانک مرکزی ایالات متحده متعاقب تجدیدنظر در چشم‌انداز تولید ناخالص داخلی امسال به سمت پایین که باعث میشود چشم‌انداز افزایش بیکاری و تورم پدید آید، هشدار داد این وضعیت آسانی نخواهد بود. به گزارش سی‌ان‌ان، کوئینسی کراسبی، استراتژیست ارشد سهام هلدینگ مشهور آمریکایی ال‌پی ال‌فایننشال با کنایه به گفته‌های رئیس فدرال رزرو گفته است: «بازارها عزم رئیس پاول برای مبارزه با فشارهای تورمی فزاینده را باور و تحسین کردند که این یک مشکل است». بر اساس اعلام وزارت کار ایالات متحده، تورم ماه گذشته میلادی (مه) در این کشور به 8.6 درصد رسید و افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها همچنان در بالاترین سطح خود در ۴۰ سال گذشته قرار دارد. این نرخ که نشاندهنده بالاترین سرعت رشد تورم در آمریکا از سال ۱۹۸۱ تاکنون است، فشار هزینه‌ها را به خانوارهای آمریکایی حفظ کرده و بحران سیاسی جو بایدن، رئیس‌جمهور دموکرات این کشور را بدتر می‌کند. صندوق بین‌المللی پول از جهش 5 برابری نرخ تورم آمریکا در سال 2021 خبر داد و اعلام کرد این کشور در جدول رده‌بندی جهانی نرخ تورم طی این سال 51 پله بالا آمده است. هفته گذشته قیمت بنزین در آمریکا به دنبال افزایش قیمت جهانی نفت به بالاترین رقم در تاریخ رسید و از مرز 5 دلار در هر گالن (3.8 لیتر) عبور کرد. هزینه سوخت هم به تورم بیشتر در آمریکا دامن زده است. در این میان، رئیس‌جمهور سالخورده آمریکا تلاشی مذبوحانه همراه با واکنش‌هایی مضحک و فرافکنانه به بحران‌های تورم و انرژی دارد. جو بایدن 80 ساله در نامه‌ای به شرکت‌های بزرگ نفتی کشور، از آنها خواسته است تولید بنزین، گازوئیل و سایر محصولات پالایشی را افزایش دهند تا بلکه دولت او بتواند با روند افزایشی قیمت سوخت مقابله کند. * ترامپ: آمریکا ونزوئلایی دیگر میشود رئیس‌جمهور پیشین آمریکا با اشاره به تورم افسارگسیخته این کشور مدعی شد پیش‌بینی کرده بود اگر تیم بایدن روی کار بیاید، آمریکا به ونزوئلایی در مقیاس بزرگتر تبدیل خواهد شد. دونالد ترامپ در پیامی در شبکه اجتماعی خود به نام تروث نوشت: «به خاطر بیاورید که در طول کارزار (انتخاباتی) با اطمینان می‌گفتم اگر این آدم‌ها (تیم بایدن) روی کار بیایند، ما «ونزوئلایی در مقیاس بزرگتر» خواهیم شد. دیدید؟ یکی دیگر از بسیاری از پیش‌بینی‌های ترامپ که درست است یا دارد درست از آب درمی‌آید! «حق با ترامپ بود درباره همه چیز»، همان‌طور که حالا این عبارت معروف (شعار) سر داده میشود». تورم توام با افزایش بی‌سابقه قیمت حامل‌های انرژی در ایالات متحده در آستانه انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره به محبوبیت بایدن و حزب دموکرات ضربه سنگینی وارد کرده است. طبق نظرسنجی مشترک آمریکایی- انگلیسی «اکونومیست-یوگاو» که اوایل ماه جاری میلادی(ژوئن) انجام شد، ۸۵ درصد رأی‌دهندگان آمریکایی فکر می‌کنند تورم بسیار جدی یا تا حدودی جدی است. در حالی که بایدن تلاش می‌کند بحران در اوکراین را مقصر تورم در آمریکا معرفی کند، نظرسنجی فوق نشان داد ۴۴ درصد از پاسخ‌دهندگان معتقدند بایدن «مسؤولیت بسیار زیادی» در قبال نرخ تورم دارد و ۳۱ درصد گفتند او تا حدودی در قبال این موضوع مسؤولیت دارد. جنیفر گرانهولم، وزیر انرژی دولت بایدن اخیراً به شبکه سی‌بی‌اس گفت که آمریکایی‌ها باید برای تابستان سخت آماده شوند. همزمان یک اندیشکده فعال در زمینه انرژی پیش‌بینی کرده قیمت سوخت در آمریکا احتمالا تا پاییز یا زمستان به کمتر از ۴دلار در هر گالن کاهش پیدا نکند. آمارهای اتحادیه خودروی ایالات متحده نشان می‌دهد که این هفته قیمت سوخت گازوئیل با ثبت بیشترین میزان تاریخی خود به 5.64 دلار در هر گالن رسیده است. ماه ژوئن گذشته این رقم 3.19 دلار و سال ۲۰۲۰، 3.03 دلار در هر گالن بود. بر اساس اطلاعات اداره کشاورزی آمریکا، در این کشور هزینه سوخت گازوئیل ۱۵ درصد هزینه نهاده‌‌ها را تشکیل می‌دهد. تحلیلگران بر این باورند قیمت سوخت قبل از بحران اوکراین هم به خاطر افزایش ناگهانی تقاضای مسکوت مانده در دوره همه‌گیری رو به افزایش بود و بعد به دلیل اختلال توزیع باز هم رشد کرد اما این جنگ بین اوکراین و روسیه و اعمال تحریم‌های ضد روسی بود که قیمت‌های جهانی سوخت و بازار آمریکا را بشدت بالا برد. این در حالی است که تنها حدود ۱۵۰ روز دیگر تا انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا باقی مانده و دولت بایدن که دستاورد خاصی چه در عرصه داخلی و چه خارجی نداشته، فرصت چندانی برای بهبود عملکرد اقتصادی خود نزد رأی‌دهندگان آمریکایی که تورم به دغدغه اصلی آنها تبدیل شده، ندارد. * بایدن: رکود، اجتناب‌ناپذیر است بایدن عصر پنجشنبه به وقت واشنگتن گفت‌و‌گویی آکنده از اظهارات متناقض درباره تورم افسارگسیخته در آمریکا با خبرگزاری آسوشیتدپرس داشت که واکنش‌های خشمگینانه عموم و نخبگان این کشور را برانگیخت. او با اینکه اعتراف کرد مردم آمریکا پس از ۲ سال پرتلاطم همه‌گیری ویروس کرونا، نوسانات اقتصادی و اکنون افزایش قیمت بنزین که به بودجه خانواده‌ها ضربه می‌زند، واقعا افسرده شده‌اند اما از نهایت خوشبینی به اوضاع سخن گفت. بایدن ابتدا به نکته‌ای اجتماعی اشاره کرد که بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی آن را توصیف وضع خود او به عنوان یک رئیس‌جمهور دچار زوال عقل دانستند. او گفت: «مردم آمریکا واقعا افسرده و ناراحت هستند. نیاز به سلامت روان در آمریکا بشدت افزایش یافته است، زیرا همه امور برای مردم ناراحت‌کننده بوده و هر چیزی که روی آن حساب کرده بودند، ناامید‌کننده بوده است. بیشتر این ناراحتی پیامد بحران کروناست». او با اشاره به هشدارهای اقتصاددانان مبنی بر اینکه آمریکا به سمت رکود اقتصادی پیش می‌رود، این موضوع را اجتناب‌ناپذیر دانست اما انتقاد نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره را رد کرد که تورم بی‌سابقه 40 ساله منجر به این رکود در نتیجه طرح کمک مالی کرونایی دولت او در سال 2021 به وجود آمده است. با این حال بایدن نرخ 3.6 درصدی بیکاری در این کشور را خوب توصیف کرد و گفت: «مطمئن هستم ما نسبت به هر کشوری در جهان موقعیت بهتری برای غلبه بر ربع دوم قرن بیست‌ویکم داریم!» * گبرد: مردم آمریکا نمی‌توانند غذا بخرند! نماینده سابق دموکرات‌ها در خانه نمایندگان با انتقاد از اظهارات اخیر جو بایدن، او را به جوک گفتن یا بی‌خبری محض از اوضاع آمریکا متهم کرد. جو بایدن چهارشنبه‌شب گذشته اعلام کرد: «هیچ‌گاه به اندازه الان درباره آمریکا خوشبین نبوده‌ام». تولسی گبرد، نماینده پیشین هاوایی در کنگره در پاسخ به این اظهار نظر عجیب رئیس‌جمهوری هم‌حزبی توئیت کرد: «ایشان یا دارد جوک می‌گوید یا اینکه کلا خبر ندارد رئیس‌جمهور کشوری است که مردم با درآمد کار تمام‌وقت توان تأمین مواد غذایی، سوخت و رهن خانه را ندارند». خانم گبرد، در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ یکی از رقبای جو بایدن در انتخابات درون‌حزبی دموکرات‌ها بود که کناره‌گیری و حمایتش را از جو بایدن اعلام کرد. با این حال او با گذشت یک سال و نیم از آغاز به کار دولت هم‌‌حزبی‌هایش در مصاحبه‌ای گفت: «من راهبردشناس سیاسی نیستم ولی به عنوان یک آمریکایی می‌توانم به شما بگویم اینکه رئیس‌جمهوری داشته باشیم که کشور را رهبری نمی‌کند و فقط دنبال مقصرنمایی دیگران است، کاملا یأس‌آور است». او سپس به طور آشکار رهبری بایدن بر ایالات متحده را زیر سوال برد و ادامه داد: «انتظار ما این است که رئیس‌جمهور و فرمانده کل نیروهای مسلح‌مان فردی راه‌حل‌محور باشد و مشکلات و چالش‌های پیش روی مردم را حل کند اما به نظرم مصاحبه دیشبش یأس‌آور و دلسردکننده بود. او نشان داد چقدر بی‌خبر است. گفت که هیچ‌گاه درباره کشورمان خوشبین‌تر از الان نبوده است. او مدت زیادی است که سر کار آمده. فکر نمی‌کنم اکثر آمریکایی‌ها با او موافق باشند». گبرد در تشریح وضعیت معیشتی آمریکایی‌ها نیز گفت: «مردم در مشقت هستند و هر روز با چالش‌های تورم، افزایش قیمت سوخت، کمبود عرضه محصولات و مسائلی از این قبیل روبه‌رو هستند که چه شما جمهوری‌خواه باشید یا دموکرات بر همه اثر می‌گذارد». *** پیش‌بینی اقتصاددان‌ها؛ رکود ۲ ساله آمریکا دانشکده اقتصاد دانشگاه شیکاگو اخیرا نتایج یک نظرسنجی جدید از اقتصاددانان برجسته آمریکایی را منتشر کرد که حکایت از پیش‌بینی قاطع آنها نسبت به وقوع رکود اقتصادی شدید در سال آتی (2023) در این کشور دارد. بر این اساس رکود در تمام بخش‌های اقتصاد آمریکا به میزانی غیرقابل پیش‌بینی خواهد بود که 70 درصد اقتصاددانان شرکت‌کننده در این نظرسنجی انتظار دارند اداره ملی تحقیقات اقتصادی ایالات متحده برای سال آینده اعلام رکود کند.