بازگرداندن اعتماد مردم اولویت اول تامین اجتماعی
گروه اقتصاد کلان: سرپرست سابق سازمان تامین اجتماعی معتقد است در حال حاضر اولین قدم برای بهبود عملکرد وزارت تعاون و سازمان تامین اجتماعی بازگرداندن اعتماد به اعضای این مجموعه است و در وهله دوم استفاده از متخصصان هر حوزه باید در اولویت قرار بگیرد.
محمد حسن زدا در گفت‌وگو با «تجارت» عنوان کرد: حوزه تامین اجتماعی و وزارت کار حوزه پرچالشی است، اگر سرپرست جدید به علم و دانش و تجربه‌ای که موجود است اعتماد کند و اعتماد پرسنل را دوباره بازسازی و بدست بیاورد، همه مشکلات موجود راه حل دارد و برای همه مسائل راهکار وجود خواهد داشت، به شرط اینکه به علم و دانش و تجربه اعتماد داشته باشیم.
او ادامه داد: اولین موردی که سرپرست جدید باید به آن توجه کند، این است که اعتماد پرسنل را بازگرداند. چون اگر مجموعه را با خودمان نداشته باشیم، حتی اگر کامل‌ترین برنامه دنیا را هم داشته باشیم، نمی‌توانیم آن را اجرا کنیم. چون همین پرسنل هستند که باید برنامه را اجرا کنند. تنها وزارتخانه‌ای که پرسنل آن در خیابان تجمع کردند و گفتند کار نمی‌کنیم وزارت تعاون است. باید اول اعتماد را برگرداند. دوم اینکه چون مجموعه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تنوع زیادی دارد مثل بیمه‌ها ، بهزستی ، تعاون و بانک ها و ... سرپرست جدید باید به این نتیجه برسد که از متخصصان مربوطه استفاده کند. بیمه الان در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود و تبدیل به یک علم شده است. این طور نیست که با مثلا با مدرک مکانیک بشود کار بیمه را هم انجام دهم. مشکلی که وزیر قبلی داشت این بود که با تفکر کمیته امداد آمده بود و قصد داشت با این تفکر کار بیمه‌گری انجام می‌دهد. مشکل این بود. ایشان هم قصد خراب کردن کارها را نداشت و مصمم بود که کارها را جلو ببرند ولی توجه نداشت که با نگاه حمایتی نمی‌توان کار بیمه‌ای انجام داد.
زدا افزود: عدالت در نگاه حمایتی یک معنی دارد ولی معنی عدالت در بخش بیمه‌ای متفاوت است. همان عدالتی که در بخش حمایتی است در بخش بیمه نیست. همین باعث شد که مردم به کف خیابان بیایند و این وضعیت شکل بگیرد. پس اول اعتماد است که باید برگردانده شود و پرسنل را دلگرم کنند و ببینند از چه چیزی ناراحت هستند. سرپرست جدید بیشتر باید رهبری کند تا ریاست. این می‌تواند قدم اول باشد. قدم دوم این است که در رشته‌های مختلف، مختصصان آن حوزه را انتخاب کند. ما در همه مجموعه‌ها جوانان خوب، پاک و مومن و متخصص آن رشته را داریم. اینجا ایران است و از این بابت مشکلی نداریم. باید از مجمموعه‌ها برنامه عملیاتی بخواهند و بعد ببینند که این برنامه‌ها به موقع اجرا بشود و مانیتورینگ برنامه‌ها را انجام دهند. این سه قدم اول است که اگر آنها را انجام دهند، مطمئن هستم که اوضاع بهتر می‌شود.
سرپرست سابق سازمان تامین اجتماعی درباره وضعیت افزایش دستمزدها و اعتراضاتی که در این خصوص وجود دارد، تصریح کرد: سازمان تامین اجتماعی وقتی به دولت پیشنهاد داده و گفته است که حداقل بگیرها 57.4 درصد و سایر سطوح 38 درصد به علاوه 550 هزار تومان افزایش حقوق داشته باشند، قطعا پیشبینی کرده است که توان انجام این کار را دارد. وزیر محترم بررسی کردند و آن را امضا کردند. اما دولت آمده برای خودش 10 درصد تعیین کرده است. پیشنهاد من این است که با توجه به اینکه سازمان اعلام آمادگی کرده برای پرداخت این مبلغ، دولت این مصوبه را اجرا کند. منتها برای سال‌های بعد شورای عالی کار وقتی تصمیم‌گیری می‌کند به این نکته توجه کند که این تصمیم فقط در حوزه شاغلین نیست. این تصمیم به استناد ماده 111 قانون تامین اجتماعی بر وضعیت بازنشستگان تاثیر می‌گذارد. من پیشنهادی دادم و آن این بود که تبصره‌ای باید به قانون کار اضافه کنیم که چون در شورای عالی کار سرنوشت مستمری بگیران و بازنشستگان هم دخیل است، نماینده بازنشستگان در شورای عالی کار حضور داشته باشد. وقتی ما چهار میلیون بازنشسته داریم، چطور می‌شود این جمعیت در شورای عالی کار نماینده‌ای نداشته باشند؟ اما دوستان هنوز با ما هم عقیده نیستند.
زدا درباره تخلفات و روش‌های مبارزه با فساد در این سازمان گفت: از نگاه فسادستیزی، از آقای عبدالملکی تشکر می‌کنم، ولی فسادستیزی هم خودش برنامه می‌خواهد. وقت ایشان روز اول می‌گوید دو هزار مدیر خلاف کار در تامین اجتماعی وجود دارد، شما با این صحبت، کلا بین خودت و مجموعه تامین اجتماعی ارتباط را قطع می‌کنید. فله‌ای صحبت کردن درست نیست. چون در آن دو هزار نفر بعد می‌بینید کسانی که مختلف بودند با آن ها برخورد می‌شود، اما کسانی که در این مجموعه تخلف نکرند و شما به آنها توهین کردید مشخص نیست که تکلیف آن ها چه می‌شود. آقای عبدالملکی فسادستیز است، اما باید سیستم ایجاد می‌کردند و هر کسی هم تخلف می‌کرد به شدیدترین حالت به مجازت می‌رسید.
او ادامه داد: اموال تامین اجتماعی حق الناس است و برای بیت المال نیست. یعنی برای کارگر و کارفرما است. مشخص است که تخلف وجود دارد اما آیا می‌توانیم فله‌ای بگویم دو هزار نفر متخلف هستن؟ خیر. اینگونه نیست. من می‌گویم باید سیستم داشته باشیم، مانیتورینگ کنیم و نظارت انجام دهیم. سیستم سوت‌زنی را فعال کنیم و برای کسانی که افشا می‌کنند جایزه بگذاریم. ارتباط مان را با مردم بیشتر کنیم. من وقتی سرپرست سازمان تامین اجتماعی بودم در جلسه تعیین حقوق سایر سطوح را برای اولین بار به صورت زنده از طریق اینستا گرام پخش کردیم که این چهار میلیون نفر ببینند در جلسه چه خبر است. تعداد خیلی کثیری هم شاهد بودند. حس بسیار خوبی است که مردم را در کار شریک کنیم. در بحث مبارزه با فساد ایشان از اول گفتند که می‌خواهند با فساد مبارزه کنند. اگر فاسدی در سازمان است باید به شدیدترین شکل با آن برخورد شود، ولی وقتی جمله بعدی می‌گویم دو هزار نفر اینجا فاسد هستند در اینجا جز اینکه بین خودمان و بدنه قطع رابطه کنیم نتیجه دیگری ندارد.
کارشناس امور تامین اجتماعی عنوان کرد: الان یکسال است از دولت گذشته باید بلاخره چهار پرونده به نتیجه می‌رسید تا مردم هم شاد شوند که اموال برگردانده شده است. الان اگر سووال کنیم از اقای عبدالملکی که آن دو هزار متخلف چه شدند، ایشان می خواهد چه جوابی بدهد؟ برای همین گفته می‌شود ایشان شده وزیر شعار. من به عنوان یک جانباز برای انقلاب و نظام هزینه کردم و دوست دارم پیشرفت و آبادانی کشورم را ببینم. اینطور نیست که من فقط کنار بنشینم و انتقاد کنم.
زدا در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره وضعیت بنگاه‌های کوچک که از حمایت لازم برخوردار نیستند، گفت: ما متاسفانه وقتی احساس می‌کنیم که گروه شاغل در کشور تحت فشار هستند فکر می‌کنیم تنها راه‌حل این است که حقوق‌شان را زیاد کنیم، اما در واقع مشکلات از همین جا شروع می‌شود. اگر اقتصادهای موفق دنیا را مطالعه کنیم متوجه می‌شویم که این تنها راه نیست. ما می‌توانیم هزینه‌های بهداشت، مسکن، تغذیه و آموزش‌شان را کاهش دهیم. یا باید حقوق شان را زیاد کنیم که آثار تورمی دارد و ظرف دو ماه دوباره همه چیز را از دست می‌دهند و یا اینکه به سمتی برویم. که هزینه‌های شان را کاهش دهیم. تا به الان ما هیچ برنامه و طرحی برای کاهش این هزینه ها نداشتیم. چون روی افزایش حقوق تمرکز می‌کنیم و این هم سیاست تورمی است. دو - سه ماه حقوق را 57 درصد افزایش می‌دهیم و بنگاه های کوچک را تحت فشار محیط کسب و کار قرار می‌دهیم ولی تورم هم باعث می‌شود که چند ماه بعد فقط بتوان اجناس سه ماه قبل را با آن مبلغ خرید.
سرپرست سابق تامین اجتماعی تصریح کرد: متاسفانه وقت نمی‌گذاریم و از علم، دانش و تجربه جهانی استفاده نمی‌کنیم. باید برویم به سمت کاهش هزینه‌ها. هر سیستمی که از آن برنامه بخواهیم باید برنامه‌های عملیاتی بیاورد که منجر به کاهش هزینه‌ها شود، نه اینکه منجر به ایجاد تورم و بحران شود. مشکل‌مان این نگاهی است که وجود دارد. همیشه اولین چیزی که به ذهن مان می‌رسد را اجرا می کنیم. در حالی که باید به دنبال بهترین گزینه باشیم و نه اولین گزینه. ما آمدیم دهک‌بندی کردیم، ولی پر از ایراد است. شما ببیند کسانی که به این دهک‌بندی اعتراض کردند چند میلیون نفر بودند. ما اول باید نیازمند واقعی را به طور صحیح بشناسیم و راه‌های فرار را ببیندیم. شناسایی کردن ضرورت جدی دارد. ما در نظام لایه‌بندی تامین اجتماعی باید بحث حمایتی را ببینیم که دیدیم ولی باید تمام سطوح را ببینیم. ما در نظام لایه‌بندی تکلیف سازما‌ن‌ها و نهادها را مشخص می‌کنیم، تا این همپوشانی ها از بین برود. ما جمعیت‌مان 80 میلیون نفر در کشور است، اما باید پرسید چند میلیون دفترچه بیمه در کشور داریم؟ این همپوشانی وجود ندارد. چندین میلیون هستند که اصلا دفترچه ندارند و برخی سه یا چهار دفترچه دارند. چرا نمی‌توانیم شناسایی کنیم؟ چون بانک اطلاعاتی ایرانیان که باید در وزارت کار باشد به شکل درست وجود ندارد. اگر این بانک باشد می‌توانیم منابع‌مان را درست مدیریت کنیم. الان ما منابع کم داریم و هم اینکه منابع کم را هرز می‌دهیم. پس به درستی مدیریت نمی‌شود. قرار است به محرومین کمک کنیم ولی نمی‌دانیم محروم چه کسی است. پس بنابراین پول پاشی می‌کنیم .
