اهداف سفر بن سلمان

سیدهادی سیدافقهی تحلیلگر مسائل بین‌الملل  
 
 
 


 
 
بحران اوکراين و مسائل امنيتي مرتبط با ‌آن در حوزه‌هاي مختلف از جمله انرژي جبهه‌بندي جديدي را در عرصه منطقه‌اي و بين‌المللي ايجاد کرده است، مقامات آمريکايي، اروپايي و برخي از کشورهاي منطقه که در ائتلاف آمريکا قرار دارند از جمله مصر، عربستان و اردن از تحولات رخ داده در جنگ اوکراين نگران هستند و بر اين موضوع تاکيد دارند که بايد هماهنگي و هم افزايي بيشتري در اين زمينه با يکديگر داشته باشند. نتايج و جمع‌بندي سفر محمد بن سلمان به سه کشور مصر، ترکيه و اردن مي‌تواند بر تصميمات اجلاس رياض که قرار است با حضور بايدن در عربستان برگزار شود، تاثير‌گذار باشد. طبق برخي از اخبار، به نظر مي‌رسد که در اين اجلاس قرار است کشورهاي شرکت کننده در ارتباط با چارچوب امنيتي منطقه‌اي گفت‌وگو کنند و برخي اين موضوع را مطرح مي‌کنند که اين چارچوب امنيتي در برابر خطرات و نفوذ ايران در منطقه است. بعد از قتل جمال خاشقجي روزنامه‌نگار عربستاني در ترکيه توسط عوامل سعودي روابط رياض و ‌آنکارا به‌شدت تيره و تار شد، همچنين بعد از کودتاي عبدالفتاح السيسي عليه محمد مرسي رئيس‌جمهور مستقر مصر، که از رهبران اخوان بود روابط ترکيه و مصر نيز تيره و تار شد و اکنون در پي تحولاتي که در منطقه و عرصه بين‌المللي رخ داده است اين سه کشور تصميم گرفته‌اند که اختلافات اصولي خود را کنار بگذارند و به تشريک مساعي با يکديگر بپردازند. مثلا جريان اخوان‌المسلمين که مصر و عربستان به‌شدت با آن مخالف هستند، خط قرمز ترکيه بود و اردوغان خود را برادر بزرگ‌تر اخوان مي‌دانست ولي اکنون به نظر مي‌رسد که اين سه کشور تصميم گرفتند در مورد اين مسائل با يکديگر به تفاهم برسند. يکي ديگر از محورهاي سفر بن سلمان به ترکيه و مصر و اردن موضوع ايران، پرونده هسته‌اي و همچنين نفوذ راهبردي ايران در منطقه است؛ به نظر مي‌رسد که در اين سفر منطقه‌اي موضوع بحران انرژي نيز يکي ديگر از محورهاي رايزني‌ها باشد. موضع ترکيه نسبت به بحران اوکراين نيز يکي ديگر از محورهاي رايزني در جريان اين سفر منطقه‌اي خواهد بود دولت ترکيه به‌خاطر روابط تجاري و بازرگاني گسترده‌اي که با روسيه دارد نتوانسته موضع صد درصد مخالف روسيه را اتخاذ کند و در اين بحران سعي کرده که بر اساس منافع خود نقش وسط را ايفا کند. احتمالا در جريان سفر محمد بن سلمان به منطقه در ارتباط با موضوع يمن نيز بحث و رايزني خواهد شد، اکنون آتش‌بس شکننده‌اي در يمن حاکم است و در جريان اين آتش بس عربستان به برخي از تعهدات خود تاکنون عمل نکرده است. در واقع در اين سفر بن سلمان، تلاش مي‌کند در مورد پرونده‌هاي مهم منطقه به يک وحدت نظر و موضع مشترک با رهبران کشورهاي ترکيه، مصر و اردن دست پيدا کند، اين موضوع همان طور که اشاره شد بر روي نشست رياض نيز تاثيرگذار خواهد بود.  بايدن در اظهاراتي در ارتباط با سفر خود به رژيم صهيونيستي گفته مساله اول ما تامين امنيت دوستانمان است بين عربستان و آمريکا يک رابطه سنتي است و در بدترين شرايط امکان ندارد که آمريکا دست از حمايت از هم پيمان قديمي خود يعني عربستان بردارد. با توجه به تحولات منطقه و نتايج سفر بن سلمان به منطقه بايد ديد که نتيجه اجلاس رياض چه خواهد بود و به نظر مي‌رسد که آمريکايي‌ها به دنبال اين هستند که اگر پرونده مذاکرات هسته‌اي به نتيجه نرسد يک ائتلاف نظامي و امنيتي را عليه ايران در منطقه فعال کنند.