شمارش معکوس برای سینما و تئاتر

سازمان سینمایی برای غنای فرهنگی سینما باید جسارت به خرج دهد و صراحتاً اعلام کند زین پس محتوای آثار در جشنواره فیلم فجر و همچنین اکران عمومی ارزش‌گذاری خواهد شد؛ بنابراین آثار ضدخانواده و ضدفرهنگ در فجر و اکران محدود خواهد کرد. فرآیند چنین اقدامی نیاز به یک گروه کارشناسی زبده و ماهر دارد، گروهی که بتواند به‌طور دقیق تشخیص بدهد که یک فیلم از چه نقطه‌نظر و از چه زاویه و با چه شگرد‌ها و روش‌هایی به یک موضوع ورود کرده و اساساً آیا مخاطب از تماشای فیلم به یک پالایش درونی می‌رسد یا گره‌های تازه‌تری در ذهنش باز می‌شود. نکته دیگر اینکه در تمام ادوار، بسیاری با ادعای اینکه ما قصد داریم یک موضوع منفی را محکوم کنیم، ملغمه‌ای ساخته‌اند و به خورد مسئولان داده‌اند، اما نه‌تن‌ها آن موضوع در عمل محکوم نشده، بلکه به آن ضریب هم داده شده است. بزرگان به ما یاد داده‌اند که بزرگ‌ترین گناه، آن است که سبک شمرده شود یا مرتکب آن را علنی کند. بسیاری از آثاری که با عنوان مذمت و محکوم کردن در ایران تولید می‌شوند در واقع در حال قبح‌شکنی و عادی‌سازی گناه هستند. در سینما و تئاتر ایران هرازگاهی یک سوژه گل می‌کند. مدتی شاهد سیل آثاری با موضوع قصاص بودیم، پدر بد و خشن، موضوع بسیاری از آثار در یک دوران بود که تلویزیون هم در این‌باره شریک سینما شده بود. دختران فراری در مقطعی مسئله سینماگران شده بود و این‌ها در حالی سوژه اول بودند که اساساً جامعه هیچگاه به عنوان یک معضل اساسی و یک بحران جدی درگیر آن نبود و این سینما و تئاتر بود که به این مسائل بیش از حد ضریب می‌داد. در این میان حتی سوژه‌های مثبت هم در امان نبودند. برای مثال بسیاری از آثاری که با موضوع دفاع مقدس و حتی با بودجه‌های دولتی و کمک نهاد‌های انقلابی ساخته می‌شدند ضدخود عمل می‌کردند و در آن‌ها مسئله دفاع و انقلاب وارونه‌نمایی می‌شد. کارنامه سیمافیلم، حوزه هنری و سازمان گسترش، انجمن سینمای جوان و انجمن سینمای دفاع مقدس مشحون از این آثار است که به دلیل درک ناقص مدیران و ساده‌دلی آن‌ها و با کمک آن‌ها ساخته شدند و برخی حتی اکران هم نشدند و برخی به جشنواره‌های خارجی راه یافتند و آبروی انقلاب و ایران را بردند و برخی دیگر نیز پس از سال‌ها زوایای مخربشان از سوی بعضی دلسوزان شناسایی شد؛ بنابراین امر هنر و فرهنگ ظرافت‌ها و پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و لازم است سازمان سینمایی و مرکز هنر‌های نمایشی محافظه‌کاری را کنار بگذارند و اعلام کنند از آثار خانوادگی و آثار اجتماعی که موجب پالایش روح مخاطب می‌شود در اکران و فجر حمایت خواهند کرد. سیاستگذاری مشخص رویکردی است که بزرگ‌ترین جشنواره‌های جهان، مستقیم و غیرمستقیم آن را دنبال می‌کنند. جشنواره برلین علنی‌تر و جشنواره کن قدری غیرعلنی، اما سیاست همه این رویداد‌ها کنترل محتوای فرهنگی است. سازمان سینمایی اگر این رویه را در پیش نگیرد در مدیریت سینما راه به جایی نخواهد برد. همانطور که مرکز هنر‌های نمایشی نیاز به یک بازنگری اساسی در مدیریت محتوای تئاتر دارد.