صف کشی جی 7 علیه چین

نبی شریفی- هفت کشور پیشرفته و صنعتی جهان موسوم به «گروه هفت» متعهد شدند که برای رقابت با پروژه «ابتکار کمربند و جاده» چین، طی پنج سال آینده ۶۰۰ میلیارد دلار در پروژه‌های بین‌المللی سرمایه‌گذاری کنند. بخشی از این مبلغ شامل نصب کابل مخابراتی جدید به طول ۱۰۰۰ مایل از سنگاپور تا مصر، ساخت نیروگاه خورشیدی در آنگولا، بیمارستان‌سازی در ساحل عاج و احداث کارخانه تولید واکسن ‌در سنگال می شود. این تصمیم در حالی است که اتحادیه اروپا نیز پارسال یک طرح ۳۰۰ میلیارد یورویی را برای رقابت با پروژه «ابتکار کمربند و جاده» چین تصویب کرد. پروژه «ابتکار کمربند و جاده» چین که از سال ۲۰۱۳ آغاز شده است، با هدف احیای جاده باستانی ابریشم دنبال می‌شود و قرار است 1.3 تریلیون دلار در زیرساخت‌های حمل‌ونقل و انرژی دیگر کشورها سرمایه‌گذاری کند. گروه ۷ (G7) شامل چهار کشور اروپایی آلمان، فرانسه، بریتانیا و ایتالیا، دو کشور آمریکای شمالی کانادا و ایالات متحده و کشور آسیایی ژاپن می شود. در فاصله سال‌های ۱۹۸۹ تا ۲۰۱۴، روسیه نیز یکی دیگر از کشورهای این جمع بود که آن زمان گروه ۸ خوانده می‌شد. الحاق شبه جزیره کریمه به روسیه باعث کنار گذاشتن این کشور از گروه هشت شد. «کمربند و جاده» محور سیاست خارجی چین در دوران ریاست‌جمهوری شی‌ جین‌پینگ شده که عبارت است از سرمایه‌گذاری در احداث جاده، پل، راه‌آهن، بندر، فرودگاه و تاسیسات صنعتی مثل نیروگاه در قاره‌های مختلف دنیا. چین هدف خود را توسعه جهانی عنوان می‌کند اما غرب، پکن را به تملک زمین در کشورهای دیگر، بهره‌برداری نظامی و وام‌ دادن با بهره سنگین متهم می‌کند. غرب این سیاست را «تله وامی» می نامد. «تله وامی» اشاره به وام‌هایی است که چین به‌صورت «محرمانه و بدون انتشار جزئیات» به کشورهای فقیر یا در حال توسعه می‌دهد و در صورت بازپرداخت نشدن، دارایی‌ها و زیرساخت‌های آن کشور را تحت مالکیت خود در می‌آورد. نمونه آن، وام ۳۶۱ میلیون دلاری سریلانکا از اگزیم‌بانک چین و جذب دو شرکت چینی برای توسعه بندر هامبانتاتواست که در نهایت به دلیل بازپرداخت نشدن بدهی، سریلانکا این بندر را در سال ۲۰۱۷ به مدت ۹۹ سال به چین اجاره داد؛ موضوعی که به نظریه «تله وامی» مشهور شد. «کمربند و جاده» چیست؟ طرحی که چین از یک دهه پیش و به رهبری رئیس‌جمهور شی جین‌پینگ راه انداخته، بزرگ‌ترین برنامه زیرساختی در تاریخ شناخته می‌شود که چهار قاره جهان را در می‌نوردد و جاده ابریشم کهن را از یک سو به اروپا و آفریقا و از سوی دیگر به چین پیوند می‌دهد. نام این طرح چین از دو بال آن می‌‌آید: «کمربند» آن از «کمربند اقتصادی جاده ابریشم» گرفته شده که شامل مسیرهای زمینی حمل‌‌ونقل جاده‌‌ای و ریلی در آسیای میانه می شود که به «جاده ابریشم» تاریخی معروف است و «جاده» آن هم از «جاده ابریشم دریایی قرن بیست و یکم» گرفته شده است که شامل مسیرهای دریایی که از جنوب‌‌شرقی آسیا تا جنوب آسیا و بعد خاورمیانه و آفریقا کشیده شده است، می‌‌شود. بحران اقتصاد جهانی که سال ۲۰۰۸ شروع شد، فرصت مناسبی برای چین بود تا با عرضه وام‌های کلان، جای پایی در کشورهای جهان، حتی در کشورهای اروپایی باز کند. به گزارش بی بی سی، آخرین برآوردها این است که این رقم به بیش از ۱۳۰۰ میلیارد دلار رسیده است یعنی ۱۰ برابر هزینه طرح مارشال، طرح آمریکا پس از جنگ جهانی دوم برای نوسازی اروپا که آن‌زمان ۱۳۰ میلیارد دلار بود.     فرا خبر   وعده سرخرمن گروه ۷؟ کشورهای غربی در حالی از اختصاص بودجه 600 میلیارد دلاری برای مقابله با طرح های عظیم اقتصادی چین خبر داده اند که نه تنها منابع تامین آن مشخص نیست بلکه خود نیز با بحران های بسیار اقتصادی و کمبود بودجه مواجه اند. تصمیم گروه7 در حالی است که چین در سال 2021، بیش از 59 میلیارد دلار در طرح «کمربند و جاده» با هدف ایجاد یک بازار بزرگ متحد و زیرساخت در کشور‌های در حال توسعه، سرمایه گذاری کرده است اما در مقابل؛ بسیاری از کشورهای اروپایی در شرایط کنونی با نارضایتی های اجتماعی، بیکاری و تورم روبه رو هستند. از سوی دیگر، آمریکا خود در شرایط سخت اقتصادی قرار دارد به طوری که «کریستالینا جورجیوا» مدیر عامل صندوق بین‌المللی پول (IMF) در این زمینه هشدار داد: «ایالات متحده ممکن است برای مهار تورم افسارگسیخته، مجبور شود «درد» شدیدی را تحمل کند.» این درحالی است که دولت بایدن سال گذشته برای بازسازی و نوسازی زیر ساخت ها درآمریکا درخواست بودجه ای حدود چهار تریلیون دلاری را مطرح کرده بود که کنگره در نهایت با تخصیص یک تریلیون دلار برای بازسازی تاسیسات زیربنایی فرسوده در این کشور موافقت کرد. این درحالی است که سناتور «برنی سندرز» چندی پیش هشدار داد زیرساخت‌های آمریکا دچار از هم پاشیدگی شده اند. همچنین «انجمن مهندسان شهری آمریکا» در گزارشی اعلام کرد، آمریکا با کسری دو تریلیون و 590 میلیارد دلاری برای رفع نیازها در تاسیسات زیربنایی خود مواجه است که مستلزم افزایش هنگفت هزینه های دولتی برای رسیدگی به پل ها و جاده های فرسوده و برنامه های دیگر است. با این شرایط به نظر می رسد تصمیم به اجرای طرح «بازسازی جهان بهتر» از سوی کشورهای عضو گروه هفت با مشکلات جدی مواجه شود، به ویژه این که اکنون جنگ اوکراین فشارهای اقتصادی مضاعفی را به غرب وارد می کند و هر اقدام تحریک آمیز علیه چین می تواند به نزدیکی بیش از پیش پکن به مسکو بینجامد.