ضرورت تفاهم برجام

علی قنبری اقتصاددان  
 
 
 


اکنون وضعيت اقتصادي کشور چندان تعريفي ندارد و شاخص‌ها مطلوب نيست. افزايش قيمت‌هاي کالاهاي اساسي و تورم به حدي است که مردم عمدتا به‌خاطر کاهش ارزش پول ملي توان خريد کالاهاي مورد نياز خود و خانواده را ندارند. بعضا از داشتن مسکن مناسب محروم و ناتوان از پرداخت اجاره‌بهاي گزاف هستند. از اين رو با توجه به پايين بودن رشد سرمايه‌گذاري، رشد 8درصدي تحقق پيدا نخواهد کرد. بيکاري موجود در جامعه هم نرخ مطلوبي ندارد و نياز به يک تغيير و تحول اساسي در جامعه به‌خاطر وضعيت نامطلوب اقتصاد وجود دارد. نخست اينکه تحول ساختاري در اقتصاد بايد ايجاد شود و موقع آن فرا رسيده که سياست خارجي در خدمت اقتصاد به منظور بهبود شرايط زندگي مردم قرار بگيرد. از اين رو يکي از شرايطي که مي‌توان روي آن حساب کرد، همين احياي توافق برجام و به سرانجام رسيدن اف‌اي‌تي‌اف است. با توجه به اينکه بعضا کشورهاي دوست و همسايه نظير قطر و عراق و امثالهم مايلند اين توافق صورت بگيرد و رفت و آمدهايي که روساي جمهور و نخست‌وزير اين کشورها به کشورمان داشتند، خصوصا رئيس سياست خارجي اتحاديه اروپا به نظر مي‌رسد که شرايط براي رسيدن به تفاهم آماده است. ظاهرا اختلاف نظرها کاهش پيدا کرده و در صورتي که اين تفاهم حاصل شود، اقتصاد کشور جان مي‌گيرد و شاخص‌ها بهبود مي‌يابد. با اينکه هنوز خبر چنداني منتشر نشده، قيمت ارزهاي خارجي و سکه پايين آمده و قيمت کالاهاي اساسي کاهنده شده است بنابراين مي‌توان انتظار داشت که در صورت توافق امکان سرمايه‌گذاري در کشور و رشد درآمدها حاصل مي‌شود. نرخ رشد اقتصادي بالاتر مي‌رود و با توجه به امکان فروش نفت و محصولات پتروشيمي و گاز، خصوصا به اروپا امکان بهبود اقتصاد و منافع کشور دور از دسترس نيست. از اين رو به‌خاطر جايگاه تاريخي ايران در مقوله نفت بايد بتوانيم نفت خود را صادر کرده و بفروشيم و کشورهايي که سهميه ما را تصرف کردند را به کنار رانده و از سهم خود دفاع کنيم. با توجه به حمله روسيه به اوکراين و کاهش صادرات انرژي روسيه به اروپا الان شرايط مطلوبي براي ايران فراهم شده که اگر با اين اوضاع تفاهم برجام به نتيجه برسد، جان تازه‌اي در جريان اقتصاد کشور جاري مي‌شود. با مديريت بهتر و تحولات ساختاري بيشتر و با برنامه‌ريزي روي امکانات کشور وضعيت مطلوبي در انتظارمان است. البته خيلي از مشکلات ريشه در مسائل ساختاري دارد که بايد به مرور حل شود و نبايد توقع داشته باشيم با احياي برجام و اف‌اي‌تي‌اف يکباره مشکلات حل شوند. اکنون تندروهاي خارجي و همچنين اسرائيل با تفاهم برجام و پيوستن ايران به اف‌اي‌تي‌اف مخالفند دست و پا مي‌زنند که مانع اين کار شوند ولي به نظر مي‌رسد کشور تصميم گرفته با توجه به شرايط سياسي، اقتصادي و اجتماعي کشور و جايگاه ما در دنيا بازگشت به اقتصاد بهتر و توسعه‌اي، در اين شرايط خودمان را براي يک جهش اقتصادي و مسير مطلوب به سوي رفاه اجتماعي مردم آماده کنيم تا مشکلات روزمره‌اي که با آن دست و پنجه نرم مي‌کنيم و مطالبات معيشتي را حل کنيم.