روزنامه وطن امروز
1401/04/13
مبارزه با ظلم و بیداد از سنگر فقه
محمدامین علیدوست: امروز چهارم ذی‌الحجه سالروز وفات آیت‌الله العظمی ملاعبدالله مازندرانی از علما و مراجع بزرگ شیعه در قرن ۱۴ قمری و از شاگردان میرزا حبیب‌الله رشتی و شیخ مرتضی انصاری است. وی یکی از چهره‌های نامدار بود که انقلاب مشروطه در ایران را از راه دور با صدور اعلامیه و فتاوای خود رهبری کرده و همواره بر رفع ظلم و رهایی کشور از سیطره بیگانگان تأکید می‌کرد. شیخ عبدالله مازندرانی از دوران جوانی به تدریس اشتغال داشت و تخصصش در فقه، علم هیأت و رجال بود ولی پس از ارتحال میرزا حبیب‌الله رشتی در سال ۱۳۱۲ ق، حوزه تدریس وی بسیار گسترده شد و مردم ایران وی را به عنوان یکی از مراجع تقلید خویش مورد رجوع قرار دادند. شایان ذکر است ملاعبدالله مازندرانی خود را مقید در علوم نقلی نکرد و از همان زمان تحصیل، به تعلیم علوم حکمی روی نهاد به گونه‌ای که ایشان را از هیات‌دانان بزرگ آن زمان می‌توان دانست. در جنبش مشروطیت ایران و مخالفت با رژیم استبدادی، شیخ عبدالله مازندرانی همراه و همگام با آخوند خراسانی و میرزا حسین خلیلی‌تهرانی با ارسال نامه و تلگراف برای رهبران دینی و سیاسی ایران، این جنبش را تأیید و رهبری کرد و به دفاع از مشروطه‌خواهان پرداخت و با نشر اعلامیه‌های روشنگرانه نسبت به رویدادهای سیاسی و اجتماعی آن دوران موضع‌گیری کرد. ۲۰ ذی‌القعده سال ۱۳۲۶ ق پس از به توپ بسته شدن مجلس توسط محمدعلی شاه و آغاز قیام مردم آذربایجان، آن بزرگوار و آخوند خراسانی ـ که نفوذ بسیاری در میان مسلمانان باکو داشت‌ـ با ارسال نامه‌ای به مسلمانان روسیه از آنان درخواست کمک به انقلابیون تبریز را کردند. بعد از تشکیل مجلس دوم در سال ۱۳۲۸ق او و آخوند خراسانی طی نامه‌ای به ناصرالملک از عملکرد سران سیاسی مشروطیت بشدت انتقاد کردند و درباره شکل‌گیری استبدادی به مراتب خطرناک‌تر از استبداد قاجاریه تحت عنوان آزادی و مشروطیت هشدار دادند. سال ۱۳۲۹ ق، پس از ورود متجاوزان روس به شمال ایران از جمله تبریز و کشتار آزادی‌خواهان و نیز هجوم اشغالگران ایتالیایی به طرابلس (لیبی) و تصرف آن سرزمین، وی به همراه جمعی از مراجع و علمای شیعه عراق ضد اشغالگران روس و ایتالیایی فتوای جهاد صادر کرد و مسلمانان را به مقابله با آنها فراخواند. مرحوم شیخ عبدالله مازندرانی پس از عمری خدمت به عالم اسلام، در ۷۵ سالگی در روز یکشنبه چهارم ذی‌الحجه سال ۱۳۳۰ ق (۱۲۹۱ ش) در نجف دار فانی را وداع گفت و به دیار ابدی شتافت.
سایر اخبار این روزنامه
