سوالات لو رفته بود؟ ماجرای کنکور پرحاشیه

کنکور ۱۴۰۱ در حالی به خط پایان خود رسید که با حاشیه‌های فراوانی درباره لو رفتن سوالات گروه‌های آزمایشی همراه بود؛ در این گزارش به بررسی ابعاد مختلف این مسئله پرداخته‌‌ایم.
به گزارش تسنیم؛ کنکور 1401 در شرایطی به نقطه پایان رسید که با حاشیه‌های بسیاری به‌ویژه در ماجرای لو رفتن سوالات گروه‌های آزمایشی همراه بود.
از همان نخستین روز برگزاری کنکور 1401 یعنی رقابت داوطلبان گروه آزمایشی هنر، سوالات در کانال‌های تلگرامی منتشر شد و حتی رئیس سازمان سنجش با اعتراف ضمنی، ضعیف‌تر بودن کنترل‌ها در روز برگزاری این آزمون را پذیرفت و گفت: ساعت 12.30، عکس از یک صفحه دفترچه منتشر شد!
اما در روزهای بعد به‌ویژه در روز آزمون گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی و علوم تجربی، انتشار سوالات در گروه‌های تلگرامی ابعاد گسترده‌تری یافت.


انتشار سوالات گروه ریاضی ساعت 9 صبح و سوالات گروه تجربی حوالی 10 صبح، حواشی جدی‌تر کنکور 1401 بود از سوی دیگر سازمان سنجش در اقدامی عجیب قبل از پایان آزمون گروه تجربی دفترچه سوالات عمومی و اختصاصی شماره دو را در سایت خود بارگذاری کرد.
عبدالرسول پورعباس؛ رئیس سازمان سنجش با پذیرش انتشار سوالات گروه آزمایشی علوم ریاضی و تجربی در فضای مجازی گفت: «روز برگزاری آزمون گروه علوم ریاضی به‌کمک دستگاه‌های آشکارساز 70 مورد تخلف در سر جلسه امتحان پیدا کردیم همچنین بیش از 450 داوطلب متخلف در آزمون گروه علوم تجربی که ابزار الکترونیک به‌همراه داشتند شناسایی شدند و برای آنها پرونده تشکیل شده است.»
حواشی کنکور 1401 و انتشار گسترده سوالات، دو شائبه را پیش می‌کشد؛ نخست، سوالات کنکور قبل از برگزاری آزمون در اختیار عده‌ای از افراد بوده است که حتی اقدام به فروش آن کردند.
دوم؛ عده‌ای از افراد با بردن گوشی به جلسه آزمون موفق به گرفتن عکس از سوالات و انتشار آن در فضای مجازی شدند.
تمام این اتفاقات در شرایطی رخ داده است که سازمان سنجش مدت‌ها قبل از برگزاری کنکور 1401، از قطع اینترنت حوزه‌های برگزاری آزمون و کمک شرکت‌های دانش‌بنیان برای ارائه دستگاهی به‌منظور کشف هرگونه ابزار الکترونیک در حوزه‌های آزمون خبر داد.
بنابراین باید مشخص شود؛ آیا با وجود چنین تمهیداتی داوطلبان باز هم گوشی به داخل جلسه برده‌اند یا اینکه مراقبان حوزه‌های برگزاری کنکور اجازه استفاده از تلفن همراه را داشتند؟ پلیس فتا و نهادهای نظارتی برای پیشگیری از چنین رویه‌ای که موجب بی‌اعتبار کردن کنکور و بر هم زدن آرامش روانی داوطلبان می‌شود، چه وظایفی را به‌عهده داشته‌اند و چه اقداماتی را انجام دادند؟
در این میان کانال‌هایی در تلگرام ادعا داشتند، سوالات را قبل از جلسه کنکور به‌قیمت 550 میلیون تومان ارائه می‌کنند.
سردار کیومرث عزیزی؛ فرمانده انتظامی شرق استان تهران به دستگیری فروشندگان سوالات کنکور اشاره کرده و گفته است: با توجه به برگزاری کنکور سال 1401 و رصد و پایش فضای مجازی توسط کارشناسان پلیس فتای استان و شهرستان پاکدشت، فردی که سوالات کنکور سراسری را با مدارک جعلی در شبکه اجتماعی می‌فروخت شناسایی شد. با بررسی‌های انجام‌شده توسط کارشناسان پلیس فتا مشخص شد این شخص، شماره کارتی را جهت فروش سوالات به خریداران ارائه می‌کرد که طی استعلامات انجام‌شده صاحب کارت شناسایی و دستگیر شد.
به‌گفته او؛ با بررسی صورت‌حساب متهم و فیلم دوربین معابر و واحدهای صنفی که متهمان برای پولشویی به آن مراجعه کرده بودند، همدست دیگر متهم و سردسته باند تیم پولشویی کلاهبرداری که فردی 17ساله بود شناسایی و در حالی که در یکی از ترمینال‌های خروجی استان تهران قصد فرار داشت دستگیر شد و به‌دنبال آن سردسته و سایر اعضای باند که 3 نفر بودند، شناسایی و دستگیر شدند.
تلاش کردیم برای بررسی حواشی کنکور 1401 و انتشار گسترده سوالات در گروه‌های مجازی با رئیس سازمان سنجش گفت‌وگویی داشته باشیم اما او اعلام کرد که در جلسات حضور دارد و نمی‌تواند پاسخگوی سوالات باشد.
انتشار سوالات نمی‌تواند توسط داوطلبان باشد!
در همین رابطه هامون سبطی از فعالان حوزه کنکور به تسنیم گفت: امسال در گروه ریاضی و تجربی بیشترین مشکلات را داشتیم و با توجه به تعداد داوطلبان گروه علوم تجربی، هر مشکلی می‌تواند چندین برابر رشته‌های دیگر تبعات داشته باشد.
به‌گفته او، سوالات گروه علوم تجربی حوالی ساعت ده صبح با کیفیت مطلوب در گروه‌های تلگرامی منتشر شد و این نمی‌تواند توسط داوطلبان باشد چون در آن زمان هنوز به دفترچه شماره 3 دسترسی نداشتند.
سبطی در پاسخ به این پرسش که آیا انتشار سوالات زمانی که داوطلبان در جلسه آزمون هستند را می‌توان به‌معنای تقلب یا لو رفتن سوالات کنکور تلقی کرد؛ متذکر شد: این موضوع مصداق لو رفتن سوالات قبل از جلسه آزمون نیست اما هم‌اکنون شاهد هستیم برخی افراد در جلسه کنکور با بیرون از جلسه ارتباط برقرار می‌کنند هرچند امسال تدابیری برای این معضل اندیشیده شد اما نتوانست به‌طور کامل شرایط را کنترل کند و باز هم مشکلاتی گزارش شد.
معضل جاسوس‌افزارها
او ادامه داد: وقتی سوالات ساعت 10 صبح در فضای مجازی منتشر می‌شود می‌تواند این شائبه را مطرح کند که احتمالاً افراد قبلتر به سوالات دسترسی داشتند همچنین گروه‌های کلیدزنی که منتظر سوالات هستند به‌صورت منسجم شروع می‌کنند به کلید زدن با توجه به اینکه در گروه علوم تجربی، دو ساعت تا پایان آزمون فرصت وجود داشت بنابراین می‌توانستند پاسخ دفترچه اختصاصی را به افرادی که توسط جاسوس‌افزارها با محیط بیرون ارتباط داشتند، ارائه دهند.
پلیس فتا باید ابعاد ماجرا را مشخص کند
سبطی متذکر شد: این موضوعی نیست که در کنکور امسال اتفاق افتاده باشد و سال گذشته هم شاهد آن بودیم اما امسال دفترچه‌های گروه علوم تجربی به‌صورت کامل منتشر شد همچنین اطلاعاتی را به پلیس فتا ارائه کردیم تا عمق زمان و گستردگی ماجرا بررسی شود، پس از آن می‌توان گفت که موضوع خاصی نبوده است مانند آنچه سال گذشته اتفاق افتاد یا اینکه شرایط کنکور 1401 متفاوت بود و باید اقدام دیگری انجام شود.
وی یادآور شد: باید بررسی شود ادعای افرادی که می‌گویند به سوالات دسترسی دارند، صحت دارد یا خیر چرا که پول‌های کلانی در این میان جابه‌جا می‌شود؛ اطلاعات کسب‌شده را به پلیس فتا ارائه کردیم و آنها باید ابعاد ماجرا را مشخص کنند.
واکنش پلیس فتا به ادعا‌ی فروش سوالات کنکور و کشف تجهیزات تقلب
معاون اجتماعی پلیس فتای فراجا اعلام کرد که پلیس به موضوع ادعا‌هایی مبنی بر تقلب یا فروش سوالات کنکور ورود کرده و البته تاکنون این پلیس به موردی از فروش سوالات کنکور قبل از برگزاری آزمون نرسیده است.
سرهنگ رامین پاشایی در گفتگو با ایسنا، درباره برخی ادعا‌ها و خبر‌های مطرح شده درباره فروش سوالات کنکور سراسری در فضای مجازی گفت: پیش از برگزاری کنکور برخی از افراد سودجو با این روش اقدام به کلاهبرداری از متقاضیان شرکت در کنکور سراسری کرده بودند که دستگیر شدند. در بررسی‌ها مشخص شد که این افراد هیچگونه دسترسی به سوالات کنکور نداشته و تنها از این طریق دست به کلاهبرداری زده بودند.
وی ادامه داد: همچنین شایعاتی نیز درمورد فروش سوالات کنکور سراسری وجود داشت که پلیس فتا نسبت به بررسی این موارد نیز اقدام کرد در جریان آن کارآگاهان پلیس فتا به موردی از فروش سوالات پیش از برگزاری کنکور نرسیدند البته تحقیقات و پیگیری‌های پلیس در این خصوص همچنان ادامه دارد و اگر مواردی مشاهده شود، حتما با آن برخورد خواهد شد.
معاون پلیس فتای فراجا درباره فروش ادوات و تجهیزات تقلب در کنکور نیز اظهارکرد:‌در این مورد نیز پیش از برگزاری کنکور با چند مورد از این موارد که اقدام به تبلیغ فروش کرده بودند، برخورد شد. همچنین در طول برگزاری کنکور سراسری نیز در چند مورد معدود، تعدادی از این ادوات از شرکت‌کنندگان در کنکور کشف و ضبط شد. این موارد شامل تجهیزات هوشمند نظیر میکروچیپ، گوشی و ... بود که مورد شناسایی قرار گرفت.
وی ادامه داد:‌ این افراد عمدتا از غفلت مراقبین در کنکور استفاده کرده و اقدام به استفاده از این تجهیزات کرده بودند که بازداشت شدند. در بررسی لوازم همراه این افراد نیز برخی از تصاویر و ادله دیجیتال استخراج شد.
پاشایی در عین حال گفت: البته بررسی‌ها نشان داد که این ادوات تقلب نیز برای استفاده‌کنندگان کارساز نبوده و آنان موفق به استفاده از آن نشده بودند. اما به هرحال استفاده از چنین ادواتی جرم بوده و با آن برخورد می‌شود.
معاون اجتماعی پلیس فتای فراجا تاکید کرد که استفاده از چنین اقلامی بسیار اندک و انگشت شمار بوده و علاوه بر اینکه استفاده‌کنندگان موفق به استفاده از آن نشدند، پلیس نیز با آنان برخورد‌های قانونی لازم را انجام داده است.