کیفیت انیمیشن ایرانی برای همه دنیا جذاب است

اکران انیمیشن سینمایی «پسر دلفینی» در سینما‌های روسیه، با فروش مناسبی روبه‌رو شده‌است، به طوری که این فیلم را از حیث درآمد با پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران در رقابت قرار داده‌است، اتفاقی که می‌تواند لزوم بازاریابی مناسب برای دیده‌شدن انیمیشن ایرانی را در آن سوی مرز‌ها و داشتن بازار‌های جهانی یادآوری کند. محمد امین همدانی، تهیه‌کننده «پسر دلفینی»، در گفتگو با «جوان» به موضوع حضور در بازار‌های خارجی پرداخته‌است.

برای اولین‌بار یک انیمیشن ایرانی اکران گسترده سینمایی در خارج از ایران داشته‌است، چطور سینمای ایران توانست در آن سوی مرز‌ها هم دیده شود؟
انیمیشن یک محصول فرهنگی و رسانه‌ای است که فرزند جغرافیای سازنده نیست؛ یعنی زمانی که یک انیمیشن ساخته می‌شود، اینکه کجا ساخته شده در اینکه کجا اکران شود، تأثیری ندارد، اما در سینمای رئال، فیلم تولید‌شده در ایران یا دیگر کشور‌های اسلامی، دارای شاخصه‌هایی است که در آن سوی مرز‌ها برایش محدودیت ایجاد می‌کند. انیمیشن به طور ذاتی محدودیت‌ناپذیر است و برای تمام جهان ساخته‌می‌شود. فکر می‌کنید وضعیت بد صنعت انیمیشن در داخل ایران بسیاری از هنرمندان ایرانی را به فکر همکاری با خارجی‌ها انداخته‌است!


در داخل ایران، انیمیشن یا باید در سینما‌ها اکران شود که در سال‌های اخیر به دلیل مسائلی مانند کرونا با رکود مواجه‌شده یا در اکران آنلاین دیده‌شود که به دلیل نبود بستر مناسب آنلاین و رعایت‌نشدن کپی‌رایت، این بستر نیز برای اکران انیمیشن مناسب نیست، پس تنها راه باقی مانده حضور در بازار‌های بین‌المللی است. فروش «پسر دلفینی» در طول یک هفته در روسیه در حد پرفروش‌ترین فیلم سینمای ایران اعلام شده‌است که برای ما رقم قابل‌توجهی است!
در فروش بین‌المللی، بعضاً آمار‌هایی از برخی از تولیدکنندگان می‌شنویم که قابل‌اثبات یا رد نیست. این آمار‌ها مربوط به فروش انیمیشن در پلتفرم‌های خارجی است. با اینکه هم اکنون انیمیشن «پسر دلفینی» در پلتفرم‌های خار‌جی رقم مشابه فروش گیشه را دارد، ما صرفاً فروش گیشه‌ای را که قابل‌اثبات است، عنوان کرده‌ایم. چطور انیمیشن‌ساز‌های ایرانی می‌توانند به حضور در بازار‌های بین‌المللی امیدوار شوند؟
بحث حضور در بازار‌های خارجی، نیاز به یک حضور بلند‌مدت دارد و صرف یک حضور کوتاه نمی‌تواند به عنوان حضور در بازار دیده شود. ما در ایران با مشکلات متعدد از جمله بحث تحریم‌ها مواجه هستیم که هویت ایرانی انیمیشن‌ها را مورد تهدید قرار می‌دهد. در انعقاد قرارداد فروش و جابه‌جایی پول، این مشکلات خود را نشان می‌دهد و پلتفرم‌ها نمی‌توانند اطمینان کنند. مورد دیگر برای حضور در بازار‌های خارجی، کار تشکیلاتی و داشتن ساز و کار حقوقی و بانکی است که اعتماد طرف خارجی را جلب کند. تولید‌کننده ایرانی باید ماندگار و قابل اعتماد باشد، برای همین لزوماً حضور در یک بازار به معنای موفقیت نیست. این مسیر برای خودتان چقدر طول کشید؟
من تقریباً ۱۰ سال است که به طور مداوم در بازار‌های فروش فیلم و انیمیشن حضور دارم. اعتمادسازی یعنی حضور مستمر در بازار‌های فیلم و پرزنت کردن کار.
از نظر کیفی چطور؟ آیا برای حضور در بازار خارجی کیفیت کار‌های ایرانی مناسب است؟
چند نکته مهم در اینجا وجود دارد. ابتدا اینکه من با هر کدام از طرف‌های خارجی که گفتگو داشته‌ام، تأکید کرده‌اند که کیفیت تولیدات ایرانی فوق‌العاده است. بچه‌های ایرانی از نظر کیفیت و هنر تولیداتی دارند که برای همه دنیا جذاب است، اما تولید انیمیشن صرفاً این لایه نیست. ما لایه‌های دیگری در کار داریم که سخت‌افزاری است. بخش فیلمنامه و نوع روایت را داریم. بحث دانش آکادمیک و مطالعات تخصصی را داریم. مشکل ما در تولید انیمیشن ایرانی این است که داستان و روایت مناسبی نداریم. پس بحث کیفی انیمیشن ایرانی کاملاً مستعد بازار خارجی است، در مرحله بعد باید چه چیزی مورد توجه قرار گیرد؟
به نظرم مهم‌تر از تولید، چگونگی توزیع انیمیشن است. ما بار‌ها محصولات بسیار با کیفیتی تولید کرده‌ایم که به خاطر نبود توزیع مناسب دیده نشده‌اند. همان طور که پیشتر اشاره کردم، توزیع بین‌المللی نیازمند تشکل‌سازی است. بازاریابی درست می‌تواند یک کار متوسط را به خوبی به نمایش بگذارد. هم اکنون کشور‌هایی در تولید انیمیشن فعال هستند که از نظر کیفیت کار، آثارشان بسیار ضعیف‌تر از کار‌های ایرانی است، ولی به دلیل بازاریابی مناسب، در فروش انیمیشن بسیار موفق‌تر از ما هستند. اگر زیرساخت‌های لازم در ایران ایجاد شود، فکر می‌کنم برای دسترسی به بازار‌های خارجی مانع بزرگی پیش‌رو نداشته باشیم.
پس از روسیه قرار است پسر دلفینی در کشور دیگری نیز اکران شود؟
بله، مذاکرات اولیه برای اکران فیلم در چند کشور از جمله کره‌جنوبی، تایوان، اسپانیا، ترکیه و مغولستان انجام شده‌است.