روزنامه خراسان

هم پیمانی ایران و آذربایجان روی آب های ارس

مصطفی عبدالهی- توافق ایران و آذربایجان برای تکمیل دو سد روی رودخانه مرزی ارس؛ دستاوردی که سخنگوی دولت از آن به عنوان «فصلی نوین از نقش ایران در حکمرانی انرژی منطقه» نام برده است. امضای توافق نامه در باکو در سفر هفته گذشته هیئت ایرانی به باکو بود که پروتکل تسریع در ساخت و تامین مالی سدهای «خداآفرین» و «قیزقلعه‌سی» با حضور علی‌اکبر محرابیان وزیر نیرو کشورمان و پرویز شهبازوف وزیر انرژی آذربایجان به امضا رسید تا بهره‌برداری ایران از رودخانه مرزی ارس ارتقا پیدا کند؛ رودخانه‌ای که بیش از ۴۵۰ کیلومتر از مرز‌های ایران را در سه استان آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و اردبیل طی می‌کند و بعد از خروج از ایران، در جمهوری آذربایجان به رودخانه دیگری ملحق می‌شود و درنهایت، به دریای خزر می‌ریزد. 2 سد روی رودخانه مرزی ارس دو سد «خداآفرین» و «قیزقلعه‌سی» در استان آذربایجان شرقی و روی رودخانه مرزی ارس احداث شده است و اگرچه در سال‌های گذشته، ما آن‌ها را افتتاح و آبگیری کرده‌ایم، اما برخی مشکلات در همکاری کشور همسایه مرزی، مانع از تکمیل این دو سد و بهره‌برداری از نیروگاه‌های برق‌آبی آن شده بود. جزئیات توافق دوجانبه به گفته «جبار وطن فدا»، مدیرکل دفتر رودخانه‌های مرزی و منابع آب مشترک وزارت نیرو، با توافق صورت گرفته، در دو طرف سد خداآفرین که یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون متر مکعب حجم ذخیره دارد، دو نیروگاه ۱۰۰ مگاواتی احداث خواهد شد و در دو طرف سد قیزقلعه‌سی هم، احداث دو نیروگاه ۳۴۰ مگاواتی درنظر گرفته شده است و دو کشور به طور مساوی از این آب و برق تولیدی، استفاده خواهند کرد. از دیگر توافقات مهم صورت گرفته، پرداخت سهم آذربایجان به ایران بابت عملیات عمرانی گذشته در احداث این دو سد است که در این زمینه، سرمایه‌گذاری برای ادامه اجرای نیروگاه‌های مذکور، از سوی جمهوری آذربایجان تقبل شده تا درنهایت، هزینه اجرایی پروژه‌های مشترک ایران و آذربایجان روی رودخانه مرزی ارس هم به طور مساوی پرداخت شده باشد. همکاری دیرینه ایران و آذربایجان روی رودخانه مرزی وطن فدا در گفت‌وگو با صداوسیما تصریح کرده است: «قدمت همکاری‌های ایران و آذربایجان روی رودخانه مرزی ارس، به سال ۱۳۲۶ برمی‌گردد و ما اولین قرارداد این زمینه را با شوروی سابق داشتیم. در سال ۱۳۵۰ بهره‌برداری از سد‌های مخزنی ارس و میل مغان روی رودخانه مرزی ارس انجام شد و علاوه بر این دو سد، در دهه گذشته عملیات اجرایی سد‌های خداآفرین و قیزقلعه‌سی نیز آغاز شد؛ اما به علت مناقشات میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان، پرداخت بخش قابل توجهی از هزینه‌ها و انجام عملیات اجرایی آن، از سوی ایران صورت گرفت که حالا با توافقات جدید مسیر جدیدی پیش روی دو کشور باز شده است». مشخصات و ویژگی های 2 سد طبق گزارش ایرنا، ساخت سد خداآفرین با یک میلیارد و 612 میلیون مترمکعب مخزن، از سال 79 آغاز شد و در سال 87 به پایان رسید. کنترل سیلاب‌های رود ارس، تامین آب مورد نیاز اراضی پایاب سد در کشورهای ایران و آذربایجان، جلوگیری از خروج سالانه یک میلیارد مترمکعب آب از کشورمان و تولید برق برای دو کشور، از مهم‌ترین اهداف احداث این سد بوده است. سد قیزقلعه‌سی هم در خردادماه سال 1400 با هدف تنظیم، انحراف و انتقال آب خروجی از مخزن سد خداآفرین  افتتاح شد. عملیات ساخت این سد 62میلیون مترمکعبی، در سال ۸۵ آغاز شد و تامین حقابه ایران به مقدار یک میلیارد مترمکعب در سال از رودخانه مرزی ارس (در راستای اهداف احداث سد خداآفرین)، آبرسانی تحت فشار به ۱۲ هزار هکتار از اراضی پایین‌دست سد در آذربایجان شرقی، تامین آب شبکه پایاب اردبیل به وسعت ۶۲ هزار هکتار و احداث نیروگاه با هدف کمک به تثبیت ولتاژ سراسری برق کشور از جمله اهداف ساخت این سد بوده است.      سیاست مشترک ایران و آذربایجان در پیگیری حقابه از بالادست ارس  یک نکته مهم و حیاتی درباره رودخانه مرزی ارس، سدسازی‌های گسترده ترکیه در بالادست این رودخانه است که نگرانی‌های گسترده‌ای را برای کشورهای منطقه به ویژه ایران و آذربایجان ایجاد کرده است. «جبار وطن‌فدا»، مدیرکل دفتر رودخانه‌های مرزی و منابع آب مشترک وزارت نیرو، در این باره به خراسان می‌گوید: اگر مشکلی در بالادست ارس اتفاق بیفتد، هم برای ما و هم برای آذربایجان خواهد بود و به همین دلیل دو کشور، سیاست و حساسیت مشترکی در این زمینه داریم.  جان‌فدا تصریح می‌کند: به دلیل همین حساسیت، این موضوع همواره در نشست‌ها و جلسات مشترک بین ما و آذربایجان موردتوجه بوده و درباره آن گفت‌وگو کرده‌ایم و به طور مشترک آن را پیگیری می‌کنیم.  
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
فرصت‌هاي ترامپيزم (اعتماد)وزیر کار:یارانه ثروتمندان به تدریج حذف می‌شود (شهروند) انتقال پایتخت؟ شوخی می‌کنید؟! (جوان) استقامت، دشمنان خارجی و شبهه‌آفرینان داخلی (یادداشت روز) (کيهان)
سایر اخبار این روزنامه
هم پیمانی ایران و آذربایجان روی آب های ارس دودستگی تیم ملی بر سر ماندن یا رفتن اسکوچیچ! هندوانه؛ شیرین برای مشتری تلخ برای کشاورز انتقال زندان در بند! دام کاسبان فنگ ‌شویی توافق برجام  پشت کدام موانع مانده است؟ امت اسلامی علیه تفرقه به پاخیزد سفری برای سامان کردستان سرزمین سامورایی‌ها در شوک و گزینه‌های جایگزین «بوریس» دیپلمات های جاسوس زیر ذره بین پهپاد های سپاه رمزگشایی از معمای تحقق اندک درآمد نفتی بودجه آغاز اجرای آزمایشی کالابرگ الکترونیکی در ۳ شهر قطار سرقت های «دزدان مسافر» واژگون شد شرلوک‌های وطنی!